Bài giảng Khoa học tự nhiên Khối 7 Sách Chân trời sáng tạo - Bài 16: Sự phản xạ ánh sáng (3 tiết)

Nội dung text: Bài giảng Khoa học tự nhiên Khối 7 Sách Chân trời sáng tạo - Bài 16: Sự phản xạ ánh sáng (3 tiết)

1. CHỦ ĐỀ 5: ÁNH SÁNG BÀI 16: SỰ PHẢN XẠ ÁNH SÁNG (3 Tiết)
2. Làm thế nào để hắt ánh sáng vào đúng điểm A trên tường?  A Gương phẳng Hình 4.1
3. NỘI DUNG BÀI HỌC I. HIỆN II. ĐỊNH LUẬT III. PHẢN XẠ TƯỢNG PHẢN PHẢN XẠ ÁNH VÀ PHẢN XẠ XẠ ÁNH SÁNG SÁNG KHUẾCH TÁN
4. I. HIỆN TƯỢNG PHẢN XẠ ÁNH SÁNG Quan sát Hình 16.1 và trả lời câu hỏi sau: Ta nhìn thấy gì trên mặt nước? Hình 16.1 cho thấy hình ảnh của cảnh vật qua mặt nước. H.16.1. Ảnh của một vật qua mặt nước
5. I. HIỆN TƯỢNG PHẢN XẠ ÁNH SÁNG - Phản xạ ánh sáng là hiện tượng ánh sáng bị hắt trở lại môi truờng cũ khi gặp bề mặt nhẵn bóng. - VD: mặt gương, mặt kim loại nhẵn bóng, - Mặt phản xạ là một mặt phẳng, nhẵn bóng gọi là gương phẳng. - Hình ảnh của một vật ta quan sát được qua gương phẳng gọi là ảnh tạo bởi gương phẳng.
6. I. HIỆN TƯỢNG PHẢN XẠ ÁNH SÁNG Trong điều kiện nào ta nhìn thấy ảnh trên mặt nước? Để nhìn thấy ảnh trên mặt nước, cần có các tia sáng xuất phát từ nguồn, đến mặt nước rồi phản chiếu vào mắt ta. Đó là hiện tượng phản xạ ánh sáng. Nêu một số ví dụ để hiện tượng phản xạ ánh sáng mà em quan sát được trong thực tế? - Một số hiện tượng phản xạ ánh sáng quan sát được trong thực tế như: soi gương, nhìn vào chậu nước,
7. I. HIỆN TƯỢNG PHẢN XẠ ÁNH SÁNG Quy ước: N - Gương phẳng (G): biểu diễn bằng một đoạn S R thẳng, phần gạch chéo là mặt sau của gương. - Tia sáng tới SI: Tia sáng chiếu tới mặt gương. - Tia phản xạ IR: Tia phản xạ từ mặt gương. I - Điểm tới I: Giao điểm tia sáng tới gương. (G) - Pháp tuyến IN: đường thẳng vuông góc với mặt gương tại điểm I. - Mặt phẳng tới: Mặt phẳng chưa tia sáng tới và pháp tuyến tại điểm tới. - Góc tới : Mặt phẳng chứa tia sáng tới và pháp tuyến tại điểm tới. - Góc phản xạ : Góc giữa tia sáng phản xạ và pháp tuyến tại điểm tới.
8. N S R I (G)
9. II. ĐỊNH LUẬT PHẢN XẠ ÁNH SÁNG Thí nghiệm: Nghiên cứu hiện tượng phản xạ ánh sáng. Chuẩn bị: Nguồn sáng hẹp, bảng chia độ, gương phẳng gắn trên giá đỡ.
10. II. ĐỊNH LUẬT PHẢN XẠ ÁNH SÁNG Kết quả bảng 16.1. Góc tới i 0° 20° 30° 40° 50° 60° Góc phản xạ i’ 0° 20° 30° 40° 50° 60° Từ kết quả thí nghiệm, hãy nêu nhận xét về: a/ Mặt phẳng chứa tia sáng phản xạ. b/ Mối liên hệ giữa góc phản xạ i’và góc tới i. Trả lời: a/ Mặt phẳng chứa tia sáng phản xạ cùng nằm trong mặt phẳng chứa tia sáng tới. b/ Góc phản xạ bằng góc tới.
11. LUYỆN TẬP 1. Ban đêm, ta không thể đọc sách trong một căn phòng tối. Chỉ khi bật đèn lên, ta mới có thể nhìn thấy trang sách. Vì sao? Đó là do ánh sáng từ ngọn đèn, đi đến sách và phản chiếu vào mắt ta. 2. Vẽ các tia sáng phản xạ trong mỗi hình dưới đây?
12. Đáp án: D
13. BÀI 16: SỰ PHẢN XẠ ÁNH SÁNG
14. II. ĐỊNH LUẬT PHẢN XẠ ÁNH SÁNG Định luật phản xạ ánh sáng: - Tia sáng phản xạ cùng nằm trong mặt phẳng tới. - Góc phản xạ bằng góc tới: i’ = i
15. III. PHẢN XẠ VÀ PHẢN XẠ KHUẾCH TÁN Phân biệt phản xạ và phản xạ khuếch tán. ? Ảnh của hai cảnh vật trên mặt hồ trong hai trường hợp ở hình Hình ảnh cảnh vật trên mặt hồ bên khác nhau thế nào? Hình a. ảnh rõ nét, hình b. ảnh không rõ nét. - Khi có phản xạ: ta có thể nhìn thấy ảnh rõ nét của vật. - Khi có phản xạ khuếch tán: ta không nhìn thấy ảnh rõ nét của vật a.Phẳng lặng b.Có gợn sóng
16. III. PHẢN XẠ VÀ PHẢN XẠ KHUẾCH TÁN - Khi có phản xạ: ta có thể nhìn thấy ảnh rõ nét của vật. - Khi có phản xạ khuếch tán: ta không nhìn thấy ảnh rõ nét của vật Giải thích: Phản xạ khuếch tán khi trên mặt hồ xuất hiện các gợn sóng lăn tăn, nó không còn là một gưong phẳng nữa, nên ảnh của cảnh vật bị bóp méo và nhoè đi. Ta vẫn thấy ảnh vì mặt hồ vẫn phản xạ ánh sáng, nhưng ảnh không rõ nét.
17. III. PHẢN XẠ VÀ PHẢN XẠ KHUẾCH TÁN - Sự phản xạ ánh sáng xảy ra khi ánh sáng chiếu tới bề mặt nhẵn bóng được gọi là phản xạ ( còn gọi là phản xạ gương). - Sự phản xạ ánh sáng xảy ra khi ánh sáng chiếu tới bề mặt gồ ghề, thô ráp được gọi là phản xạ khuếch tán.
18. -Hình a là phản xạ khuếch tán. Mặt hồ gợn sóng nên ánh sáng bị phản xạ phân tán theo các hướng khác nhau, làm ảnh bị nhoè đi. -Hình b là phản xạ thông thường. Mặt hồ phẳng lặng phản xạ tốt ánh sáng nên ảnh của cảnh vật trên mặt hồ tròng sắc nét.
19. VẬN DỤNG Một học sinh cho rằng:"Trong hiện tượng phản xạ khuếch tán, sở dĩ ta không nhìn thấy ảnh của vật là do hiện tượng này không tuân theo đúng đinh luật phản xạ ánh sáng". Theo em, nhận định đó đúng hay sai? Trả lời: Theo em, nhận định đó là sai vì: Trong hiện tượng phản xạ khuếch tán, sở dĩ ta không nhìn thấy ảnh của vật vì ánh sáng chiếu tới bề mặt không bằng phẳng (gồ ghề, thô ráp) khiến các tia sáng phản xạ lại theo nhiều hướng khác nhau mà mắt ta không thể thu nhận hết được. ⇒ Ảnh của vật không rõ nét.
20. HẸN GẶP LẠI CÁC EM Ở BÀI HỌC SAU NHÉ