Giáo án Ngữ văn Lớp 7 theo CV5512 - Chủ đề: Luyện tập viết văn nghị luận chứng minh - Vũ Thị Ánh Tuyết

Nội dung text: Giáo án Ngữ văn Lớp 7 theo CV5512 - Chủ đề: Luyện tập viết văn nghị luận chứng minh - Vũ Thị Ánh Tuyết

1. Gi¸o viªn :Vò ThÞ ¸nh TuyÕt KÕ ho¹ch d¹y häc Ng÷ v¨n 7    TRƯỜNG THCS TÔ HIỆU Họ và tên giáo viên: Tổ: KHXH Vũ Thị Ánh Tuyết CHỦ ĐỀ : LUYỆN TẬP VIẾT VĂN NGHỊ LUẬN CHỨNG MINH Môn học: Ngữ văn; lớp: 7B6 Thời gian thực hiện: 2 (97,98) BƯỚC 1: XÁC ĐỊNH VẤN ĐỀ CẦN GIẢI QUYẾT TRONG CHỦ ĐỀ -Chủ đề được xây dựng trên cơ sở các nội dung: - Nắm được đặc điểm của phương pháp lập luận chứng minh, bố cục, cách lập ý của văn chứng minh. -Viết được bài văn, đoạn văn nghị luận chứng Minh một cách hiệu quả, sinh động. BƯỚC 2: XÂY DỰNG NỘI DUNG CHỦ ĐỀ Tiết Bài dạy Ghi chú 97 Luyện tập lập luận chứng minh 98 Luyện tập viết đoạn văn lập luận chứng minh BƯỚC 3: XÁC ĐỊNH MỤC TIÊU CHỦ ĐỀ 1. Về kiến thức: - C¸ch lµm bµi v¨n luËn chøng minh cho mét nhËn ®Þnh, mét ý kiÕn vÒ mét vÊn ®Ò x· héi gÇn gòi, quen thuéc. -Củng cố chắc chắn hơn những hiểu biết về cách làm bài văn lập luận chứng minh. -Biết vận dụng những hiểu biết đó vào việc viết một đoạn văn chứng minh cụ thể. 2. Về năng lực: 2.1.Năng lực chung: -Năng lực tự chủ và tự học: sự tự tin và tinh thần lạc quan trong học tập và đời sống, khả năng suy ngẫm về bản thân, tự nhận thức, tự học và tự điều chỉnh để hoàn thiện bản thân. -Năng lực giao tiếp và hợp tác: Thu nhận và lý giải thông tin từ yêu cầu của giáo viên từ đó phân tích, hợp tác để tìm kiến thức. -Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: Phát hiện và giải quyết vấn đề đặt ra trong cuộc sống biết đánh giá vấn đề, tình huống dưới những góc nhìn khác nhau. 2.2. Năng lực đặc thù: - Năng lực tạo lập văn bản: nghe, nói, đọc, viết, phân tích, tổng hợp vấn đề, tạo lập văn bản    1 Tr­êng THCS T« HiÖu-QuËn Lª Ch©n-H¶i Phßng
2. Gi¸o viªn :Vò ThÞ ¸nh TuyÕt KÕ ho¹ch d¹y häc Ng÷ v¨n 7    3. Về phẩm chất: - Chăm học, chăm làm: HS có ý thức vận dụng bài học vào các tình huống, hoàn cảnh thực tế đời sống của bản thân. Chủ động trong mọi hoàn cảnh, biến thách thức thành cơ hội để vươn lên. Luôn có ý thức học hỏi không ngừng để đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế, trở thành công dân toàn cầu. -Trách nhiệm: hành động có trách nhiệm với chính mình, có trách nhiệm với đất nước, dân tộc để sống hòa hợp với môi trường. BƯỚC 4: XÁC ĐỊNH VÀ MÔ TẢ CÁC MỨC ĐỘ YÊU CẦU CỦA MỖI LOẠI CÂU HỎI/BÀI TẬP CÓ THỂ SỬ DỤNG ĐỂ KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ NĂNG LỤC VÀ PHẨM CHẤT CỦA HỌC SINH TRONG DẠY HỌC VẬN DỤNG NHẬN BIẾT THÔNG HIỂU Vận dụng thấp Vận dụng cao - Nhận biết quy - Hiểu được giá -Vận dụng kiến thức - Thực hiện giải pháp giải trình xây dựng một trị của những , kỹ năng tạo lập quyết tình huống và nhận đoạn văn nghị luận phép luận luận một đoạn văn nói ra sự phù hợp hay không -Nhận biết được các chứng minh một khoảng 6-8 câu để phù hợp của giải pháp bước làm bài văn vấn đễ trong đời làm sáng tỏ nhận thực hiện. Đặc biệt có nghị luận chứng sống hay trong định chính kiến khi tham gia minh văn học. - Xây dựng câu chủ thảo luận, chia sẻ các vấn -Xác định được vấn - Xác định được đề và cách trình bày đề trong bài học, cuộc đề cần chứng minh và biết tìm hiểu nội dung đoạn văn sống. và yêu cầu viết đoạn các thông tin chứng minh. văn chứng minh. liên quan đến -Vận dụng tìm dẫn - Có khả năng tiếp tình huống trong chứng và cách sắp cận vấn đề/vấn đề bài học. xếp dẫn chứng trong thực tiễn liên quan đoạn văn chứng bài học. minh - Trao đổi, nhận xét về đoạn văn chững minh của bạn. - Sửa lỗi đoạn văn chứng minh và chia sẻ với bạn cách chữa đó. 2    Tr­êng THCS T« HiÖu-QuËn Lª Ch©n-H¶i Phßng
3. Gi¸o viªn :Vò ThÞ ¸nh TuyÕt KÕ ho¹ch d¹y häc Ng÷ v¨n 7    BƯỚC 5: BIÊN SOẠN CÁC CÂU HỎI/BÀI TẬP CỤ THỂ THEO CÁC MỨC ĐỘ YÊU CẦU ĐÃ MÔ TẢ NHẬN BIẾT THÔNG HIỂU VẬN DỤNG Mức độ thấp Mức độ cao - Đặc điểm của - Nêu quy trình -Mỗi bạn trong - Ghi lại từ 3 đến 4 văn bản nghị xây dựng một nhóm hãy nói một tình huống cho thấy luận ? câu để tạo nên một nếu sử dung tốt đoạn văn chứng - C¸ch lµm một đoạn văn chứng phương pháp lập luận bµi v¨n lËp minh minh? chứng minh thì ta có luËn chøng - Cách lựa chọn - Viết đoạn văn thể giải quyết vấn đề minh ? chứng minh với hiệu quả. và sắp xếp các một trong nhưng -Viết đoạn văn chứng dẫn chứng? nội dung: minh triển khai luận Chứng minh rằng điểm: - Lập dàn ý cho đề "văn chương nh©n d©n ViÖt Nam văn nghị luận luyện những tình tõ x­a ®Õn nay lu«n chứng minh cảm ta sẵn có". lu«n sèng theo ®¹o lÝ:“ ¨n qu¶ nhí kÎ trång c©y”, “ uèng n­íc nhí nguån”. Câu hỏi định tính, định lượng: - Câu tự luận trả lời ngắn Bài tập thực hành: Trình bày miệng (thuyết trình, kể chuyện, trình bày một số vấn đề )Câu tự luận trả lời ngắn (lí giải, phát hiện, nhận xét, đánh giá ) - Viết đoạn văn (hoặc bài văn) để trình bày những hiểu biết về các tác phẩm, vận dụng vấn đề đã học vào cuộc sống . BƯỚC 6: THIẾT KẾ TIẾN TRÌNH DẠY HỌC TIẾT 97: luyÖn tËp: lËp luËn chøng minh I. MỤC TIÊU 1. KiÕn thøc - Biết được phương pháp lập luận chứng minh - Hiểu được cách viết bài lµm bµi v¨n lËp luËn chøng minh - Vận dụng viết văn lập luận chứng minh 2. Năng lực:    3 Tr­êng THCS T« HiÖu-QuËn Lª Ch©n-H¶i Phßng
4. Gi¸o viªn :Vò ThÞ ¸nh TuyÕt KÕ ho¹ch d¹y häc Ng÷ v¨n 7    -Năng lực tự chủ và tự học: sự tự tin và tinh thần lạc quan trong học tập và đời sống, khả năng suy ngẫm về bản thân, tự nhận thức, tự học và tự điều chỉnh để hoàn thiện bản thân. -Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: Phát hiện và giải quyết vấn đề đặt ra trong cuộc sống biết đánh giá vấn đề, tình huống dưới những góc nhìn khác nhau. 3. Phẩm chất: - Chăm học, chăm làm: HS có ý thức vận dụng bài học vào các tình huống, hoàn cảnh thực tế đời sống của bản thân. Luôn có ý thức học hỏi không ngừng để đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế, trở thành công dân toàn cầu. -Trách nhiệm: hành động có trách nhiệm với chính mình, có trách nhiệm với đất nước, dân tộc để sống hòa hợp với môi trường. II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU. 1. Thiết bị dạy học: Máy chiếu power point, màn hình, máy tính, giấy A0. 2. Học liệu: Sách giáo khoa, kế hoạch bài dạy, tài liệu tham khảo III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: 1. Hoạt động 1: Xác định vấn đề a) Mục tiêu: - Tạo được hứng thú với bài học. - Kết nối vào bài học, định hướng chú ý cho học sinh. b) Nội dung: Gv yêu cầu Hs đưa ra một số tình huống cần chứng minh trong cuộc sống và văn học; H đưa tình huống. c) Sản phẩm: Tình huống Hs đưa ra d) Tổ chức thực hiện: Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập: Một số tình huống - Yêu cầu HS nêu tình huống cần chứng minh - Chứng minh bạn lớp trưởng trong cuộc sống và tron văn học luôn nghiêm túc trong học Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập tập. - HS làm việc cá nhân , suy nghĩ, trả lời. - Chứng minh bạn A nghèo Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận nhưng vượt khó. - Hs báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ. - Chứng minh câu tục ngữ: - Hs trao đổi, thảo luận để xác định các vấn đề Một cây làm cần tìm hiểu. Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ - Gọi HS nhận xét, thống nhất ý kiến. GV nhận xét, dẫn vào bài mới: Văn chứng minh rất gần gũi trong cuộc sống. 4    Tr­êng THCS T« HiÖu-QuËn Lª Ch©n-H¶i Phßng
5. Gi¸o viªn :Vò ThÞ ¸nh TuyÕt KÕ ho¹ch d¹y häc Ng÷ v¨n 7    Chúng ta đã được học những kiến thức cơ bản về văn chứng minh. Hôm nay, chúng ta sẽ cùng đi vận dụng những kiến thức đã học vào làm bài tập. 2. Hoạt động 2,3: Hình thành kiến thức mới và luyện tập a, Mục tiêu: Giúp học sinh vận dụng những kiến thức đã học vào thực hành chứng minh một vấn đề cụ thể. b) Nội dung: Giáo viên hướng dẫn học sinh thực hiện các bước làm bài văn nghị luận chứng minh qua một đề văn cụ thể; Hs vận dụng kiến thức đã học vào thực hành c) Sản phẩm: Câu trả lời của học sinh d) Tổ chức thực hiện: Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ Đề bài: Chứng minh rằng nhân dân Việt học tập: Nam từ xưa đến nay luụn luụn sống theo đạo lí:“ Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”, - GV giao nhiệm vụ cho HS “ Uống nước nhớ nguồn”. qua hệ thống câu hỏi. I. Tìm hiểu đề : 1. C¸ch lµm 1 bµi v¨n lËp luËn - Thể loại: nghị luận chứng minh. chøng minh ? - Yêu cầu: chứng minh lòng biết ơn 2. §Ò bµi yªu cÇu chøng minh những người đó tạo ra thành quả để mình vÊn ®Ò g×? được hưởng đạo lí sống đẹp của dân tộc - Lßng biÕt ¬n nh÷ng con ng­êi lµm ra thµnh qu¶ ®Ó m×nh ®­îc Việt Nam h­ëng. Mét ®¹o lý sèng ®Ñp ®Ï - Phạm vi dẫn chứng : rộng ( đời sống- cña d©n téc ViÖt Nam. văn học ) 3. Yªu cÇu lËp luËn chøng minh ë ®©y ®ßi hái ph¶i lµm nh­ thÕ nµo? - §­a ra vµ ph©n tÝch nh÷ng chøng cí thÝch hîp ®Ó ng­êi ®äc, ng­êi nghe thÊy râ ®­îc ®iÒu nªu ra ë ®Ò bµi lµ ®óng ®¾n, lµ sù II. Tìm ý -_lập dàn bài : thËt. 1, Tìm ý : 4. NÕu lµ ng­êi cÇn ®­îc chøng - Giải nghĩa : minh th× em cã ®ßi hái ph¶i diÔn + Ăn quả , nhớ , kẻ trồng cây. gi¶i râ h¬n ý nghÜa cña 2 c©u tôc + Uống nước , nhớ , nguồn. ng÷ kh«ng ? V× sao ?  Giải thích nghĩa ( nội dung ) của 2 câu Gv: Cho Hs hoạt động nhóm với tục ngữ ( nghĩa đen , nghĩa bóng ) câu hỏi: - Những biểu hiện của đạo lí ấy trong 5. Xây dựng dàn ý cho đề bài thực tế , đời sống cũng như trong các tác    5 Tr­êng THCS T« HiÖu-QuËn Lª Ch©n-H¶i Phßng
6. Gi¸o viªn :Vò ThÞ ¸nh TuyÕt KÕ ho¹ch d¹y häc Ng÷ v¨n 7    trên phẩm văn học. 6. Viết đoạn MB- TB- KB - Nêu suy nghĩ về đạo lí “ Ăn quả ” Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ 2. Lập dàn bài : học tập a. MB : - HS nghe hướng dẫn - Dẫn dắt : lòng biết ơn là truyền thống tốt - Từng HS chuẩn bị độc lập đẹp của dân tộc Việt Nam. - Hoạt động nhóm trao đổi, - Trích dẫn 2 câu tục ngữ. thống nhất nội dung, cử người b. TB : đại diện trình bày * Giải thích : - Gv theo dõi, nhắc nhở, hướng - Nghĩa của từ : dẫn Hs thực hiện nhiệm vụ qua + Ăn quả : hưởng trỏi ngọt do người làm một số câu hỏi gợi mở cho câu ra. hỏi khó + Kẻ trồng cây : người làm ra thành quả ( Câu 5: trái ngọt ) cho người khác hưởng. + Nhớ : lòng biết ơn. ? T×m nh÷ng biÓu hiÖn cña ®¹o lý + Uống nước , nhớ , nguồn ( tương tự ) ¡n qu¶ ; Uèng n­íc trong - Nghĩa đen : thùc tÕ ®êi sèng? + Ăn 1 quả ngọt , 1 trái ngon phải biết ? C¸c ngµy lÔ héi cã ph¶i lµ h×nh nhớ đến người đó trồng cây cho quả ngọt thøc t­ëng nhí c¸c vÞ tæ tiªn đó. kh«ng? Em h·y kÓ mét sè lÔ héi + Uống một ngụm nước phải nhớ đến nh­ thÕ mµ em biÕt? nguồn đầu tiên tạo ra nước. - C¸c lÔ héi ®­îc tæ chøc hµng - Nghĩa bóng : lũng biết ơn của các thế hệ n¨m ë c¸c ®Þa ph­¬ng, vïng đi sau đối với thế hệ đi trước khi được miÒn trªn c¶ n­íc lµ mét biÓu hưởng thành quả do họ làm ra  quan hệ hiÖn cña truyÒn thèng ¡n qu¶ giữa người hưởng thụ với người tạo dựng + LÔ héi ®Òn Hïng: T­ëng nhí  đạo lí tốt đẹp. c¸c vua Hïng ®· cã c«ng dùng n­íc vµ gi÷ n­íc.  Cách diễn đạt của 2 câu tục ngữ không + C¸c lÔ héi t­ëng nhí ®Õn c¸c giống nhau nhưng đều nêu lên 1 bài học anh hïng cã c«ng trong cuéc về lẽ sống, đạo đức và tình nghĩa cao đẹp kh¸ng chiÕn chèng giÆc ngo¹i của con người. x©m: Hai bµ Tr­ng, Lª Lîi, * Nêu và phân tích các dẫn chứng : Quang Trung - Trong văn học : ? Nh÷ng ngµy cóng giç trong gia + Tục ngữ, ca dao đó khẳng định : ®×nh cã ý nghÜa nh­ thÕ nµo? “ Con người có cố có nguồn ” - §Ó t­ëng nhí tæ tiªn, nh÷ng - Trong đời sống thực tế : ng­êi th©n ®· khuÊt. + Từ xưa : dân tộc Việt Nam đó luôn ? Ngµy th­¬ng binh liÖt sÜ, ngµy nhớ tới cội nguồn, luôn biết ơn những Nhµ gi¸o VN, ngµy Quèc tÕ Phô người đó cho mình hưởng những thành n÷, ngµy thÇy thuèc VN cã ý quả, những niềm hạnh phúc vui sướng nghÜa nh­ thÕ nµo? trong cuộc sống : 6    Tr­êng THCS T« HiÖu-QuËn Lª Ch©n-H¶i Phßng
7. Gi¸o viªn :Vò ThÞ ¸nh TuyÕt KÕ ho¹ch d¹y häc Ng÷ v¨n 7    ? KÓ tªn nh÷ng phong trµo thÓ + Đến nay : đạo lớ ấy vẫn tiếp tục được hiÖn truyÒn thèng Uèng n­íc phát huy nhí nguån? + Dẫn chứng : - Phong trµo ®Òn ¬n ®¸p nghÜa, Lễ hội tưởng nhớ tổ tiên; các vị anh hùng ch¨m sãc Bµ mÑ VN anh hïng : 10.3 ( âm lịch ) giỗ Tổ Hùng Vương - X©y dùng §µi t­ëng niÖm, . Con cháu kính yêu, biết ơn tổ tiên, ông nghÜa trang bà, cha mẹ: ngày cúng giỗ trong gia đình nhớ tới ông bà, cha mẹ, những người đã Bước 3: Báo cáo kết quả và khuất. thảo luận . Các ngày kỉ niệm lớn , đặc biệt : - H trả lời cá nhân Thương binh liệt sĩ ( 27.7 ) : nhớ tới những người chiến sĩ đó hi sinh đời mình - Các nhóm bào cáo kết quả , hi sinh 1 phần thân thể  vì độc lập tự - H đọc đoạn văn do - Thảo luận, nhận xét Nhà giáo Việt Nam ( 20.11 ) : biết ơn Bước 4: Đánh giá kết quả thực người dạy dỗ hiện nhiệm vụ học tập. Quốc tế phụ nữ ( 8.3 ) + Kết qủa làm việc của học sinh. Thầy thuốc Việt Nam ( 27.2 ) + Thái độ, ý thức hợp tác nghiêm * Suy nghĩ về đạo lí “ Ăn quả ” túc trong khi làm việc c. KB : + Phương pháp của từng nhóm. - Khẳng định lại ý nghĩa, giá trị của 2 câu + Đánh giá năng lực của từng tục ngữ . nhóm - Bài học cho bản thân ( tự nhận ra những Gv sửa chữa, đánh giá, rút kinh lỗi lầm, cách ứng xử không đúng  sửa nghiệm, chốt kiến thức. chữa; tham gia thường xuyên các phong trào đền ơn, đáp nghĩa ) III. Viết bài : IV. Đọc và sửa chữa : 4. Hoạt động 4: Vận dụng a) Mục tiêu: - HS vận dụng những kiến thức đã học để giải quyết một vấn đề đặt ra. b) Nội dung: Giáo viên hướng dẫn học sinh làm bµi c) Sản phẩm: Đề bài và đoạn văn mở bài của Hs d) Tổ chức thực hiện: Hoạt động của Gv - Hs Nội dung cần đạt Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập: - GV giao nhiệm vụ cho HS thông qua hệ thống câu hỏi    7 Tr­êng THCS T« HiÖu-QuËn Lª Ch©n-H¶i Phßng
8. Gi¸o viªn :Vò ThÞ ¸nh TuyÕt KÕ ho¹ch d¹y häc Ng÷ v¨n 7    Hãy đặt một đề văn chứng minh và viết phần mở bài cho đề bài đó Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập - HS làm việc cá nhân, suy nghĩ, viết bài. Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận Trình bày đoạn văn Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ - GV đưa ra các tiêu chí để đánh giá HS: + Kết quả làm việc của học sinh. + Thái độ, ý thức hợp tác nghiêm túc trong khi làm việc + Phương pháp của từng cá nhân + Đánh giá năng lực của cá nhân -Gv sửa chữa, đánh giá, chốt kiến thức. Tiết 98: LUYỆN TẬP VIẾT ĐOẠN VĂN CHỨNG MINH I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức : - Củng cố chắc chắn hơn những hiểu biết về cách làm bài văn lập luận chứng minh. - Biết vận dụng những hiểu biết đó vào việc viết một đoạn văn chứng minh cụ thể. 2. Năng lực: -Năng lực giao tiếp và hợp tác: Thu nhận và lý giải thông tin trong văn bản, thảo luận, lập luận, phản hồi, đánh giá về các vấn đề trong học tập và đời sống; phát triển khả năng làm việc nhóm, làm tăng hiệu quả hợp tác. -Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: Phát hiện và giải quyết vấn đề đặt ra trong cuộc sống biết đánh giá vấn đề, tình huống dưới những góc nhìn khác nhau. 3. Phẩm chất: - Chăm học, chăm làm: HS có ý thức vận dụng bài học vào các tình huống, hoàn cảnh thực tế đời sống của bản thân. Luôn có ý thức học hỏi không ngừng để đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế, trở thành công dân toàn cầu. 8    Tr­êng THCS T« HiÖu-QuËn Lª Ch©n-H¶i Phßng
9. Gi¸o viªn :Vò ThÞ ¸nh TuyÕt KÕ ho¹ch d¹y häc Ng÷ v¨n 7    II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU 1. Chuẩn bị của giáo viên: - Kế hoạch dạy học - Học liệu: Một đoạn văn mẫu 2. Chuẩn bị của học sinh: : Mỗi hs viết 1 đoạn văn chứng minh ngắn theo các đề bài trong sgk III. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. HOẠT ĐỘNG 1: MỞ ĐẦU a. Mục tiêu: - Tạo tâm thế hứng thú cho HS. - Kích thích HS tìm hiểu về nội dung bài học. b. Nội dung: Gv đưa câu hỏi gợi nhớ kiến thức đã học c. Sản phẩm hoạt động: Câu trả lời của Hs d. Tiến trình hoạt động: Hoạt động của thầy-trò Nội dung cần đạt Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ - Giáo viên yêu cầu Theo em quy trình xây dựng một đoạn văn cần thực hiện những bước nào? - Học sinh tiếp nhận Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ - Học sinh suy nghĩ trả lời - Giáo viên gợi ý cho học sinh - Dự kiến sản phẩm +Xác định luận điểm + Chọn luận cứ Bước 3: Báo cáo kết quả    9 Tr­êng THCS T« HiÖu-QuËn Lª Ch©n-H¶i Phßng
10. Gi¸o viªn :Vò ThÞ ¸nh TuyÕt KÕ ho¹ch d¹y häc Ng÷ v¨n 7    Đại diện một nhóm trình bày trước lớp Bước 4: Đánh giá kết quả - Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá - Giáo viên nhận xét, đánh giá GV: Giới thiệu vào bài học Để tìm hiểu về quy trình xây dựng một đoạn văn chứng minh cô trò cùng đi tìm hiểu nội dung bài học. 2. HOẠT ĐỘNG 2: LUYỆN TẬP a. Mục tiêu: - Giúp HS nắm được quy trình xây dựng một đoạn văn chứng minh - Viết được đoạn văn chứng minh hoàn chỉnh b. Nội dung: Gv hướng dẫn học nắm được quy trình xây dựng đoạn văn nghị luận và cách viết đoạn văn nghị luận chứng minh. H đọc sgk, suy ngĩ và tìm hiểu kiến thức, thực hành viết đoạn văn. 3. Sản phẩm hoạt động: Kết quả của nhóm phiếu học tập, câu trả lời và đoạn văn của HS. 4. Tiến trình hoạt động: Hoạt động của thầy-trò Nội dung kiến thức Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ 1. Qui trình xây dựng một đoạn văn chứng - Giáo viên tổ chức cho Hs hoạt minh: động nhóm với nội dung câu hỏi: -Xác định luận điểm cho đ.v chứng. 1. Trình bày quy trình xây dựng -Chọn lựa cách triển khai (qui nạp hay diễn một đoạn văn chứng minh dịch). 2. Viết đoạn văn chứng minh cho -Dự định số luận cứ triển khai: đề bài cho trước. +Bao nhiêu luận cứ giải thích. Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ +Bao nhiêu luận cứ thực tế. - Học sinh -Triển khai đv thành bài văn. + HS đọc yêu cầu. -Chú ý LK về ND và hình thức. 10    Tr­êng THCS T« HiÖu-QuËn Lª Ch©n-H¶i Phßng
11. Gi¸o viªn :Vò ThÞ ¸nh TuyÕt KÕ ho¹ch d¹y häc Ng÷ v¨n 7    + HS hoạt động cá nhân. + HS thảo luận. - Giáo viên: Quan sát hỗ trợ học sinh - Dự kiến sản phẩm Xác định luận điểm cho đ.v 2- Luyện tập cách viết một đv với một đề bài đã chứng. cho: -Chọn lựa cách triển khai (qui *Đề 3: Chứng minh rằng "văn chương luyện nạp hay diễn dịch). những tình cảm ta sẵn có". -Dự định số luận cứ triển khai: +Bao nhiêu luận cứ giải thích. -Luận điểm: Văn chương luyện cho ta những +Bao nhiêu luận cứ thực tế. tình cảm ta sẵn có. -Triển khai đv thành bài văn. +Luận cứ giải thích: Văn chương có nội dung -Chú ý LK về ND và hình thức tình cảm. Gv hướng dẫn hs cách viết một Văn chương có tác dụng truyền cảm. đoạn văn với một đề tài đã cho +Luận cứ thực tế: Ta tìm được tình cảm thực tế -Để viết được đoạn văn này, điều qua các bài văn đã học: đầu tiên chúng ta phải làm gì ? Cổng trường mở ra: Nhớ lại tình cảm ngày đầu (Xđ luận điểm cho đv). tiên đi học. -Vậy luận điểm của đv này là gì Me tôi: Nhớ lại những lỗi lầm với mẹ. ? MTQCLN: Cốm: Nhớ lại một lần ăn cốm. -Em dự định sẽ triển khai đv theo MXCTôi: Nhớ lại một ngày tế cở q.hg. cách nào ? (Triển khai theo cách *Viết đoạn văn: diễn dịch). Nói đến ý nghĩa văn chương, người ta hay nói -Thế nào là diễn dịch ? (Nêu đến: "Văn chương luyện những t.c ta sẵn luận điểm trước rồi mới dùng d.c có".ND của v.chg bao giờ cũng là t.c của nhà và lí lẽ để chứng minh) văn đối với cuộc sống. Khi đã thành văn, t.c nhà -Để chứng minh cho luận điểm văn truyền đến người đọc, tạo nên sự đồng cảm trên, em cần bao nhiêu lụân cứ và làm phong phú thêm các t.c ta đã có. Qua bài giải thích, bao nhiêu luận cứ CTMRa, em thấy y.thg hơn những ngôi trường thực tế ? (Cần 2 luận cứ giải đã học, thấy mình cần phải có trách nhiệm hơn    11 Tr­êng THCS T« HiÖu-QuËn Lª Ch©n-H¶i Phßng
12. Gi¸o viªn :Vò ThÞ ¸nh TuyÕt KÕ ho¹ch d¹y häc Ng÷ v¨n 7    thích và 4 luận cứ thực tế). trong h.tập và càng biết ơn các thầy cô giáo đã -Đó là những luận cứ nào ? không quản ngày đêm dạy dỗ chúng em nên người. Em đã có lần phạm lỗi với mẹ. Bức thư Bước 3: Báo cáo kết quả của người bố gửi cho E RC trong bài Mẹ tôi đã - Đại diện 2 nhóm lên trình bày làm cho em nhớ lại các lần phạm lỗi với mẹ mà kết quả trên phiếu học tập em không biết xin lỗi mẹ. Em đã có lần được ăn - HS đọc đoạn văn đã viết trên cốm, nhưng sau khi học bài MTQCLN:Cốm, em lớp mới cảm thấy lần ấy, em thực sự chưa biết Bước 4: Đánh giá kết quả thưởng thức cốm. Ai cũng đã sống qua những - Học sinh nhận xét, bổ sung, ngày tết trong khung cảnh t.c g.đình, nhưng sao đánh giá bài MXCTôi làm em ước ao trở lại HN một cách - Giáo viên nhận xét, đánh giá xốn xang, khi em nghĩ rằng từ lâu em đã không ->Giáo viên chốt kiến thức và có 1 t.c q.hg sâu nặng như trong bài văn dù em ghi bảng là người HN. Tóm lại v.chg có t.động rất lớn và đưa đoạn văn tham khảo. đến t.c con người, nó làm cho c.s của con người trở nên tốt đẹp hơn. 3. HOẠT ĐỘNG 3: Vận dụng a. Mục tiêu: Vận dụng kiến thức đã học để viết đoạn văn hoàn chỉnh cho 1 đề bài mới b. Nội dung: Gv hướng dẫn Hs viết đoạn văn nghị luận chứng minh cho 1 vấn đề mới. c. Sản phẩm hoạt động: Đoạn văn của Hs d. Tiến trình hoạt động: Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cần đạt Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập: Yêu cầu: - GV giao nhiệm vụ cho HS thông qua Luận điểm: Bảo vệ môi trường thiên hệ bài tập nhiên là bảo vệ cuộc sống của con người- > đúng đắn. Bài 3: Bảo vệ môi trường thiên nhiên là bảo vệ cuộc sống của con người. * Luận cứ: Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập - Nếu không bảo vệ thiên nhiên thì cuộc sống của con người sẽ ra sao? ( Dẫn - HS làm việc cá nhân, suy nghĩ, viết đoạn chứng). văn. - Từ đó cần phải biết bảo vệ môi trường tự 12    Tr­êng THCS T« HiÖu-QuËn Lª Ch©n-H¶i Phßng
13. Gi¸o viªn :Vò ThÞ ¸nh TuyÕt KÕ ho¹ch d¹y häc Ng÷ v¨n 7    nhiên như thế nào? Nêu các biểu hiện cụ thể của việc bảo vệ môi trường thiên Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận nhiên. + Lắng nghe, nghiên cứu, trao đổi, trình * Khẳng định lại tính đúng đắn của việc bày nếu còn thời gian bảo vệ môi trường thiên nhiên, là mối Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện quan tâm hàng đầu của toàn nhân loại nhiệm vụ hiện nay. -Yc hs nhận xét câu trả lời. -Gv sửa chữa, đánh giá, chốt kiến thức.    13 Tr­êng THCS T« HiÖu-QuËn Lª Ch©n-H¶i Phßng
14. Gi¸o viªn :Vò ThÞ ¸nh TuyÕt KÕ ho¹ch d¹y häc Ng÷ v¨n 7    TRƯỜNG THCS TÔ HIỆU Họ và tên giáo viên: Tổ: KHXH Vũ Thị Ánh Tuyết TÊN BÀI DẠY: CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG Môn học: Ngữ văn; lớp: 7B6 Thời gian thực hiện: 1(99) Tiết 99: CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG I. MỤC TIÊU: 1. Về kiến thức: - Hiểu thế nào là câu chủ động và câu bị động. - Nhận biết được câu chủ động và câu bị động trong văn bản. - Mục đích của việc chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động -Cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động 2. Về năng lực: - Rèn kĩ năng nhận biết câu chủ động và câu bị động. - Rèn kĩ năng ra quyết định: lựa chọn cách sử dụng loại câu, chuyển đổi câu theo mục đích giao tiếp cụ thể. Rèn kĩ năng giao tiếp : trình bày suy nghĩ, ý tưởng, trao đổi về cách chuyển đổi câu. - Năng lực tự chủ và tự học, năng lực hợp tác, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực sáng tạo, năng lực giao tiếp và hợp tác. 3. Về phẩm chất: - Có ý thức giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt - Làm chủ được bản thân trong quá trình học tập, chủ động trong học tập và biết giúp đỡ, học hỏi bạn bè xung quanh trong quá trình thực hiện nhiệm vụ học tập II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU. 1. Thiết bị dạy học: Máy chiếu power point, màn hình, máy tính, giấy A0. 14    Tr­êng THCS T« HiÖu-QuËn Lª Ch©n-H¶i Phßng
15. Gi¸o viªn :Vò ThÞ ¸nh TuyÕt KÕ ho¹ch d¹y häc Ng÷ v¨n 7    2. Học liệu: Sách giáo khoa, kế hoạch bài dạy, tư liệu, phiếu học tập. III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: 1. Hoạt động 1: Xác định vấn đề a) Mục tiêu: Giúp học sinh huy động những hiểu biết về câu để kết nối vào bài học, tạo tâm thế và định hướng chú ý cho học sinh. b) Nội dung: - Học sinh quan sát tranh - Giáo viên hướng dẫn học sinh tìm tòi khám phá về câu chủ động, câu bị động bằng cách chơi trò chơi “Nhìn hình đặt câu” để xác định vấn đề cần giải quyết: Hiểu thế nào là câu chủ động và câu bị động? Nhận biết được câu chủ động và câu bị động trong văn bản? Mục đích của việc chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động. c) Sản phẩm: Câu trả lời của học sinh *Tranh 1: - Ông lão thả cá vàng xuống biển. - Cá vàng được ông lão thả xuống biển. - Cá vàng được thả xuống biển. *Tranh 2: - Con mèo vồ con chuột. - Con chuột bị con mèo vồ. - Con chuột bị vồ bởi con mèo. *Tranh 3: - Bác Hồ chăm sóc cây. - Cây được bác Hồ chăm sóc. d) Tổ chức thực hiện: Hoạt động của GV và HS Nội dung cần đạt Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập: - GV giao nhiệm vụ cho HS thông qua trò chơi: “Nhìn hình đặt câu” + Luật chơi: - Quan sát tranh - Đặt câu đúng nội dung trong tranh.    15 Tr­êng THCS T« HiÖu-QuËn Lª Ch©n-H¶i Phßng
16. Gi¸o viªn :Vò ThÞ ¸nh TuyÕt KÕ ho¹ch d¹y häc Ng÷ v¨n 7    Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập - HS làm việc cá nhân: suy nghĩ, trả lời. Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận *Tranh 1: - Ông lão thả cá vàng xuống biển. - Cá vàng được ông lão thả xuống biển. - Cá vàng được thả xuống biển. *Tranh 2: - Con mèo vồ con chuột. - Con chuột bị con mèo vồ. - Con chuột bị vồ bởi con mèo. *Tranh 3: - Bác Hồ chăm sóc cây. - Cây được bác Hồ chăm sóc. Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ - Gọi HS nhận xét, thống nhất ý kiến. GV nhận xét, dẫn vào bài mới: Trong các câu các em vừa tìm được có câu chủ động là : - Ông lão thả cá vàng xuống biển. - Con mèo vồ con chuột. - Bác Hồ chăm sóc cây. Câu bị động là: - Cá vàng được ông lão thả xuống biển. - Cá vàng được thả xuống biển. - Con chuột bị con mèo vồ. - Con chuột bị vồ bởi con mèo. - Cây được bác Hồ chăm sóc. Các em ạ! Ngôn ngữ là phương tiện phản ánh cuộc sống. Khi cuộc sống phát triển, biến đổi, ngôn ngữ cũng có sự biến đổi theo. Tiếng Việt cũng không nằm ngoài quy luật đó. Bên cạnh câu đặc biệt, câu rút gọn, các phép biến đổi câu, nhằm thỏa mãn nhu cầu bộc lộ ngày càng đa dạng của con người, tiếng Việt xuất hiện câu bị động và câu chủ động. Vậy thế nào là câu chủ động và câu bị động? Làm thế nào để nhận biết được câu chủ động và câu bị động trong văn bản? Mục đích của việc chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động. -> Tìm hiểu bài mới. 16    Tr­êng THCS T« HiÖu-QuËn Lª Ch©n-H¶i Phßng
17. Gi¸o viªn :Vò ThÞ ¸nh TuyÕt KÕ ho¹ch d¹y häc Ng÷ v¨n 7    2. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới a) Mục tiêu: Học sinh nắm được khái niệm câu chủ động, câu bị động, và mục đích chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động. b) Nội dung: + Gv hướng dẫn Hs đọc và tìm hiểu ví dụ + Hướng dẫn HS tìm hiểu khái niệm câu chủ động, câu bị động và mục đích chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động. c) Sản phẩm: Câu trả lời của học sinh d) Tổ chức thực hiện: Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập: I. Câu chủ động và câu bị động. - GV giao nhiệm vụ cho HS thông qua hệ thống * Ví dụ ( sgk.57 ) câu hỏi a. Mọi người / yêu mến em.    17 Tr­êng THCS T« HiÖu-QuËn Lª Ch©n-H¶i Phßng
18. Gi¸o viªn :Vò ThÞ ¸nh TuyÕt KÕ ho¹ch d¹y häc Ng÷ v¨n 7    CN VN b. Em / được mọi người ?Gọi HS đọc vd ( Sgk/57 ) CN VN ? Xác định CN trong 2 ví dụ trên ? yêu mến. ?Ở phần vị ngữ, từ ngữ nào nêu hoạt động được nói trong câu ? ?Em hãy chỉ ra, chủ ngữ có quan hệ ntn với hoạt động nêu ở vị ngữ ? (Xét từng câu ) * Ghi nhớ( sgk/57 ) - GV : Những câu như ở trường hợp (a) gọi là câu chủ động còn ở trường hợp (b) là câu bị động. ?Vậy qua ví dụ em hiểu thế nào là câu chủ động, thế nào là câu bị động ? - Cho HS làm bài tập nhanh: ?Em hãy xác định câu chủ động và câu bị động trong các VD sau: a. Người ta tặng hoa cho cô ấy. b. Cô ấy được người ta tặng hoa. c. Cô ấy rất đẹp Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập - HS làm việc cá nhân, suy nghĩ, trả lời. Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận - 1 HS đọc VD - Xác định CN: + Câu a: mọi người + Câu b: em - 1 HS trả lời: + Từ: yêu mến - Suy nghĩ, nhận xét + Câu a : CN là chủ thể gây ra hoạt động được nói trong câu, hướng vào 1 đối tượng khác. + Câu b : CN chịu sự tác động của một hoạt động do đối tượng khác gây ra. - HS kết luận về câu chủ động và câu bị động 18    Tr­êng THCS T« HiÖu-QuËn Lª Ch©n-H¶i Phßng
19. Gi¸o viªn :Vò ThÞ ¸nh TuyÕt KÕ ho¹ch d¹y häc Ng÷ v¨n 7    - Làm bài tập: + Câu a: Câu chủ động + Câu b: Câu bị động + Câu c: câu bình thường Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ Gv sửa chữa, đánh giá, rút kinh nghiệm, chốt kiến thức. - GV: Như vậy, các em lưu ý, có nhiều câu không thể đổi được như 2 trường hợp trên. Đó là những câu bình thường. Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập: - GV giao nhiệm vụ cho HS thông qua hệ thống câu hỏi - Gọi HS đọcVd ( sgk /57 ) - Yêu cầu HS thảo luận điền câu thích hợp vào ô trống theo kĩ thuật khăn phủ bàn: + Giải thích vì sao em chọn cách điền đó? + Qua ví dụ, em thấy việc chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động có tác dụng gì? Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập - HS làm việc cá nhân, suy nghĩ, trả lời. Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận - HS nghe. - HS đọc ví dụ - Thảo luận, ghi bài tập ra giấy theo kĩ thuật khăn phủ bàn (5’) - Điền “ Em được mọi người yêu mến”. Vì nó giúp cho các câu trong đoạn liên kết chặt chẽ hơn. Vì câu trước đã nói về Thuỷ thông qua CN “Em tôi”. Vì vậy sẽ là hợp lí và dễ hiểu nếu câu văn sau cũng tiếp tục nói về Thuỷ. - Liên kết các câu trong đoạn thành một mạch văn thống nhất. Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ Gv sửa chữa, đánh giá, rút kinh nghiệm, chốt kiến thức. - GV chốt: Câu văn cũng như cuộc đời, cuộc đời luôn luôn đổi thay thì câu văn cũng phải luôn luôn thay đổi để thoả mãn những nhu cầu giao tiếp của    19 Tr­êng THCS T« HiÖu-QuËn Lª Ch©n-H¶i Phßng
20. Gi¸o viªn :Vò ThÞ ¸nh TuyÕt KÕ ho¹ch d¹y häc Ng÷ v¨n 7    con người; trong đó việc chuyển đổi các cặp câu chủ động, bị động tương ứng là một trong những cách góp phần làm cho việc giao tiếp trở nên sinh động và có hiệu quả hơn. - Gọi HS đọc ghi nhớ ( sgk/58 ) 3. Hoạt động 3: Luyện tập a) Mục tiêu: - HS được luyện tập để khái quát lại kiến thức đã học trong bài, áp dụng kiến thức để làm bài tập b) Nội dung: GV tổ chức cho HS chữa bài tập và trò chơi “tiếp sức đồng đội” để học sinh luyện tập củng cố kiến thức. 20    Tr­êng THCS T« HiÖu-QuËn Lª Ch©n-H¶i Phßng
21. Gi¸o viªn :Vò ThÞ ¸nh TuyÕt KÕ ho¹ch d¹y häc Ng÷ v¨n 7    c) Sản phẩm: Bài làm của học sinh d) Tổ chức thực hiện: Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập: ý 1: Câu bị động: “Có khi được - GV giao nhiệm vụ cho HS thông qua bài tập trưng bày trong tủ kính, trong bình sách giáo khoa bài tập 1 (sgk/58) và trò chơi: pha lê rõ ràng, dễ thấy” “tiếp sức đồng đội” - Tác giả dùng câu bị động nhằm * Yêu cầu HS đọc bài tập 1 (sgk/58) tránh lặp lại kiểu câu đã dùng - Giao bài tập cho các nhóm: trước đó, đồng thời tạo liên kết tốt + Nhóm 1: ý a hơn giữa các câu trong đoạn. +Nhóm 2: ý b ý 2: Câu bị động: “tác giả mấy vần *Trò chơi: “tiếp sức đồng đội” thơ liền được -GV HDHS chơi trò chơi tiếp sức cá nhân trong => Tạo sự liên kết nội dung chặt 5’. chẽ hơn +Một hs đặt câu chủ động. +Mời hs khác chuyển câu bạn đặt sang câu bị động Thể lệ trò chơi: Một hs xung phong trả lời trước, sau đó có quyền mời hs khác trả lời, cứ như vậy cho đến khi hết thời gian. Nếu trong vòng 5 giây hs được mời trả lời sai hoặc không có câu trả lời sẽ bị phạt (hình thức xử phạt nhẹ nhàng để tạo không khí vui vẻ cho tiết học- Gv hỗ trợ hs trong việc xác định các câu trả lời). Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập - HS làm việc nhóm, suy nghĩ, viết bảng. Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận    21 Tr­êng THCS T« HiÖu-QuËn Lª Ch©n-H¶i Phßng