Bài giảng Ngữ Văn 7 (Cánh diều) - Bài 10: Tóm tắt văn bản theo yêu cầu khác nhau về độ dài - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ

Nội dung text: Bài giảng Ngữ Văn 7 (Cánh diều) - Bài 10: Tóm tắt văn bản theo yêu cầu khác nhau về độ dài - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ

1. Yêu cầu: Em hãy kết tóm tắt trước lớp một truyện cổ tích với độ dài bài nói khoảng 5-6 câu
2. (1) Vợ chồng (3) Sau khi ông lão đánh cá nghe chuyện, với cuộc sống mụ vợ mắng nghèo khổ. ông lão và đòi cá vàng trả ơn (2) Ông lão (4) Hai vợ đánh cá bắt chồng trở lại được con cá cuộc sống vàng rồi thả nó nghèo khổ với về biển, cá vàng túp lều nát và hứa sẽ đền ơn cái máng lợn ông. sứt mẻ
3. 1. Khái niệm Tóm tắt văn bản theo yêu Ví dụ, từ văn bản Ghe xuồng Nam Bộ cầu khác nhau về độ dài là hoặc văn bản Phương tiện vận chuyển chuyển nội dung văn bản của các dân tộc thiểu số Việt Nam ngày gốc thành các bản tóm tắt xưa có thể tóm tắt thành 5-6 dòng, có độ dài khác nhau. nhưng cũng có thể tóm tắt trong nửa trang hoặc một trang giấy. Bản tóm tắt càng ngắn thì nội dung càng cô đúc. Tuy nhiên, dù tóm tắt theo yêu cầu nào thì bản tóm tắt cũng phải phản ánh đúng nội dung của văn bản gốc.
4. 2. Lưu ý - Đọc kĩ văn bản gốc cần tóm tắt - Ghi lại các ý chính theo hệ thống: ý lớn (thường nêu khái quát ở phần mở đầu hoặc tên các tiêu mục), ý nhỏ (triển khai làm cho rõ ý lớn), các bằng chứng, ví dụ minh họa,... - Tùy theo yêu cầu tóm tắt (dài, ngắn bao nhiêu) để lựa chọn, sắp xếp các ý và lời văn của bản tóm tắt. Ví dụ: yêu cầu tóm tắt rất ngắn thì chỉ nêu các ý lớn; nếu yêu cầu tóm tắt nửa trang thì nêu thêm các ý nhỏ; nếu dài một trang thì nêu ý lớn, ý nhỏ và thêm cả các bằng chứng, ví dụ minh họa cho mỗi ý.
5. 2. Lưu ý Kĩ năng tóm tắt văn bản theo yêu cầu khác nhau về độ dài có tác dụng rất lớn trong việc giúp các em nắm bắt nội dung chính của một văn bản khi đọc và rèn luyện kĩ năng tìm ý, lập dàn ý khi thực hành viết bài văn. Giáo án của Thảo Nguyên 0979818956
6. Bài tập: Tóm tắt văn bản “Phương tiện vận chuyển của các dân tộc thiểu số Việt Nam ngày xưa” theo hai yêu cầu: 5-6 dòng và 10-12 dòng.
7. 1. Chuẩn bị 2. Tìm ý và lập dàn ý 4. Kiểm tra 3. Viết và chỉnh sửa
8. 1. Chuẩn bị - Đọc lại văn bản Phương tiện vận chuyển của các dân tộc thiểu số Việt Nam ngày xưa. - Xem lại cách tóm tắt văn bản theo yêu cầu khác nhau về độ dài ở mục Định hướng - Dự kiến cách trình bày văn bản
9. 2. Tìm ý và - Tìm ý cho bản tóm tắt bằng cách đặt và trả lập dàn ý lời các câu hỏi Bố cục bản Mỗi phần của bản Chọn nội dung gì để tóm tắt có mấy tóm tắt nêu những đưa vào bản tóm tắt phần? nội dung gì? cho phù hợp với độ dài, ngắn khác nhau?
10. 2. Tìm ý và - Lập dàn ý cho bản tóm tắt bằng cách lựa lập dàn ý chọn, sắp xếp các ý theo bố cục ba phần Nêu nội dung chính của văn bản Mở đầu Phương tiện vận chuyển của các dân tộc thiểu số Việt Nam ngày xưa
11. Nội dung chính + Phương tiện vận chuyển của các dân tộc miền núi phía Bắc: • Di chuyển bằng cách đi bộ là chính. • Một số tộc người sinh sống ở ven sông Đà, sông Mã,...sử dụng thuyền vận chuyển. • Người Sán Dìu dùng xe quệt trâu kéo để vận chuyển. • Người Mông, Hà Nhìn, Dao,..thường dùng sức ngựa để vận chuyển + Phương tiện vận chuyển của các dân tộc ở Tây Nguyên: • Người Tây Nguyên dùng sức voi, sức ngựa,...vào việc vận chuyển • Các buôn, làng ở ven sông suối lớn sử dụng thuyền độc mộc.
12. 2. Tìm ý và - Lập dàn ý cho bản tóm tắt bằng cách lựa lập dàn ý chọn, sắp xếp các ý theo bố cục ba phần Phần cuối văn bản là tên các tài liệu Kết thúc tham khảo
13. 3. Viết - Viết bản tóm tắt theo yêu cầu khác nhau về độ dài dựa vào dàn ý đã lập. + Nếu viết khoảng 5-6 dòng: chỉ nêu các ý lớn. + Nếu viết khoảng 10-12 dòng: từ các ý lớn đã nêu, bổ sung thêm các ý nhỏ hoặc các bằng chứng cụ thể lấy từ trong bài đọc. - Lưu ý: + Nội dung tóm tắt: bám sát với bản ốc. + Hình thức tóm tắt: đúng yêu cầu về độ dài bản tóm tắt
14. 4. Kiểm tra và chỉnh sửa Đọc lại bản tóm tắt đã làm. Đối chiếu nội dung với mục Định hướng và dàn ý ở trên để tự phát hiện và tìm cách sửa các lỗi về ý, diễn đạt, trình bày.
15. Câu 1. Điền từ còn thiếu vào chỗ chấm để hoàn thành khái niệm sau: Tóm tắt văn bản theo .........(1)...... khác nhau về độ dài là .........(2)....... nội dung ..............(3).......... thành các văn bản tóm tắt có ...........(4)......... khác nhau. (1) yêu cầu (2) chuyển (3) văn bản gốc (4) độ dài