Bài giảng Khoa học tự nhiên Lớp 7 Sách Chân trời sáng tạo - Bài 20: Từ trường trái đất. Sử dụng la bàn - Nguyễn Phúc Lợi

Nội dung text: Bài giảng Khoa học tự nhiên Lớp 7 Sách Chân trời sáng tạo - Bài 20: Từ trường trái đất. Sử dụng la bàn - Nguyễn Phúc Lợi

1. Daïy Hoïc toát toát GV: NGUYỄN PHÚC LỢI LỚP 7 ĐT: 0979 56 89 78
2. + Khi ®· ®øng c©n b»ng, kim nam ch©m n»m däc theo hưíng nµo? +Khi ®· ®øng c©n b»ng, kim nam ch©m n»m däc theo hưíng Nam-B¾c ®Þa lÝ. B¾c +Xoay cho kim nam ch©m lÖch khái hưíng võa x¸c ®Þnh, bu«ng tay. Khi ®· ®øng c©n b»ng trë l¹i, kim nam ch©m cßn chØ hưíng như lóc ®Çu nữa kh«ng? Lµm l¹i thÝ nghiÖm hai lÇn vµ cho nhËn xÐt?
3. +Vì sao kim nam châm khi treo tự do luôn chỉ hướng Bắc – Nam địa lí Dương Ngọc Bưu - Vật lý 9 3
4. BÀI 20- TỪ TRƯỜNG TRÁI ĐẤT – SỬ DỤNG LA BÀN I .Từ trường Trái Đất :
5. 1. Năm 1600, William Gilbert nêu giả thuyết gì về Trái Đất trong quyển sách De Magnete? 2. Nêu các hiện tượng hoặc sự kiện để chứng tỏ rằng giả thuyết của William Gilbert là đúng? 3. Tại sao cực quang chỉ tồn tại ở các vùng địa cực, không tồn tại ở các vùng nhiệt đới (Hình 20.2 trong SGK)?
6. 1. Năm 1600, William Gilbert nêu giả thuyết gì về Trái Đất trong quyển sách De Magnete? Trái Đất là một “thanh nam châm khổng lồ” 2. Nêu các hiện tượng hoặc sự kiện để chứng tỏ rằng giả thuyết của William Gilbert là đúng? - Kim la bàn hay thanh nam châm treo tự do luôn chỉ hướng bắc - nam. -Từ trường Trái Đất ngăn cản các bức xạ nguy hiểm từ Mặt Trời, bảo vệ sự sống trên Trái Đất. - Do Trái Đất có từ trường nên cực quang chỉ xảy ra ở các vùng địa cực.
7. 3. Tại sao cực quang chỉ tồn tại ở các vùng địa cực, không tồn tại ở các vùng nhiệt đới (Hình 20.2 trong SGK)? a) b) ▲ Hình 20.2. Hiện tượng cực quang ở: a) Bắc cực; b) Nam cực Từ trường Trái Đất làm lệch các bức xạ từ Mặt Trời về 2 cực.
8. BÀI 20- TỪ TRƯỜNG TRÁI ĐẤT – SỬ DỤNG LA BÀN I .Từ trường Trái Đất : + Trong hệ Mặt Trời , Trái Đất là một trong những hành tinh có từ trường + Từ trường Trái Đất khiến các bức xạ điện từ lệch về phía hai địa cực, sự tương tác của các bức xạ này với khí quyển tạo ra hiện tượng cực quang + Từ trường của Trái Đất mạnh hơn ở phía địa cực và yếu hơn ở vùng xích đạo
9. ? 1. Vì sao thanh nam châm khi treo tự do luôn chỉ hướng Bắc - Nam? => Từ trường tồn tại ở mọi nơi trên Trái Đất, do đó, kim nam châm sẽ chỉ hướng bắc - nam ở mọi nơi. ?2. Trên Hình 20.3 trong SGK, độ mạnh của từ trường giảm dần theo thứ tự các màu sắc như sau: đỏ, vàng, lục, lam, lơ. Việt Nam nằm trong vùng có từ trường mạnh hay yếu? =>Từ trường ở địa cực (màu đỏ) mạnh hơn từ trường ở vùng Xích đạo (màu xanh). Từ đó suy ra Việt Nam nằm vùng từ trường trung bình (màu vàng).
10. BÀI 20- TỪ TRƯỜNG TRÁI ĐẤT – SỬ DỤNG LA BÀN I .Từ trường Trái Đất : + Trong hệ Mặt Trời , Trái Đất là một trong những hành tinh có từ trường + Từ trường Trái Đất khiến các bức xạ điện từ lệch về phía hai địa cực, sự tương tác của các bức xạ này với khí quyển tạo ra hiện tượng cực quang + Từ trường của Trái Đất mạnh hơn ở phía địa cực và yếu hơn ở vùng xích đạo II. Cực Bắc địa từ , cực Nam địa từ :
11. 2. CỰC BẮC ĐỊA TỪ VÀ CỰC BẮC ĐỊA LÍ ?3 . Quan sát hình 20.4: a) Đường sức từ của Trái Đất có những điểm nào giống với đường sức từ của một nam châm thẳng? a) Hãy chỉ rõ các cực địa từ và các cực địa lí trên hình 20.4. Nhận xét chúng có trùng nhau không?
12. a) Điểm giống nhau giữa đường sức từ của Trái Đất và của một nam châm thẳng: - Đều là những đường cong khép kín nối từ cực này sáng cực kia. - Hướng của đường sức từ tuân theo quy ước: vào ở cực Nam và ra ở cực Bắc. b) Nhận xét: + Cực Bắc địa từ và cực Nam địa từ nằm trên trục từ của Trái Đất. + Cực Bắc địa lí và cực Nam địa lí nằm trên trục quay của Trái Đất. + Các cực này đều không trùng nhau.
13. BÀI 20- TỪ TRƯỜNG TRÁI ĐẤT – SỬ DỤNG LA BÀN I .Từ trường Trái Đất : + Trong hệ Mặt Trời , Trái Đất là một trong những hành tinh có từ trường + Từ trường Trái Đất khiến các bức xạ điện từ lệch về phía hai địa cực, sự tương tác của các bức xạ này với khí quyển tạo ra hiện tượng cực quang + Từ trường của Trái Đất mạnh hơn ở phía địa cực và yếu hơn ở vùng xích đạo II. Cực Bắc địa từ , cực Nam địa từ : + Cực Bắc địa từ và cực Bắc địa lí không trùng nhau.
14. Lưu ý: Căn cứ vào chiều đường sức từ của Trái Đất, cực Bắc địa từ nằm ở Nam bán cầu, còn cực Nam địa từ nằm ở Bắc bán cầu. Tuy nhiên, ngay từ đầu người ta đã gọi cực từ ở Bắc bán cầu là cực Bắc địa từ và thói quen đó được sử dụng đến ngày nay.
15. BÀI 20- TỪ TRƯỜNG TRÁI ĐẤT – SỬ DỤNG LA BÀN I .Từ trường Trái Đất : + Trong hệ Mặt Trời , Trái Đất là một trong những hành tinh có từ trường + Từ trường Trái Đất khiến các bức xạ điện từ lệch về phía hai địa cực, sự tương tác của các bức xạ này với khí quyển tạo ra hiện tượng cực quang + Từ trường của Trái Đất mạnh hơn ở phía địa cực và yếu hơn ở vùng xích đạo II. Cực Bắc địa từ , cực Nam địa từ : + Cực Bắc địa từ và cực Bắc địa lí không trùng nhau. III. Sử sụng la bàn để tìm hướng địa lí: 1.Cấu tạo:
16. - La bàn được cấu tạo: + Vỏ: có mặt kính bảo vệ. + Kim la bàn: kim nam châm có thể quay tự do trên trục cố định. + Mặt la bàn: có các vạch chia độ. * Các kí hiệu trên mặt la bàn: Kí hiệu Hướng N Bắc NE Đông Bắc E Đông ES Đông Nam S Nam SW Tây Nam W Tây WN Tây Bắc
17. BÀI 20- TỪ TRƯỜNG TRÁI ĐẤT – SỬ DỤNG LA BÀN I .Từ trường Trái Đất : II. Cực Bắc địa từ , cực Nam địa từ : III. Sử sụng la bàn để tìm hướng địa lí: 1.Cấu tạo: + Vỏ: có mặt kính bảo vệ. + Kim la bàn: kim nam châm có thể quay tự do trên trục cố định. + Mặt la bàn: có các vạch chia độ. 2. Sử sụng la bàn để tìm hướng địa lí: + Xác định cực Nam (S) và cực Bắc (N) của kim la bàn. + Chọn đối tượng cần xác định hướng. + Đặt la bàn trên mặt phẳng nằm ngang. Chờ cho kim la bàn đứng yên, xoay la bàn sao cho vạch 0 trùng với cực Bắc của kim nam châm. + Đọc giá trị.
18. ?4. Vì sao khi sử dụng la bàn, ta phải để la bàn xa các nam châm hoặc vật có từ tính => Nếu để gần la bàn với nam châm hoặc vật có từ tính thì la bàn sẽ tương tác với nam châm hoặc vật có từ tính. Như vậy la bàn sẽ không xác định đúng hướng nữa. ??? Kim la bàn có chỉ đúng hướng Bắc địa lí không? Vì sao? =>Kim la bàn không chỉ đúng hướng Bắc địa lí. => Do ảnh hưởng của từ trường Trái Đất mà dù đặt bất cứ ở đâu song song với Trái Đất. Chiếc kim từ tính kia cũng quay về hướng Bắc, và đây gọi là hướng Bắc địa từ. Mà cực Bắc địa từ với cực Bắc địa lí không trùng nhau nên kim la bàn không chỉ đúng hướng Bắc địa lí.
19. => Bài 1:Treo nam châm tự do trên sợi dây được cố định trên giá đỡ, khi đứng yên nam châm chỉ đúng duy nhất một chiều, dù có tác động như thế nào đi chăng nữa thì khi đứng yên, nam châm lại trở về vị trí cũ ban đầu
20. => Bài 1:Treo nam châm tự do trên sợi dây được cố định trên giá đỡ, khi đứng yên nam châm chỉ đúng duy nhất một chiều, dù có tác động như thế nào đi chăng nữa thì khi đứng yên, nam châm lại trở về vị trí cũ ban đầu => Bài 2 Từ trường Trái Đất tại xích đạo nhỏ hơn độ lớn của nó tại Bắc cực. Quan sát hình vẽ, ta thấy số đường sức từ tại xích đạo thưa hơn so với số đường sức từ tại cực Bắc nên từ trường Trái Đất tại xích đạo nhỏ hơn độ lớn của nó tại Bắc cực.