Kế hoạch bài dạy Ngữ Văn 7 (Cánh diều) - Bài 6: Truyện ngụ ngôn và tục ngữ. Đọc hiểu văn bản "Ếch ngồi đáy giếng - Năm học 2023-2024 - Nguyễn Thị Huyền

Nội dung text: Kế hoạch bài dạy Ngữ Văn 7 (Cánh diều) - Bài 6: Truyện ngụ ngôn và tục ngữ. Đọc hiểu văn bản "Ếch ngồi đáy giếng - Năm học 2023-2024 - Nguyễn Thị Huyền

1. Kế hoạch bài dạy Ngữ Văn 7 Năm học: 2023-2024 ----------------------------------------------------------------------------------------- Tiết PPCT Lớp Ngày dạy-Tiết 73 15/01/2024/4 Ngày soạn 74 15//01/2024/5 07/01/2024 75 7D 17/01/2024/1 BÀI 6- TIẾT 73,74,75 TRUYỆN NGỤ NGÔN VÀ TỤC NGỮ Đọc, hiểu văn bản (1) ẾCH NGỒI ĐÁY GIẾNG I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức: - Nêu được ấn tượng chung về các văn bản đọc hiểu. -Nắm được những kiến thức cơ bản về thể loại truyện ngụ ngôn. - Nhận biết được một số yếu tố hình thức (chi tiết, cốt truyện, nhân vật, vần, nhịp, hình ảnh, ...); nội dung (đề tài, chủ đề, ý nghĩa, bài học, ... của truyện ngụ ngôn. 2. Về năng lực * Năng lực chung - Giao tiếp và hợp tác trong làm việc nhóm và trình bày sản phẩm nhóm. - Phát triển khả năng tự chủ, tự học qua việc đọc và hoàn thiện phiếu học tập ở nhà. - Giải quyết vấn đề và tư duy sáng tạo trong việc chủ động tạo lập văn bản. * Năng lực đặc thù - Nhận biết được một số yếu tố hình thức (chi tiết, cốt truyện, nhân vật, vần, nhịp, hình ảnh, ...); nội dung (đề tài, chủ đề, ý nghĩa, bài học, ... của truyện ngụ ngôn. 3. Về phẩm chất: - Có quan niệm sống đúng đắn và ứng xử nhân văn; khiêm tốn và học hỏi; tự tin, dám chịu trách nhiệm. II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU - Máy chiếu, máy tính, bảng phụ và phiếu học tập. - Tranh ảnh minh họa. - Các phiếu học tập (Phụ lục đi kèm). III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Hoạt động 1: Mở đầu a. Mục tiêu: Kết nối – tạo hứng thú cho học sinh, chuẩn bị tâm thế tiếp cận kiến thức mới. b. Nội dung: GV sử dụng kĩ thuật đặt câu hỏi để hỏi HS. HS quan sát hình ảnh và đoán các tên truyện tương ứng với các hình ảnh. c. Sản phẩm: Câu trả lời của học sinh và từ khóa truyện ngụ ngôn. d. Tổ chức thực hiện: B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV) Trò chơi: Đuổi hình bắt chữ.- Quan sát hình ảnh và đoán tên truyện tương ứng với các hình ảnh mà các em vừa quan sát? Gv trình chiếu hoặc cho học sinh xem các hình ảnh khác nhau. ---------------------------------------------------------------------------------------------------- Gv: Nguyễn Thị Huyền- THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
2. Kế hoạch bài dạy Ngữ Văn 7 Năm học: 2023-2024 ----------------------------------------------------------------------------------------- Thỏ và Rùa (8 chữ cái) Con cáo và chùm nho (15) Bầu trời chỉ bé bằng chiếc vung còn nó thì oai như một vị chúa tể. Chó Sói và cừu (11) Éch ngồi đáy giếng (15) Thầy bói xem voi (13) Trí khôn của ta đây (15) Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: - GV hướng dẫn HS quan sát hình ảnh, đoán tên truyện. B3: Báo cáo, thảo luận: - HS đoán tên các truyện tương ứng với các hình ảnh. B4: Kết luận, nhận định (GV): - Nhận xét câu trả lời của HS cũng như ý kiến nhận xét của các em. - Kết nối vào nội dung đọc – hiểu văn bản. Gv: Em nhận ra đặc điểm chung của những truyện này là gì? - Đều có hình ảnh có các loài vật Gv: Mượn hình ảnh loài vật để nói chuyện con người đó chính là đặc điểm nhận diện của thể loại truyện ngụ ngôn. Để hiểu sâu hơn về thể loại này, hôm nay cô cùng các con sẽ tìm hiểu truyện ngụ ngôn Ếch ngồi đáy giếng. 2. Hoat động 2: Hình thành kiến thức mới I. Tìm hiểu chung Mục tiêu: Nắm được những kiến thức cơ bản về thể loại truyện ngụ ngôn. Nội dung: HS trả lời, hoạt động cá nhân. - GV sử dụng kĩ thuật chia sẻ nhóm đôi. - HS dựa vào phần Kiến thức ngữ văn để hoàn thành nhiệm vụ nhóm. Sản phẩm: - Câu trả lời cá nhân trình bày được một số nét cơ bản về truyện ngụ ngôn. Hoạt động của thày và trò Sản phẩm ---------------------------------------------------------------------------------------------------- Gv: Nguyễn Thị Huyền- THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
3. Kế hoạch bài dạy Ngữ Văn 7 Năm học: 2023-2024 ----------------------------------------------------------------------------------------- * Bước 1: Giao nhiệm vụ: 1. Truyện ngụ ngôn: - GV giao nhiệm vụ: Têu cầu HS đọc phần Kiến thức ngữ văn - Truyện kể bằng văn xuôi trong SGK trang 03 để nêu những hiểu biết về thể loại truyện ngụ hoặc văn vần. ngôn. - Có ngụ ý. * Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: - Mục đích: mượn chuyện - HS đọc phần Kiến thức ngữ văn trong SGK trang 03 và tái hiện loài vật để kín đáo nói kiến thức trong phần đó. chuyện con người -> * Bước 3: Báo cáo, thảo luận: khuyên nhủ, răn dạy những - HS trình bày cá nhân. bài học cho con người - Các HS khác nhận xét. trong cuộc sống. - GV nhận xét và chuẩn kiến thức. - GV chiếu cho HS xem một số hình ảnh về thế giới truyện ngụ ngôn. HS: Những cặp đôi không báo cáo sẽ làm nhiệm vụ nhận xét, bổ sung cho cặp đôi báo cáo (nếu cần). * Bước 4: Kết luận, nhận định GV: - Nhận xét thái độ làm việc và sản phẩm của các cặp đôi. - Chốt kiến thức trên các slide và chuyển dẫn sang mục sau. Ngụ: Hàm chứa ý kín đáo Ngôn: Lời nói. => Ngụ ngôn: Nguyên nghĩa là lời nói có ngụ ý, tức lời nói có ý kín đáo để người đọc, người nghe tự suy ra mà hiểu I. TÌM HIỂU CHUNG Mục tiêu: - Nhận biết được một số yếu tố hình thức (chi tiết, cốt truyện, nhân vật, vần, nhịp, hình ảnh, ...); nội dung (đề tài, chủ đề, ý nghĩa, bài học, ... của truyện ngụ ngôn. Nội dung: GV sử dụng KT sơ đồ tư duy để khai thác phần tìm hiểu chung HS dựa vào sơ đồ tư duy đã chuẩn bị ở nhà để hoàn thành nhiệm vụ nhóm Hoạt động cuả thày và trò Sản phẩm HOẠT ĐỘNG CHUNG CẢ LỚP 2. Tác phẩm (1) GV hướng dẫn cách đọc: Đọc rõ ràng, rành mạch, thể hiện a) Đọc và tóm tắt được sự ngông nghênh, kiêu ngạo của ếch, xen chút hài hước; chú - Đọc ý chỉ dẫn đọc màu vàng bên phải mỗi phần. - Tóm tắt - 2 HS đọc - Nhận xét cách đọc của HS; trả lời hộp chỉ dẫn màu vàng bên phải. - Tìm hiểu chú thích SGK. THẢO LUẬN CẶP ĐÔI * Bước 1: Giao nhiệm vụ: - GV giao nhiệm vụ: + Nêu những sự kiện chính của truyện. + Hãy kể tóm tắt truyện từ 5-7 câu? * Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: - HS thảo luận. ---------------------------------------------------------------------------------------------------- Gv: Nguyễn Thị Huyền- THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
4. Kế hoạch bài dạy Ngữ Văn 7 Năm học: 2023-2024 ----------------------------------------------------------------------------------------- - GV quan sát, khích lệ HS. * Bước 3: Báo cáo, thảo luận: + Tổ chức trao đổi, trình bày nội dung đã thảo luận. + HS nhận xét lẫn nhau. * Bước 4: Kết luận, nhận định - GV tổng hợp ý kiến, chốt kiến thức: - Ếch sống lâu ngày trong giếng - Tiếng kêu của nó làm các con vật nhỏ bé hoảng sợ. - Nó tưởng trời chỉ bé bằng chiếc vung và nó thì oai như một vị chúa tể. - Trời mưa làm nước dềnh lên đưa ếch ra ngoài - Nó nghênh ngang coi thường xung quanh - Cuối cùng bị con trâu dẫm bẹp. (2) Nêu bố cục của văn bản? Có thể chia theo cách khác? b) Bố cục văn bản: - HS phát biểu ý kiến. - Chia 2 phần. - Tổ chức cho HS trao đổi ý kiến, nhận xét, bổ sung? - Phần 1: Từ đầu ... chúa tể - GV tổng hợp ý kiến, kết luận. -> Cuộc sống của ếch khi ở THẢO LUẬN CẶP ĐÔI trong giếng. * Bước 1: Giao nhiệm vụ. - Phần 2: Còn lại -> Cuộc - GV giao nhiệm vụ: sống của ếch khi ra khỏi + Xác định thể loại của truyện? giếng + Truyện kể về nhân vật nào? c) Thể loại, nhân vật , ngôi + Xác định ngôi kể và thứ tự kể của truyện? kể, thứ tự kể * Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: - Thể loại: truyện ngụ ngôn. + Tổ chức cho HS thảo luận. - Nhân vật chính: con ếch + GV quan sát, khích lệ HS. - Ngôi kể thứ ba. * Bước 3: Báo cáo, thảo luận: - Thứ tự: kể xuôi. + Tổ chức trao đổi, trình bày nội dung đã thảo luận. + HS nhận xét lẫn nhau. * Bước 4: Kết luận, nhận định: - GV tổng hợp ý kiến, chốt kiến thức. II. TÌM HIỂU CHI TIẾT 1. Câu chuyện của ếch Mục tiêu: - Nhận biết được một số yếu tố hình thức (chi tiết, cốt truyện, nhân vật, vần, nhịp, hình ảnh, ...); nội dung (đề tài, chủ đề, ý nghĩa, bài học, ... của truyện ngụ ngôn. Nội dung: GV sử dụng phiếu học tập để hướng dẫn học sinh tìm hiểu. HS suy nghĩ và làm việc cá nhân hoàn thành phiếu học tập, làm việc nhóm để tìm hiểu văn bản. Hoạt động của thày và trò Nội dung cần đạt * Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV) a. Ếch ở trong giếng: - Nhóm 1, 2: Hoàn thành phiếu học tập số 1 - Hoàn cảnh sống: xung quanh Hoàn Hành Tính cách ếch chỉ có vài con cua, ốc, cảnh động nhái ... sống -> Môi trường sống nhỏ bé, ---------------------------------------------------------------------------------------------------- Gv: Nguyễn Thị Huyền- THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
5. Kế hoạch bài dạy Ngữ Văn 7 Năm học: 2023-2024 ----------------------------------------------------------------------------------------- Ếch ở hạn hẹp. trong giếng - Hành động: Hàng ngày, ếch cất tiếng kêu ồm ộp làm vang * Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ động cả giếng khiến các con - H trao đổi phiếu học tập, nhận xét, bổ sung cho nhau. vật nhỏ bé hoảng sơ. * Bước 3: Báo cáo thảo luận - Tính cách: Ếch cứ tưởng bầu GV yêu cầu một vài HS trình bày phiếu học tập. trời chỉ bé bằng cái vung còn HS trả lời câu hỏi của GV, những HS còn lại theo dõi, nhận xét nó thì oai như một vị chúa tể. và bổ sung (nếu cần) cho câu trả lời của bạn. * Bước 4: Kết luận, nhận định (GV) -> Tầm nhìn, sự hiểu biết hạn - Nhận xét câu trả lời và câu nhận xét của HS chế và nông cạn. - Chốt nội dung (sản phẩm). -> Thái độ chủ quan, kiêu - Chuyển dẫn sang nội dung sau. ngạo ... * Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV) b. Ếch ra ngoài giếng: - Nhóm 3, 4: Hoàn thành phiếu học tập số 2 - Hoàn cảnh sống: ếch ra bên Hoàn Hành Tính cách ngoài giếng. cảnh động -> Môi trường sống thay đổi, sống rộng lớn. Ếch ra - Hành động: Ếch nghênh ngoài giếng ngang đi lại khắp nơi và cất tiếng kêu ồm ộp. * Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ - Tính cách: Vẫn nghênh - H trao đổi phiếu học tập, nhận xét, bổ sung cho nhau. ngang, kiêu ngạo. * Bước 3: Báo cáo thảo luận -> Thái độ vẫn chủ quan ... - GV yêu cầu một vài HS trình bày phiếu học tập. - HS trả lời câu hỏi của GV, những HS còn lại theo dõi, nhận xét và bổ sung (nếu cần) cho câu trả lời của bạn. * Bước 4: Kết luận, nhận định (GV) - Nhận xét câu trả lời và câu nhận xét của HS - Chốt nội dung (sản phẩm). - Chuyển dẫn sang nội dung sau. ? Thái độ sống ấy khiến ếch phải chịu hậu quả gì? c. Kết quả: - Nó đi lại nghênh ngang đi lại khắp nơi, chả thèm để ý đến xung quanh và bị trâu giẫm bẹp. * Bước 1: Giao nhiệm vụ: d. Nguyên nhân dẫn đến cái - Kĩ thuật: Khăn phủ bàn. chết của ếch: - Thời gian: 3 phút - Nguyên nhân khách quan: ? Theo em nguyên nhân nào khiến ếch có kết cục bi thảm như trời mưa to... con trâu đi qua... vậy? - Nguyên nhân chủ quan: kiêu ngạo nên chủ quan. -> Đó là kết quả của lối sống kiêu căng, hợm hĩnh nhưng hết sức ngu dốt, ngớ ngẩn. ---------------------------------------------------------------------------------------------------- Gv: Nguyễn Thị Huyền- THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
6. Kế hoạch bài dạy Ngữ Văn 7 Năm học: 2023-2024 ----------------------------------------------------------------------------------------- * Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: - HS thảo luận, thực hiện nhiệm vụ. t * Bước 3: Báo cáo, thảo luận: - HS trình bày, nhận xét cho nhau. * Bước 4: Kết luận, nhận định. - GV chốt - Trời mưa to hay con trâu đi qua không phải là nguyên nhân chính dẫn đến cái chết của ếch. - Nguyên nhân của kết cục bi thảm đó là vì: Rời khỏi môi trường sống quen thuộc nhưng ếch lại không thận trọng. Nó vốn rất kiêu ngạo, nên chủ quan, nghênh ngang, nhâng nháo, chẳng thèm nhìn, chẳng thèm để ý xung quanh. Nghĩa là ếch vẫn cứ coi trời bằng vung như hồi ở trong giếng cạn. GV: Cái chết của ếch là tất nhiên, khó tránh, không trước thì sau. Đó là kết quả của lối sống kiêu căng, hợm hĩnh nhưng hết sức ngu dốt, ngớ ngẩn. Ếch và những ai có lối sống như ếch thật đáng giận nhưng cũng thật đáng thương. 2. Bài học nhận thức * Bước 1: Giao nhiệm vụ - Hoàn cảnh sống hạn hẹp sẽ ảnh - Hình thức: Thảo luận nhóm đôi. hưởng đến nhận thức về chính mình - Thời gian: 2 phút. và thế giới xung quanh. ? Từ cách sống và cái chết của ếch, em hãy nêu ra những - Không được chủ quan, kiêu ngạo, bài học có thể rút ra từ truyện này? Theo em, đâu là bài coi thường những đối tượng xung học chính của câu chuyện? quanh. * Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: - Dù môi trường, hoàn cảnh sống có - HS suy nghĩ, trả lời. giới hạn, khó khăn hay thay đổi vẫn * Bước 3: Báo cáo, thảo luận. phải cố gắng mở rộng tầm hiểu biết * Bước 4: Kết luận, nhận định của mình bằng nhiều hình thức khác GV: Những bài học trên có ý nghĩa nhắc nhở và khuyên nhau. Phải biết những hạn chế của bảo tất cả mọi người ở mọi lĩnh vực, nghề nghiệp, công mình, để cố gắng mở rộng tầm hiểu việc cô thể ở nhiều hoàn cảnh khác nhau.Ý nghĩa của biết, phải nhìn xa trông rộng. những bài học mà truyện ngô ngôn này nêu ra là rất rộng. ---------------------------------------------------------------------------------------------------- Gv: Nguyễn Thị Huyền- THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
7. Kế hoạch bài dạy Ngữ Văn 7 Năm học: 2023-2024 ----------------------------------------------------------------------------------------- III. TỔNG KẾT Mục tiêu: - Nhận biết được một số yếu tố hình thức (chi tiết, cốt truyện, nhân vật, vần, nhịp, hình ảnh, ...); nội dung (đề tài, chủ đề, ý nghĩa, bài học, ... của truyện ngụ ngôn. Nội dung: - GV sử dụng KT chia sẻ nhóm đôi để khái quát giá trị nghệ thuật và nội dung của văn bản - HS làm việc cá nhân, thảo luận nhóm và báo cáo sản phẩm. Sản phẩm: Câu trả lời của học sinh. Hoạt động của thày và trò Sản phẩm * Bước 1 Chuyển giao nhiệm vụ (GV) 1. Nghệ thuật - Chia nhóm theo bàn. - Cách kể chuyện ngắn gọn, tình huống - Giao nhiệm vụ cho các nhóm: bất ngờ hài hước kín đáo. ? Khái quát nội dung, ý nghĩa văn bản? - Miêu tả phù hợp với thực tế, xây dựng ? Em thấy con ếch này có gần gũi không? Có mang hình tượng nhân vật gần gũi với đời đặc điểm tính cách giống con người không? sống. ? Truyện kể về con ếch nhưng ở đây có rất nhiều chi - Phép nhân hoá, ẩn dụ tượng trưng; tiết ẩn dụ, tượng trưng. Em hãy chỉ ra điều đó? Cách nói bằng ngụ ngôn, giáo huấn tự ? Truyện phê phán đối tượng nào và khuyên chúng ta nhiên đặc sắc. điều gì? + Từ đó em rút ra cách để đọc hiểu một văn bản 2. Nội dung truyện ngụ ngôn, chúng ta cần lưu ý điều gì? * Nội dung: Truyện kể về cuộc sống * Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ của một chú ếch kiêu ngạo khi ở trong HS làm việc cá nhân, làm việc nhóm để hoàn thành giếng chỉ coi trời bằng vung, đến khi ra nhiệm vụ. ngoài không thèm để ý xung quanh nên GV hướng theo dõi, quan sát HS thảo luận nhóm, hỗ bị con trâu giẫm bẹp. trợ (nếu HS gặp khó khăn). - Phê phán những kẻ hiểu biết hạn hẹp * Bước 3: Báo cáo, thảo luận mà huyênh hoang. HS báo cáo kết quả thảo luận nhóm, HS nhóm khác - Khuyên chúng ta cần cố gắng mở theo dõi, nhận xét và bổ sung (nếu cần). rộng tầm hiểu biết. Không được chủ GV hướng dẫn và yêu cầu HS trình bày, nhận xét, quan, kiêu ngạo. đánh giá chéo giữa các nhóm. * Bước 4: Kết luận, nhận định - GV nhận xét thái độ và kết quả làm việc của từng nhóm. - Nhận xét và chốt sản phẩm lên Slide - Đọc phần Kiến thức ngữ văn để hiểu khái niệm 3. Cách đọc văn bản Truyện ngụ ngôn. - Khi đọc truyện cần chú ý: + Truyện kể về nhân vật nào? Ai là nhân vật chính? + Bối cảnh của truyện có gì độc đáo? + Truyện nêu lên được bài học gì? Bài học ấy có liên quan như thế nào đến cuộc sống hiện nay và với bản thân em? 3. Hoạt đông 3: Luyện tập a) Mục tiêu: Vận dụng kiến thức của bài học vào việc làm bài tập cụ thể. b) Nội dung: HS hoạt động cá nhân làm bài tập của GV giao. ---------------------------------------------------------------------------------------------------- Gv: Nguyễn Thị Huyền- THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
8. Kế hoạch bài dạy Ngữ Văn 7 Năm học: 2023-2024 ----------------------------------------------------------------------------------------- c) Sản phẩm: Câu 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Đáp án B C D C C D D B A C d) Tổ chức thực hiện B1: Chuyển giao nhiệm vụ: Câu 1. Thế nào là truyện ngụ ngôn? A. Là truyện kể bằng văn xuôi hoặc văn vần. B. Là truyện thông qua việc mượn chuyện về loài vật, đồ vật hoặc chính con người để nói bóng gió chuyện con người. C. Là truyện có ý nghĩa răn dạy con người những đạo lí của cuộc sống. D. Là truyện chứa đựng nhiều yếu tố hoang đường, li kì, giống như truyện cổ tích. Câu 2: Mục đích của truyện ngụ ngôn là gì? A. Phản ánh cuộc sống. B. Tố cáo xã hội. C. Khuyên nhủ, răn dạy con người D. Gây cười. Câu 3. Truyện Ếch ngồi đáy giếng thuộc thể loại nào? A. Truyền thuyết. B. Thần thoại. C. Truyện cổ tích. D. Truyện ngụ ngôn. Câu 4. Trong truyện Êch ngồi đáy giếng, con ếch sống trong một cái giếng nhỏ, chung quanh nó toàn là những con vật yếu đuối, điều này làm ếch có suy nghĩ thế nào? A. Ếch tưởng trong thế giới này chỉ có những con vật nhỏ hơn nó. B. Ếch cho rằng cái giếng là nơi sâu nhất. C. Ếch tưởng bầu trời nhỏ bé bằng cái vung và nó là một vị chúa tể. D. Ếch nghĩ nó không có bà con, họ hàng. Câu 5. Khi nước tràn vào giếng và đưa ếch ra ngoài, thái độ của ếch như thế nào khi nhìn thấy cảnh vật chung quanh? A. Rất lo lắng và sợ sệt vì mọi thứ quá xa lạ. B. Đắc ý vì cảnh vật mới không bằng nơi nó sinh sống bấy lâu. C. Nghênh ngang đi lại khắp nơi, dương dương tự đắc vì nghĩ mình là chúa tể của muôn loài. D. Cười nhạo báng tất cả mọi thứ ếch gặp trên đường. Câu 6. Trong truyện, ếch là con vật như thế nào? A. Có tầm hiểu biết sâu rộng và có vốn sống dồi dào. B. Có vốn sống bình thường nhưng luôn biết học hỏi. C. Có tầm hiểu biết sâu rộng nhưng không chịu học hỏi những con vật khác ở chung quanh. D. Có hiểu biết nông cạn, hời hợt nhưng lại thích huênh hoang. Câu 7. Hậu quả của thái độ tự cao, tự đại của ếch là gì? A. Ếch bị các con vật trên bờ cách li và phải trở về giếng cũ. B. Ếch bị một con voi giẫm chết, C. Ếch bị con người bắt và ăn thịt. D. Ếch bị một con trâu đi qua giẫm cho bẹp dí. Câu 8. Truyện Ếch ngồi đáy giếng phê phán điều gì? A. Phê phán những kẻ ỷ quyền thế bắt nạt người khác. ---------------------------------------------------------------------------------------------------- Gv: Nguyễn Thị Huyền- THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
9. Kế hoạch bài dạy Ngữ Văn 7 Năm học: 2023-2024 ----------------------------------------------------------------------------------------- B. Phê phán những người hiểu biết nông cạn mà thường tỏ ra huênh hoang, tự cho mình là nhất. C. Phê phán những người thích khoa trương, cho mình là giàu có. D. Phê phán những kẻ tham lam, độc ác, thích bòn rút của người khác. Câu 9. Truyện Ếch ngồi đáy giếng khuyên chúng ta điều gì? A. Phải biết cố gắng học tập, không ngừng mở rộng tầm hiểu biết của bản thân, không được chủ quan, kiêu ngạo. B. Phải biết yêu thương, đùm bọc lẫn nhau. C. Phải biết lượng sức mình, không nên làm những việc vô nghĩa. D. Phải biết tránh xa những thói hư, tật xấu. Câu 10. Thành ngữ Ếch ngồi đáy giếng thường được dùng để chỉ điều gì? A. Những người quanh năm sống một chỗ, không đi đến nơi nào khác. B. Những người không có gì nhưng lại thích khoe khoang. C. Những người có hiểu biết nông cạn nhưng lại luôn cho mình là người hiểu biết. D. Những người có vốn sống dồi dào nhưng không biết trau dồi bản thân. B2: Thực hiện nhiệm vụ GV: Chiếu bài tập HS: Đọc yêu cầu của bài và lựa chọn đáp án. Có thể sử dụng thẻ màu hoặc tạo trò chơi trên Kahoot hoặc Quizizz. B3: Báo cáo, thảo luận: - GV yêu cầu HS lựa chọn đáp án. - HS trả lời, các em còn lại theo dõi, nhận xét, đánh giá và bổ sung cho bài của bạn (nếu cần). B4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá bài làm của HS bằng điểm số hoặc bằng cách chốt đáp án đúng. 4. Hoạt động 4: Vận dụng a) Mục tiêu: HS vận dụng kiến thức bài học vào giải quyết tình huống trong thực tiễn. b) Nội dung: GV giao nhiệm vụ, HS thực hiện nhiệm vụ. c) Sản phẩm: Câu trả lời của học sinh. d) Tổ chức thực hiện B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV) ? Thử nêu một số hiện tượng trong đời sống ứng với thành ngữ “ Ếch ngồi đáy giếng”? HS tự bộc lộ. ? Sưu tầm những truyện dân gian mà ếch là nhân vật chính? Qua đó hãy nêu hiểu biết của em về tín ngưỡng của người Việt cổ? VD: Người lấy ếch, Hoàng tử ếch... -> Tục thờ thần ếch... ? Hãy tìm những câu tục ngữ, thành ngữ khuyên chúng ta không nên kiêu ngạo, chủ quan, phải luôn mở rộng tầm hiểu biết? VD: + Đi một ngày đàng học một sàng khôn. + Khiêm tốn bao nhiêu cũng chưa đủ. B2: Thực hiện nhiệm vụ - H nêu một số hiện tượng trong đời sống ứng với thành ngữ “ Ếch ngồi đáy giếng”? B3: Báo cáo, thảo luận GV hướng dẫn các em cách nộp sản phẩm trên zalo nhóm hoặc trên Padlet HS nộp sản phẩm cho GV qua hệ thống CNTT mà GV hướng dẫn. B4: Kết luận, nhận định (GV) - Nhận xét ý thức làm bài của HS (HS nộp bài không đúng quy định (nếu có) trên zalo nhóm lớp/môn ---------------------------------------------------------------------------------------------------- Gv: Nguyễn Thị Huyền- THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
10. Kế hoạch bài dạy Ngữ Văn 7 Năm học: 2023-2024 ----------------------------------------------------------------------------------------- Đọc – hiểu văn bản (2) ĐẼO CÀY GIỮA ĐƯỜNG (Truyện ngụ ngôn) 1. Hoạt động1: Mở đầu a. Mục tiêu: Thu hút sự chú ý, tạo hứng thú học tập; HS xác định được nội dung chính của bài đọc – hiểu dựa trên những ngữ liệu của phần khởi động. b. Nội dung: HS vận dụng trải nghiệm thực tế và kết quả chuẩn bị bài học ở nhà để làm việc cá nhân và chia sẻ. c. Sản phẩm: Chia sẻ của học sinh và lời chuyển dẫn của giáo viên. d. Tổ chức thực hiện: Hoạt động của thày và trò Sản phẩm B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV) Gọi HS xung phong kể một cầu chuyện ngắn hoặc sự việc để lại bài học sâu sắc về cuộc sống, yêu cẩu HS nói rõ bài học đã rút ra được; có thể mời HS khác rút ra bài học cho bản Câu trả lời của thân từ cầu chuyện bạn kể. mỗi cá nhân HS B2: Thực hiện nhiệm vụ: (tuỳ theo hiểu biết và trải HS hoạt động cá nhân. nghiệm của B3: Báo cáo, thảo luận: bản thân). Gọi 1 -2 hs chia sẻ. B4: Kết luận, nhận định (GV): GV nhận xét, bổ sung theo định hướng kết nối với VB. 2. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới a. Mục tiêu: - Nhận biết được tri thức Ngữ văn (đề tài sự kiện, tình huống, cốt truyện, nhân vật, không gian, thời giam của truyện ngụ ngôn). - Nhận biết được thông điệp, bài học mà văn bản muốn gửi đến người đọc. - Từ thông điệp, tự rút ra bài học, có thể mở rộng những bài học mới, liên hệ đến đời sống của bản thân và các thành ngữ tương ứng. b. Nội dung: GV sử dụng KT đọc mẫu, đọc sáng tạo để hướng dẫn HS đọc văn bản; sử dụng KT đặt câu hỏi, khăn phủ bàn để tìm hiểu nội dung văn bản. HS dựa vào phiếu học tập đã chuẩn bị ở nhà để làm việc cá nhân và trả lời những câu hỏi của GV. c. Sản phẩm: Câu trả lời, chia sẻ và PHT của HS. d. Tổ chức thực hiện: Đọc và tìm hiểu chung Hoạt động của thày và trò Sản phẩm B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV) 1. Đọc - tóm tắt 1. Đọc – tóm tắt - Cách đọc - Hướng dẫn đọc nhanh. - Tóm tắt + Đọc giọng to, rõ ràng và lưu loát. Truyện kể về một người thợ mộc bỏ ---------------------------------------------------------------------------------------------------- Gv: Nguyễn Thị Huyền- THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
11. Kế hoạch bài dạy Ngữ Văn 7 Năm học: 2023-2024 ----------------------------------------------------------------------------------------- + Thể hiện rõ lời thoại của các nhân vật (nhấn mạnh hết vốn liếng mua gỗ về đề đẽo cày vào những từ ngữ trong lời các nhân vật và từ ngữ thể bán. Khi anh thực hiện công việc có hiện thái độ và hành động của nhân vật chính). nhiều người góp ý. Mỗi lần nghe - Hướng dẫn cách đọc chậm (đọc theo thẻ). người khác góp ý, anh ta lại sửa cái + Đọc thẻ trước, viết dự đoán ra giấy. cày của mình. Cuối cùng anh làm + Đọc văn bản và đối chiếu với sản phẩm dự đoán. những cái cày rất to phải sức voi mới - Cho HS quan sát tranh, yêu cầu HS sắp xếp theo đúng kéo được. Kết cục anh chẳng bán trình tự diễn ra trong truyện rồi kể tóm tắt. được cái cày nào , vốn liếng cũng hết 2. Tìm hiểu chung sạch. GV yêu cầu HS dựa vào phiếu học tập số 1 (đã chuẩn bị ở nhà) và cho biết thể loại, ngôi kể, nhân vật , bố cục. Phiếu học tập số 1 Thể loại Ngôi kể Nhân vật Bố cục chính 2. Tìm hiểu chung B2: Thực hiện nhiệm vụ - Thể loại: truyện ngụ ngôn GV: - Nhân vật chính: người thợ mộc 1. Hướng dẫn HS cách đọc và tóm tắt. - Ngôi kể: ngôi thứ ba 2. Theo dõi, hỗ trợ HS (nếu cần). - Bố cục: 3 phần HS: + P1 (đoạn 1): Bối cảnh của người thợ 1. Đọc văn bản, các em khác theo dõi; quan sát tranh, mộc sắp xếp theo cốt truyện. + P2 (đoạn 2): Công việc đẽo cày của 2. Trả lời câu hỏi theo PHT. anh thợ mộc B3: Báo cáo, thảo luận + P3 (đoạn 3): Kết quả của việc đẽo GV yêu cầu HS trả lời, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần). cày HS: - Kể tóm tắt truyện, trả lời các câu hỏi trong PHT. - HS khác nhận xét, bổ sung cho bạn (nếu cần). Thể Ngôi Nhân Bố cục loại kể vật chính truyện ngôi người 3 phần ngụ thứ thợ + P1 (đoạn 1): Bối cảnh ngôn ba mộc của người thợ mộc + P2 (đoạn 2): Công việc đẽo cày của anh thợ mộc + P3 (đoạn 3): Kết quả của việc đẽo cày ---------------------------------------------------------------------------------------------------- Gv: Nguyễn Thị Huyền- THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
12. Kế hoạch bài dạy Ngữ Văn 7 Năm học: 2023-2024 ----------------------------------------------------------------------------------------- ` B4: Kết luận, nhận định (GV) - Nhận xét thái đọc tập và sự chuẩn bị của HS bằng việc trả lời các câu hỏi. - Chốt kiến thức, cung cấp thêm thông tin (nếu cần) và chuyển dẫn sang đề mục sau. II. Tìm hiểu chi tiết 1. Câu chuyện đẽo cày của anh thợ mộc Hoạt động của thày và trò Sản phẩm Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu về hoàn cảnh của người thợ mộc a. Hoàn cảnh của người thợ mộc B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV) - Một người thợ mộc dốc hết vốn ? Hãy tóm tắt bối cảnh của truyện “Đẽo cày giữa đường”. trong nhà ra mua gỗ để làm nghề B2: Thực hiện nhiệm vụ đẽo cày. HS Đọc thầm đoạn 1 để tìm câu trả lời. B3: Báo cáo, thảo luận GV: Gọi HS trả lời. HS trả lời câu hỏi; HS khác theo dõi, nhận xét, bổ sung cho bạn (nếu cần). B4: Kết luận, nhận định (GV) - Nhận xét câu trả lời của HS. - Chốt kiến thức, bình giảng và chuyển dẫn sang mục sau. Nhiệm vụ 2: Tìm hiểu việc đẽo cày của người thợ mộc b. Việc đẽo cày của người thợ B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV) mộc - Hỏi: Ở đoạn 2, người thợ mộc hành động như thế nào sau - Có rất nhiều người xem anh ta mỗi lần góp ý? Từ đó em hãy nhận xét về tính cách của đẽo cày và mỗi người góp một ý nhân vật. khác nhau: Gv yêu cầu hs hoạt động nhóm. + Lần 1: Phải đẽo cao, to mới dễ Những Lời góp ý- Hành Hành động của người thợ cày. lần nghe động, thái độ mộc -> Cho là phải – đẽo theo + Lần 2: Phải đẽo nhỏ, thấp hơn. Lần 1 -> Cho là phải – đẽo Lần 2 + Lần 3: Phải đẽo to gấp đôi, gấp Lần 3 ba cho voi cày. Nhận xét về người thợ mộc: -> Liền đẽo ngay - Mỗi người góp một ý, anh thợ mộc đều cho là phải, thấy có lí và - Chia nhóm 4-6 hs. làm theo. - Phát phiếu học tập và giao nhiệm vụ cho các nhóm. => Anh thợ mộc không có chính B2: Thực hiện nhiệm vụ kiến của bản thân mình, luôn bị HS: làm việc cá nhân, làm việc nhóm để hoàn thành nhiệm động, thay đổi theo ý của người vụ học tập. khác. GV: quan sát, thẽo dõi hs thực hiện nhiệm vụ. B3: Báo cáo, thảo luận GV: - Yêu cầu HS trình bày. ---------------------------------------------------------------------------------------------------- Gv: Nguyễn Thị Huyền- THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
13. Kế hoạch bài dạy Ngữ Văn 7 Năm học: 2023-2024 ----------------------------------------------------------------------------------------- - Hướng dẫn HS trình bày (nếu cần). HS - Đại diện 1 nhóm lên trình bày sản phẩm. - Các nhóm cặp đôi khác theo dõi, quan sát, nhận xét, bổ sung cho cặp đôi báo cáo (nếu cần). Những Lời góp ý- Hành Hành động của người thợ lần nghe động, thái độ mộc theo Lần 1 Phải đẽo cao, to Cho là phải – đẽo mới dễ cày. Lần 2 Phải đẽo nhỏ, thấp Cho là phải – đẽo hơn. Lần 3 Phải đẽo to gấp Liền đẽo ngay đôi, gấp ba cho voi cày. Nhận xét về người thợ mộc: Không có chính kiến của bản thân mình, luôn bị động, thay đổi theo ý của người khác. B4: Kết luận, nhận định (GV) - Nhận xét về thái độ làm việc, ý kiến nhận xét và sản phẩm của các cặp đôi. GV nhấn mạnh cho HS phải nắm được trọn vẹn cả ba lần phản ứng trong cầu chuyện (hai lần “cho la phải” rồi đẽo cày theo kích cỡ mới, và một lần ‘liền đẽo ngay” mà không có suy nghĩ, tìm hiểu, cần nhắc). Phản ứng ấy được chính người thợ mộc tự hiểu ra là sai lầm, biết rằng “dễ nghe người là dại” (không có sự suy xét, đánh giá đúng/ sai, không tìm hiểu thực tế mà chỉ nghe và tin một cách mù quáng), để đến nỗi “quá muộn rồi, không sao chữa được nữa”. GV cẩn hướng dẫn HS chú ý từ ngữ được dùng trong VB để thể hiện mức độ “dại” của người thợ mộc: lần 1 cho là phải - đẽo, lần 2 cho là phải - lại đẽo, lẩn 3 liền đẽo ngay. – GV liên hệ thực tế, nhấn mạnh cách nhìn nhận, đánh giá con người trong cuộc sống. - Chốt kiến thức lên màn hình, chuyển dẫn sang nội dung sau. Nhiệm vụ 2: Tìm hiểu kết quả của việc đẽo cày của c. Kết quả của việc đẽo cày người thợ mộc - Anh ta bày đầy hàng ra nhưng B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV) không ai mua. - Hỏi: - Tất cả gỗ đẽo đều hỏng hết. + Kết quả việc đẽo cày của người thợ mộc là gì? - Vốn liếng đi đời nhà ma. + Tìm câu hành ngữ liên quan đến câu chuyện đẽo cày này. => Anh thợ mộc hết vốn liếng, ---------------------------------------------------------------------------------------------------- Gv: Nguyễn Thị Huyền- THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
14. Kế hoạch bài dạy Ngữ Văn 7 Năm học: 2023-2024 ----------------------------------------------------------------------------------------- B2: Thực hiện nhiệm vụ không đạt được kết quả mong HS: làm việc cá nhân. muốn. GV: B3: Báo cáo, thảo luận GV: - Yêu cầu HS trình bày. - Hướng dẫn HS trình bày (nếu cần). HS - Đại diện 1 nhóm lên trình bày sản phẩm. - Các nhóm cặp đôi khác theo dõi, quan sát, nhận xét, bổ sung cho cặp đôi báo cáo (nếu cần). B4: Kết luận, nhận định (GV) - Nhận xét về thái độ làm việc, ý kiến nhận xét và sản phẩm của các cặp đôi. - Chốt kiến thức lên màn hình, chuyển dẫn sang nội dung sau. 2. Bài học Hoạt động cảu thày và trò Sản phẩm B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV) - Khi muốn làm gì, cần tìm hiểu rõ về Hỏi: Theo em, có thể rút ra những bài học nào từ cách làm, xác định mục đích rõ ràng. câu chuyện này? Ý nghĩa chính của thành ngữ đẽo - Con người cần biết cố gắng, nỗ lực để cày giữa đường là gì? thực hiện những điều mình mong muốn. B2: Thực hiện nhiệm vụ - Mỗi người cần biết lắng nghe có chọn HS HS hoạt động cặp đôi tìm câu trả lời lọc, có chủ kiến của bản thân, kiên định, GV hướng dẫn HS tìm chi tiết (nếu cần). không nên cả tin người khác, ai nói gì B3: Báo cáo, thảo luận cũng làm theo. GV yêu cầu HS báo cáo, GV nhận xét, đánh giá và hướng dẫn HS trình bày ( nếu cần). HS: HS chia sẻ kết quả sản phẩm, trao đổi, thảo luận. B4: Kết luận, nhận định (GV) - Nhận xét thái độ và kết quả làm việc của nhóm. - Gv chốt lại bài học rút ra và ý nghĩa thành ngữ “ Đẽo cày giữa đường” GV cũng cần giúp HS phân biệt giữa biết lắng nghe góp ý với dễ nghe người là dại (không có sự suy xét, đánh giá đúng/ sai, không tìm hiểu thực tế mà chỉ nghe và tin một cách mù quáng) để HS nhận thức đúng đắn vê' điều này. III. TỔNG KẾT Hoạt động của thày và trò Sản phẩm ---------------------------------------------------------------------------------------------------- Gv: Nguyễn Thị Huyền- THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
15. Kế hoạch bài dạy Ngữ Văn 7 Năm học: 2023-2024 ----------------------------------------------------------------------------------------- B1 Chuyển giao nhiệm vụ (GV) 1. Nghệ thuật Hỏi: – Nêu nội dung chính và bài học cuộc sống - Truyện ngụ ngôn. Kể chuyện ngôi 3. từ vb “Đẽo cày giữa đường”. - Tình tiết có mức độ tăng dần. – Điều gì đã làm nên sức hấp hẫn của truyện? - Kết thúc truyện gắn với bài học sâu sắc B2: Thực hiện nhiệm vụ trong cuộc sống HS suy nghĩ cá nhân và ghi câu trả lời ra giấy. 2. Nội dung GV theo dõi, quan sát HS làm việc cá nhân, hỗ trợ - Câu chuyện kể về người thợ mộc đẽo (nếu HS gặp khó khăn). cày theo ý người khác dẫn đến kết quả B3: Báo cáo, thảo luận mất hết vốn liếng. HS báo cáo kết quả làm việc cá nhân, HS khác theo - Qua đó, tác giả dân gian nhắn nhủ mỗi dõi, nhận xét và bổ sung cho bạn (nếu cần). người cần có chính kiến, kiên định, biết GV hướng dẫn và yêu cầu HS trình bày, nhận xét, lắng nghe có chọn lọc, không nên vội đánh giá chéo giữa các HS. vàng nghe theo lời người khác. B4: Kết luận, nhận định - Chốt nội dung phần tổng kết lên màn hình, kết nối với những nội dung chính của bài học, nhấn mạnh thể loại , tính cách nhân vật khi đọc truyện; chốt kiến thức toàn bài. - GV chuyển dẫn sang nội dung sau. 3. Hoạt động 3: Luyện tập a. Mục tiêu: củng cố kiến thức, kĩ năng đã học. b. Nội dung: HS củng cố kiến thức về đọc hiểu VB truyện; thực hành viết đoạn văn ngắn từ một nội dung của truyện. c. Sản phẩm: Đoạn văn của HS. d. Tổ chức thực hiện Hoạt động của thày và trò Sản phẩm Nhiệm vụ 1. Luyện tập đọc hiểu B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV) Nếu là người thợ mộc trong câu chuyện em sẽ làm gì trước những Câu trả lời của lời góp ý của mọi người? mỗi cá nhân HS B2: Thực hiện nhiệm vụ: (tuỳ theo hiểu biết và trải HS hoạt động cá nhân. nghiệm của B3: Báo cáo, thảo luận: bản thân). Gọi 3- 4 hs chia sẻ. B4: Kết luận, nhận định (GV): GV nhận xét, bổ sung theo định hướng kết nối với VB. Nhiệm vụ 2. Viết kết nối với đọc B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV) Viết đoạn văn (khoảng 5 – 7 câu) có sử dụng thành ngữ Đẽo cày giữa đường B2: Thực hiện nhiệm vụ: HS hoạt động cá nhân. GV gợi ý: HS có thể chọn cách viết 1 đv nghị luận nội dung khuyên nhủ bạn bè cần có chính kiến, biết lắng nghe, chọn lọc lời góp ý, có dẫn câu thành ngữ. B3: Báo cáo, thảo luận: ---------------------------------------------------------------------------------------------------- Gv: Nguyễn Thị Huyền- THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
16. Kế hoạch bài dạy Ngữ Văn 7 Năm học: 2023-2024 ----------------------------------------------------------------------------------------- Một số HS trình bày đoạn văn trước lớp. Các HS khác căn cứ vào các tiêu chí đánh giá để nhận xét về sản phẩm của bạn. B4: Kết luận, nhận định (GV): GV nhận xét, đánh giá; rút kinh nghiệm cho HS. 4. Hoạt động 4: Vận dụng, mở rộng a. Mục tiêu: vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học để giải quyết tình huống mới trong học tập và thực tiễn. b. Nội dung: Liên hệ với một sự việc trong cuộc sống có tình huống tương tự truyện Đẽo cày giữa đường và kể lại ngắn gọn sự việc đó. c. Sản phẩm: Câu chuyện của hs d. Tổ chức thực hiện Sản phẩm Hoạt động của thày và trò B1: Giao nhiệm vụ: GV yêu cầu HS thực hiện ở nhà:: Liên hệ với một sự việc trong cuộc sống có tình huống tương tự truyện Đẽo cày giữa – Bài viết của hs. đường và kể lại ngắn gọn sự việc đó. B2: HSThực hiện nhiệm vụ ở nhà ******************************* ---------------------------------------------------------------------------------------------------- Gv: Nguyễn Thị Huyền- THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
17. Kế hoạch bài dạy Ngữ Văn 7 Năm học: 2023-2024 ----------------------------------------------------------------------------------------- Tiết PPCT Lớp Ngày dạy- Tiết Ngày soạn 76 20/1/2024/2 08/01/2024 77 7D 22/1/2024/4 BÀI 6- TIẾT 76- 77 TRUYỆN NGỤ NGÔN VÀ TỤC NGỮ TỤC NGỮ VỀ THIÊN NHIÊN, LAO ĐỘNG VÀ CON NGƯỜI, XÃ HỘI Thời gian thực hiện: 02 tiết I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức: - Khái niệm tục ngữ. - Nội dung tư tưởng, ý nghĩa triết lí và hình thức nghệ thuật của những câu tục ngữ trong bài học. - Sưu tầm một số câu tục ngữ về con người, xã hội. 2. Năng lực: a. Năng lực chung: Năng lực tự chủ và tự học, năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo, năng lực giao tiếp và hợp tác. b. Năng lực chuyên biệt: - Đọc - hiểu, phân tích các lớp nghĩa của tục ngữ về thiên nhiên, lao động và con người, xã hội. - Vận dụng được ở mức độ nhất định một số câu tục ngữ về thiên nhiên, lao động con người và xã hội vào đời sống. 3.Phẩm chất: - Yêu quý, trân trọng những kinh nghiệm cha ông để lại. - Vận dụng vào đời sống thực tế những kinh nghiệm, bài học hay, phù hợp. II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU 1. Chuẩn bị của giáo viên: - Kế hoạch bài học - Học liệu: Đồ dùng dạy học, phiếu học tập, một số câu tục ngữ cùng chủ đề nhắc học sinh soạn bài 2. Chuẩn bị của học sinh: - Soạn bài - Sưu tầm các câu tục ngữ cùng chủ đề III. TIẾN TRÌNH CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: HOẠT ĐỘNG 1: MỞ ĐẦU a. Mục tiêu: Tạo tâm thế, định hướng chú ý cho học sinh. b. Nội dung: HS tham gia trò chơi đố vui c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS. d. Tổ chức thực hiện: Hoạt động của GV và HS Dự kiến sản phẩm Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ 1. Tấc đất tấc vàng. - Nhiệm vụ: GV đưa ra trò chơi ô chữ để ôn lại một số câu tục 2. Một cây làm chẳng nên ngữ đã học ở buổi trước về thiên nhiên, lao động và con người, non/ Ba cây chụm lại nên hòn xã hội. núi cao. - Phương án thực hiện: 3. Cái răng, cái tóc là góc con + Thực hiện trò chơi “Ô chữ bí ẩn” người. + Luật chơi: Mỗi đội có 5 hs tham gia trong vòng 2 phút 2 đội 4. Mau sao thì nắng, vắng sao ---------------------------------------------------------------------------------------------------- Gv: Nguyễn Thị Huyền- THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
18. Kế hoạch bài dạy Ngữ Văn 7 Năm học: 2023-2024 ----------------------------------------------------------------------------------------- lần lượt chọn câu hỏi theo số mà các con yêu thích thì mưa. - Thời gian: 2 phút 5. Nhất nước, nhì phân, tam - Sản phẩm: Các từ ngữ điền vào chỗ chấm. cần, tứ giống. Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ 6. Mưa tháng Ba hoa đất/ * Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ: Mưa tháng Tư hư đất. + lập đội chơi => TỤC NGỮ + chuẩn bị tinh thần thi đấu + thực hiện trò chơi theo đúng luật * Giáo viên: - Tổ chức cho hs chơi trò chơi - Quan sát, theo dõi và ghi nhận kết quả của học sinh - Cách thực hiện: Giáo viên yêu cầu các đội lần lượt lựa chọn câu hỏi. Hết câu hỏi thì dừng lại. Bước 3: Báo cáo, thảo luận - Học sinh nhớ lại được các câu tục ngữ đã học ở bài trước. Bước 4: Nhận xét, đánh giá - Học sinh nhận xét, đánh giá, bổ sung - Giáo viên nhận xét, đánh giá: + tinh thần, ý thức hoạt động học tập + kết quả làm việc + bổ sung thêm nội dung (nếu cần) => Vào bài: Có thể thấy, kho tàng tục ngữ với số lượng lớn là cả một kho kinh nghiệm mà dân gian xưa đã đúc kết. Chúng ta sẽ lần lượt tìm hiểu giá trị của tục ngữ. Cụ thể hôm nay chúng ta sẽ tiếp tục tìm hiểu các câu tục ngữ về thiên nhiên, lao động và con người, xã hội. HOẠT ĐỘNG 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI 1. Tìm hiểu khái niệm tục ngữ (2 phút) a. Mục tiêu: Giúp học sinh hiểu thế nào là tục ngữ và nội dung, chủ đề tục ngữ nói chung của văn bản nói riêng. b. Nội dung: HS trả lời nhanh phiếu học tập. c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS. d. Tổ chức thực hiện: Hoạt động của GV và HS Dự kiến sản phẩm Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ I. Tìm hiểu chung: - Giáo viên yêu cầu: Đọc phần chú thích và điền thông tin còn 1. Khái niệm: thiếu vào bảng sau: - Tục ngữ là những câu nói Tục ngữ Tác giả: dân gian ngắn gọn, ổn định, là một thể Hình thức có nhịp điệu, hình ảnh, đúc loại văn Nội dung: kết những bài học của nhân học dân Nghệ thuật: dân về: gian Phạm vi vận dụng: + Quy luật của thiên nhiên + Kinh nghiệm lao động sản - Học sinh tiếp nhận: Lắng nghe rõ yêu cầu và thực hiện xuất Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ + Kinh nghiệm về con người ---------------------------------------------------------------------------------------------------- Gv: Nguyễn Thị Huyền- THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
19. Kế hoạch bài dạy Ngữ Văn 7 Năm học: 2023-2024 ----------------------------------------------------------------------------------------- - Học sinh: Đọc, suy nghĩ, trình bày và xã hội. - Giáo viên: Quan sát, động viên, lắng nghe học sinh trình bày - Dự kiến sản phẩm: Tục ngữ Tác giả: dân gian -> mang tính tập thể, dị bản là một thể Hình thức: câu nói loại văn Nội dung: kinh nghiệm của nhân dân về thiên học dân nhiên, lao động, con người, xã hội. gian Nghệ thuật: - Những câu nói hoàn chỉnh, ngắn gọn. - Giàu hình ảnh, sử dụng so sánh, ẩn dụ - Gieo vần Phạm vi vận dụng: đời sống, suy nghĩ, lời ăn tiếng nói hàng ngày. Bước 3: Báo cáo, thảo luận - Học sinh trình bày miệng ý kiến của mình - Học sinh khác bổ sung Bước 4: Nhận xét, đánh giá - Học sinh nhận xét, đánh giá, bổ sung - Giáo viên nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức - GV bổ sung, nhấn mạnh: + Về hình thức: tục ngữ là một câu nói diễn đạt một ý trọn vẹn có đặc điểm ngắn gọn, kết cấu bền vững có hình ảnh, nhịp điệu + Về nội dung: diễn đạt kinh nghiệm, cách nhìn nhận của nhân dân về tự nhiên, lao động, sản xuất, con người, xã hội Những bài học kinh nghiệm về quy luật thiên nhiên và lao động sản xuất là nội dung quan trọng của tục ngữ.Vì thế tục ngữ còn được gọi là túi khôn của nhân dân - Có nhiều câu tục ngữ chỉ có nghĩa đen, một số câu có cả nghĩa bóng 2. Đọc, tìm hiểu chú thích, bố cục (5 phút) a. Mục tiêu: Giúp hs rèn kĩ năng đọc, hiểu được ngữ nghĩa cụ thể của mỗi câu tục ngữ và những đề tài cụ thể của tục ngữ. b. Nội dung: HS trả lời câu hỏi. c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS. d. Tổ chức thực hiện: Hoạt động của GV và HS Dự kiến sản phẩm Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ I. TÌM HIỂU - Giáo viên yêu cầu: Ta có thể chia 8 câu tục ngữ trong bài thành mấy CHUNG nhóm? Mỗi nhóm gồm những câu nào? Gọi tên từng nhóm đó? + Câu 1, 3 : Những câu - Học sinh tiếp nhận: Lắng nghe rõ yêu cầu và thực hiện tục ngữ về thiên nhiên. Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ + Câu 2, 4: Những câu - Học sinh: Làm việc cá nhân -> Thảo luận nhóm -> thống nhất ý kiến tục ngữ về lao động sản - Giáo viên: Quan sát, động viên, hỗ trợ học sinh khi cần thiết xuất. - Dự kiến sản phẩm: 8 câu tục ngữ trong bài chia làm 3 nhóm. + Từ câu 5 đến 8 : Bước 3: Báo cáo, thảo luận Những câu tục ngữ về ---------------------------------------------------------------------------------------------------- Gv: Nguyễn Thị Huyền- THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
20. Kế hoạch bài dạy Ngữ Văn 7 Năm học: 2023-2024 ----------------------------------------------------------------------------------------- - Tổ chức cho học sinh trình bày, báo cáo kết quả con người và xã hội. - Cách thực hiện: Giáo viên yêu cầu 1 hoặc 2 nhóm lên trình bày kết quả - Học sinh nhóm khác bổ sung Bước 4: Nhận xét, đánh giá - Học sinh nhận xét, đánh giá, bổ sung - Giáo viên nhận xét, đánh giá -> Giáo viên chốt kiến thức và ghi bảng GV chốt: 3. Đọc hiểu văn bản 3.1 Đọc và tìm hiểu những câu tục ngữ về thiên nhiên a. Mục tiêu: Giúp học sinh nắm được nội dung ý nghĩa, cách vận dụng và một số hình thức nghệ thuật của nhóm các câu tục ngữ về thiên nhiên b. Nội dung: HS hoạt động cá nhân, hoạt động nhóm để trả lời câu hỏi. c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS. d. Tổ chức thực hiện: Hoạt động của GV và HS Dự kiến sản phẩm Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ II. TÌM HIỂU CHI TIẾT: - Giáo viên yêu cầu: Các câu tục ngữ về thiên 1. Tục ngữ về thiên nhiên: nhiên đúc kết những kinh nghiệm gì? Em có Câu 1: “Ráng mỡ gà, có nhà thì giữ” nhận xét gì về các biện pháp nghệ thuật được - Nội dung: sử dụng trong các câu đó? Trong thực tế Chân trời xuất hiện những áng mây có màu mỡ những câu tục ngữ này được áp dụng như thế gà là trời sắp có bão, cần phải gia cố giữ gìn nào? nhà cửa. Phiếu học tập: - Cơ sở thực tế: Câu tục ngữ số . + Ráng là màu vàng xuộm của mây do mặt trời Nội dung chiếu vào. Cơ sở thực tế + Ráng mỡ gà thường xuất hiện ở phía chân Nghệ thuật trời trước khi có giông bão Giá trị kinh nghiệm - Nghệ thuật: - Học sinh tiếp nhận: Lắng nghe yêu cầu và + Lược bỏ 1 số thành phần chính để thành câu thực hiện rút gọn Nhấn mạnh vào nội dung chính để Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ mọi người dễ nhớ - Học sinh: Làm việc cá nhân thảo luận + Gieo vần lưng: gà – nhà nhóm->thống nhất ý kiến Tạo âm điệu dễ nhớ, dễ thuộc -Giáo viên: Quan sát ,hỗ trợ học sinh nếu cần - Giá trị kinh nghiệm: Cần chủ động giữ gìn Bước 3: Báo cáo, thảo luận nhà cửa, hoa màu... Nhắc nhở ý thức phòng - Giáo viên gọi đại diện 1-2 nhóm lên trình chống bão lụt giảm thiểu thiệt hại. bày bằng phiếu học tập Câu 3: “Mống đông vồng tây/ Chẳng mưa -Học sinh các nhóm khác bổ sung dây cũng bão giật” Bước 4: Nhận xét, đánh giá - Nội dung: - Học sinh nhận xét, đánh giá Cầu vồng, mống cụt xuất hiện là một dự báo -Giáo viên nhận xét đánh giá thời tiết đáng sợ, nếu trời có cầu vồng ở phía Giáo viên chốt kiến thức ghi bảng đông hoặc ở phía tây là sắp có mưa to gió lớn. GV chốt, chuyển: Hai câu tục ngữ trên đều có - Nghệ thuật: ---------------------------------------------------------------------------------------------------- Gv: Nguyễn Thị Huyền- THCS Nguyễn Chuyên Mỹ