Bài giảng môn Ngữ văn Lớp 7 - Văn bản "Mùa xuân nho nhỏ"

Nội dung text: Bài giảng môn Ngữ văn Lớp 7 - Văn bản "Mùa xuân nho nhỏ"

1. Văn bản: I. TÌM HIỂU CHUNG: - Bức tranh xuân: 1. Tác giả: Thanh Hải là một + Hình ảnh: dòng sông, bông trong những cây bút có hoa, chim chiền chiện. công xây dựng nền văn học + Màu sắc: xanh, tím biếc cách mạng miền Nam từ + Âm thanh: tiếng chim hót những ngày đầu. + Đảo ngữ, miêu tả, nhân hóa => Vẻ đẹp trong trẻo, đầy sức 2. Tác phẩm: “MXNN” sáng sống của thiên nhiên, đất trời tác tháng 11 năm 1980, khi mùa xuân. nhà thơ đang nằm trên - “Từng giọt long lanh rơi giường bệnh – không bao Tôi đưa tay tôi hứng” lâu trước khi nhà thơ qua + “Giọt long lanh” => giọt âm đời. thanh tiếng chim. II. PHÂN TÍCH: + Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác 1. Hình ảnh mùa xuân của => Cảm xúc ngây ngất, say thiên nhiên, đất trời: (khổ 1) sưa của nhà thơ.
2. MÙA XUÂN NHO NHỎ - Thanh Hải - Mạch cảm xúc Mùa xuân khổ 1 của thiên nhiên Hình ảnh Mùa xuân xuyên suốt khổ 2, 3 của đất nước bài thơ: Mùa xuân Mùa xuân của lòng người khổ 4, 5 Mùa xuân trong khúc hát ngợi ca quê hương khổ cuối
3. Mùa xuân người cầm súng - 2 hình tượng 2 nhiệm (chiến đấu: bảo vệ tổ quốc) Lộc giắt đầy trên lưng ảnh trưng vụ (may mắn, sức sống) - Điệp ngữ, ẩn dụ => sức Mùa xuân người ra đồng (lao động: xây dựng đất nước) sống mùa xuân; mong muốn Lộc trải dài nương mạ cả 2 nhiệm vụ đều thắng lợi. Tất cả như hối hả - Điệp ngữ, so sánh, từ láy điệp ngữ từ láy => nhịp sống tưng bừng, náo Tất cả như xôn xao so sánh nức: cả nước thi đua xây * Sức sống mùa xuân căng dựng và bảo vệ tổ quốc. tràn trên mọi miền đất nước. lộc giắt đầy lộc trải dài Lộc Người cầm súng Người ra đồng
4. Mùa xuân người cầm súng tượng - 2 hình ảnh trưng 2 nhiệm vụ Lộc giắt đầy trên lưng - Điệp ngữ, ẩn dụ => sức sống Mùa xuân người ra đồng mùa xuân; mong muốn cả 2 Lộc trải dài nương mạ nhiệm vụ đều thắng lợi. Tất cả như hối hả - Điệp ngữ, so sánh, từ láy => nhịp sống tưng bừng, náo Tất cả như xôn xao nức: cả nước thi đua xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Đất nước bốn ngàn năm - Hoán dụ, từ láy => đất nước hoán dụ với bề dày lịch sử bốn ngàn Vất vả và gian lao từ láy năm gian khổ, vất vả nhưng Đất nước như vì sao không chùn bước. so sánh điệp ngữ - So sánh, điệp ngữ => niềm tự Cứ đi lên phía trước. hào, niềm tin vào sự phát triển, sự tỏa sáng của đất nước.
5. Ta làm con chim hót cấu tứ chặt chẽ - Điệp ngữ, cấu tứ chặt chẽ, từ Ta làm một cành hoa láy=> khát vọng cống hiến: dù điệp ngữ nhỏ bé nhưng phải thật có ích. Ta nhập vào hoà ca Một nốt trầm xao xuyến. - Ẩn dụ, từ láy => mong ước từ láy sống có ý nghĩa, được cống hiến cho đất nước, cho cuộc Một mùa xuân nho nhỏ đời một cách âm thầm. (cuộc đời đẹp, khát vọng đẹp) Lặng lẽ dâng cho đời - Điệp ngữ, hoán dụ => khẳng từ láy định sự cống hiến suốt đời, bất Dù là tuổi hai mươi điệp ngữ (tuổi trẻ) chấp thời gian, tuổi tác. Dù là khi tóc bạc. * Một sự cống hiến tự nguyện, (tuổi già) một quan niệm sống đẹp của người cách mạng.
6. Mùa xuân - ta xin hát - Giai điệu trầm buồn. Câu Nam Ai- Nam Bình, - Lời hát say đắm, yêu đời, (khúc hát xứ Huế) ngợi ca đất nước. Nước non ngàn dặm mình lời bài hát - Lặp cấu trúc, vần bằng => Nước non ngàn dặm tình tình cảm trìu mến, yêu quê Nhịp phách tiền đất Huế. hương tha thiết. Nhạc cụ gõ nhịp Phách tiền Biểu diễn ca Huế
7. Chia sẻ cùng bàn 30 giây: Qua văn bản em học tập được đều gì? Em áp dụng như thế nào vào cuộc sống hiện tại?
8. MÙA XUÂN NHO NHỎ 1. Thể thơ 5 chữ Mọc giữa dòng sông xanh Thanh Hải Một bông hoa tím biếc Ơi con chim chiền chiện 4. từ Ta làm con chim hót 3. cấu Hót chi mà vang trời xưng Ta làm một cành hoa tứ chặt Từng giọt long lanh rơi hô Ta nhập vào hoà ca chẽ Tôi đưa tay tôi hứng. Một nốt trầm xao xuyến. 2. hình ảnh thơ vừa giản dị vừa mang ý nghĩa biểu trưng. Mùa xuân người cầm súng Một mùa xuân nho nhỏ Lộc giắt đầy trên lưng Lặng lẽ dâng cho đời Mùa xuân người ra đồng Dù là tuổi hai mươi Lộc trải dài nương mạ Dù là khi tóc bạc. Tất cả như hối hả 5. ẩn dụ, điệp ngữ, so sánh, nhân hóa, hoán dụ Tất cả như xôn xao Mùa xuân - ta xin hát Câu Nam Ai- Nam Bình, Đất nước bốn ngàn năm. Nước non ngàn dặm mình Vất vả và gian lao Nước non ngàn dặm tình Đất nước như vì sao Nhịp phách tiền đất Huế. Cứ đi lên phía trước. (Tháng 11 – 1980)
9. III. TỔNG KẾT: 1. Nghệ thuật: - Viết theo thể thơ năm chữ nhẹ nhàng, tha thiết, mang âm hưởng gần gũi với dân ca. - Kết hợp hài hoà giữa hình ảnh thơ tự nhiên, giản dị với những hình ảnh giàu ý nghĩa biểu trưng khái quát. - Sử dụng ngôn ngữ thơ giản dị, trong sáng, giàu hình ảnh, giàu cảm xúc với các ẩn dụ, điệp ngữ, từ xưng hô, - Có cấu tứ chặt chẽ, giọng điệu thơ luôn có sự biến đổi phù hợp với nội dung từng đoạn. 2. Ý nghĩa: Bài thơ thể hiện những rung cảm tinh tế của nhà thơ trước vẻ đẹp của mùa xuân thiên nhiên, đất nước và khát vọng được cống hiến cho đất nước, cho cuộc đời.
10. Văn bản: MÙA XUÂN NHO NHỎ Thanh Hải 3. Tâm niệm của nhà thơ: 2. Mùa xuân của đất nước: - Điệp ngữ, cấu tứ chặt chẽ, từ - 2 hình ảnh tượng trưng cho láy => khát vọng cống hiến: dù 2 nhiệm vụ. nhỏ bé nhưng phải thật có ích. - Điệp ngữ, ẩn dụ => sức - Ẩn dụ, từ láy => mong ước sống mùa xuân; mong muốn cả sống có ý nghĩa, được cống 2 nhiệm vụ đều thắng lợi. hiến cho đất nước, cho cuộc đời - Điệp ngữ, so sánh, từ láy => một cách âm thầm. nhịp sống tưng bừng, náo nức: - Điệp ngữ, hoán dụ => khẳng cả nước thi đua xây dựng và định sự cống hiến suốt đời, bất bảo vệ tổ quốc. chấp thời gian, tuổi tác. - Hoán dụ, từ láy => đất nước 4.Khúc hát ngợi ca quê hương: với bề dày lịch sử bốn ngàn - Giai điệu trầm buồn. năm gian khổ, vất vả nhưng - Lời hát say đắm, yêu đời, ngợi không chùn bước. ca đất nước. - So sánh, điệp ngữ => niềm - Lặp cấu trúc, vần bằng => tình tự hào, niềm tin vào sự phát cảm trìu mến, yêu quê hương triển, sự tỏa sáng của đất nước. tha thiết.