Kế hoạch bài dạy Ngữ Văn 7 (Cánh diều) - Bài 4: Thực hành đọc hiểu "Sức hấp dẫn của tác phẩm hai vạn dặm dưới dấy biển" - Năm học 2023-2024 - Phạm Thị Quỳnh

Nội dung text: Kế hoạch bài dạy Ngữ Văn 7 (Cánh diều) - Bài 4: Thực hành đọc hiểu "Sức hấp dẫn của tác phẩm hai vạn dặm dưới dấy biển" - Năm học 2023-2024 - Phạm Thị Quỳnh

1. KHBD môn Ngữ Văn 7 Năm học 2023 -2024 Ngày soạn: Ngày 29/11/2023 24/ 11/2023 Dạy Tiết(TKB) 2 Lớp 7C1 BÀI 4: NGHỊ LUẬN VĂN HỌC TIẾT 50: THỰC HÀNH ĐỌC HIỂU SỨC HẤP DẪN CỦA TÁC PHẨM HAI VẠN DẶM DƯỚI ĐÁY BIỂN - Lê Phương Liên - I. MỤC TIÊU 1.Về kiến thức: - HS nắm được đặc điểm hình thức và nội dung của văn bản. - Nhận biết đặc điểm hình thức của văn bản nghị luận. 2. Về năng lực: a. Năng lực chung. - Biết tự học, tự chủ trong việc đọc - hiểu một văn bản nghị luận văn học , biết hợp tác và sáng tạo để tìm hiểu tư liệu về tác giả, tác phẩm, nhiệm vụ đặt ra trong bài học. b. Năng lực đặc thù: - Nhận biết được một số yếu tố hình thức (ý kiến, lí lẽ, bằng chứng,...), nội dung (đề tài, vấn đề, tư tưởng, ý nghĩa,...) của văn bản nghị luận văn học : mối quan hệ giữa đặc điểm và mục đích của văn bản nghị luận. Ham tìm hiểu và yêu thích văn học - Đọc hiểu nội dung: Nhận biết được nội dung văn bản thể hiện: Sự sáng tạo và trí tưởng tượng của nhà văn Giuyn Véc-nơ trong các sáng tác của mình, khẳng định ông là nhà văn tiên phong trong thể loại khoa học viễn tưởng. Khát vọng chinh phục thiên nhiên của con người - Đọc hiểu hình thức: Nhận biết đặc trưng thể loại nghị luận ( ý kiến, luận điểm, lý lẽ, dẫn chứng) trong văn bản. Phát hiện và phân tích cách lập luận của tác giả. - Liên hệ, mở rộng: Hiểu thêm về khát vọng chinh phục thiên nhiên của con người qua “ Sức hấp dẫn của tác phẩm Hai vạn dặm dưới đáy biển”. Giáo viên : Phạm Thị Quỳnh – Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
2. KHBD môn Ngữ Văn 7 Năm học 2023 -2024 2. Về phẩm chất: - Chăm học, chăm làm: HS có ý thức vận dụng bài học vào các tình huống, hoàn cảnh thực tế đời sống của bản thân. - Trách nhiệm: Hành động có trách nhiệm với chính mình, có trách nhiệm với đất nước, chủ động rèn kĩ năng đọc hiểu văn bản nghị luận II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU - KHBD; Phiếu bài tập, trả lời câu hỏi - Tranh ảnh về tác phẩm “Hai vạn dặm dưới đáy biển” - SGK, SBT Ngữ văn 7, soạn bài theo hệ thống câu hỏi hướng dẫn học bài, vở ghi. III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG a) Mục tiêu: Giúp học sinh huy động những hiểu biết về kiến thức trong lòng đại dương để kết nối vào bài học, tạo tâm thế hào hứng cho học sinh và nhu cầu tìm hiểu. b) Nội dung: GV cho HS xem video có chủ đề về đại dương và đặt câu hỏi gợi mở để HS trả lời. c) Sản phẩm: câu trả lời của HS d) Tổ chức thực hiện: - Kĩ thuật: động não - Thời gian: 5 phút - Phương pháp: Thuyết trình Hoạt động của GV và HS Dự kiến sản phẩm Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: GV cho hs quan sát video và nêu cảm nhận của em Hs nêu hiểu biết về đại - GV đặt câu hỏi gợi mở, yêu cầu HS trả lời: ? Em hãy dương.Tạo hứng thú khi xem video sau và nêu những hiểu biết của mình về thế vào tiết học. giới trong lòng đại dương? KT: See - Think – Worder ( Quan sát – Suy nghĩ – thắc mắc) Bước 2: Thực hiện - HS theo dõi, lắng nghe, xem video - GV theo dõi Bước 3: Báo cáo - HS trả lời. Bước 4: Đánh giá, kết luận: - HS chia sẻ cảm xúc cá nhân: GV nhận xét và giới thiệu bài học: Cô cũng có suy nghĩ, thắc mắc giống các em.Các em ạ. Đại dương là một thế giới đầy bí ẩn mà con người luôn luôn muốn khám phá và chinh phục nó. Để khám phá những bí ẩn đó không phải là một điều dễ dàng với chúng ta. Chinh phục thiên nhiên trong đó có biển cả luôn là khát khao của con người bao đời nay. Đứng trước biển cả con người tưởng chừng như bé nhỏ và yếu ớt nhưng thực ra Giáo viên : Phạm Thị Quỳnh – Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
3. KHBD môn Ngữ Văn 7 Năm học 2023 -2024 bên trong con người mới thực sự chứa cả một đại dương. Trong bài học ngày hôm nay chúng ta sẽ cùng khám phá sức mạnh kì diệu của con người qua ngòi bút của Véc-nơ dưới cái nhìn của tác giả Lê Phương Liên. B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI I. Đọc, Tìm hiểu chung a. Mục tiêu: - HS biết cách đọc văn bản nghị luận, thực hành chiến lược đọc theo dõi. - Nắm được những thông tin về tác giả, tác phẩm, thể loại, giải nghĩa từ khó trong văn bản. b. Nội dung: Hs sử dụng sgk, chắt lọc kiến thức để tiến hành trả lời câu hỏi. c. Sản phẩm học tập: HS tiếp thu kiến thức và câu trả lời của HS d. Tổ chức thực hiện: - Kĩ thuật: động não - Thời gian: 20 phút - Phương pháp: Thuyết trình Hoạt động của GV và HS Dự kiến sản phẩm NV1: Đọc văn bản I. Đọc - tìm hiểu chung Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ 1/ Đọc văn bản * Hướng dẫn HS đọc văn bản Sức hấp dẫn của tác phẩm Hai vạn dặm dưới đáy biển - Đọc to, rõ ràng, dõng dạc. - GV hướng dẫn HS cách đọc với giọng đọc phù hợp và chiếu mô hình kỹ năng đọc: Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ - GV đọc 1 đoạn đầu - HS đọc các đoạn văn bản còn lại Bước 3: Báo cáo, thảo luận - HS nhận xét cách đọc của bạn. - GV nhận xét. Bước 4: Kết luận, nhận định - GV chốt kĩ năng đọc - ? Qua quá trình đọc, các em nhận thấy ở văn bản này, tác giả hướng tới điều gì? Giáo viên : Phạm Thị Quỳnh – Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
4. KHBD môn Ngữ Văn 7 Năm học 2023 -2024 - Văn bản bàn luận về khát vọng của con người với biển cả mênh mông, rộng lớn. NV2: Tìm hiểu chung : GV giao nhiệm vụ: HS chuẩn bị trước ở nhà. 2/ Tìm hiểu chung *Tác giả, tác phẩm a. Tác giả PHIẾU HỌC TẬP Nội dung Trả lời Tác giả Tác phẩm Xuất Thể PTBĐ Bố cục - Tác giả: Lê Phương Liên sinh xứ loại năm 1951 - GV yêu cầu: HS thảo luận nhóm thêm 1p thống - Quê quán: Hà Nội. nhất kết quả của nhóm trước khi trình bày. - Từng là cô giáo sau khi tốt - HS: Trình bày sản phẩm, phiếu bài tập (đã chuẩn nghiệp khoa Toán - Lý trường bị ở nhà) Cao đẳng Sư phạm Hà Nội. Bước 2: Thực hiện - Bà có rất nhiều những sáng tác + HS trao đổi thảo luận và trả lời đặc sắc dành cho thiếu nhi Bước 3: Báo cáo b. Tác phẩm + HS đại diện trình bày sản phẩm thảo luận, HS - Xuất xứ: Theo Vnexpress.net. khác bổ sung câu trả lời của bạn. - Thể loại: Nghị luận văn học. Bước 4: Đánh giá, kết luận - Phương thức biểu đạt: Nghị * GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức luận. + Về tác giả - Bố cục: 4 phần + Về tác phẩm + Phần 1: Từ đầu ... kì lạ. Giới * Các em lưu ý các thuật ngữ được đưa ra thiệu những nét đặc sắc của tác trong bài. phẩm. -Vi kinh + Phần 2: Tiếp ...của tác giả. - Thăng hoa Nghệ thuật xây dựng hình tượng nhân vật đặc sắc + Phần 3: Tiếp ... tình người? Sự sáng tạo của Véc-nơ. + Phần 4: Còn lại. Vị trí của Véc- nơ trên diễn đàn văn học thế giới. * Từ khó: SGK II. Đọc – Tìm hiểu chi tiết 1. Đặc điểm kiểu bài nghị luận văn học của văn bản a. Mục tiêu: GV hướng dẫn HS tìm hiểu đặc điểm văn bản nghị luận văn học “Sức hấp dẫn của tác phẩm Hai vạn dặm dưới đáy biển”; đặc sắc về nghệ thuật và nội dung của tác phẩm “Hai vạn dặm dưới đáy biển, nghệ thuật viết VNL của tác giả Lê Phương Liên b. Nội dung: Hs sử dụng sgk, chắt lọc kiến thức để tiến hành trả lời câu hỏi. c. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS d. Tổ chức thực hiện: - Kĩ thuật: động não. Giáo viên : Phạm Thị Quỳnh – Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
5. KHBD môn Ngữ Văn 7 Năm học 2023 -2024 - Thời gian: 17 phút. - Phương pháp: Thuyết trình, vấn đáp. Hoạt động của GV -HS Dự kiến sản phẩm Nhiệm vụ 3: Tìm hiểu đặc điểm kiểu bài 1. Những đặc điểm cơ bản của văn văn nghị luận nghị luận thể hiện trong văn bản Hoạt chung cả lớp - Vấn đề nghị luận: Phân tích Bước 1. GV yêu cầu HS đọc phần (1) và những đặc sắc về nội dung và nghệ thuật trả lời các câu hỏi: của tác phẩm Hai vạn dặm dưới đáy - 5W1H (Who, What, When, Where, Why biển. + How) - Mục đích của văn bản: Giúp người ? What( Cái gì): Văn bản viết về vấn đề đọc hiểu thêm về các nhân vật, lối viết gì? độc đáo của truyện. Đặc biệt, đó là thông ? When( Khi nào): Nhan đề đã thể hiện điệp mà tác giả muốn truyền tải đến vấn đề đó như thế nào? (Thể hiện khái người đọc qua các tình huống truyện quát vấn đề nghị luận) được dựng lên Từ đó người đọc thấy ? Where (Ở đâu): Vấn đề đó nằm ở phần được sự hấp dẫn của tác phẩm nào của văn bản? (nằm ở nhan đề văn bản) - Phương pháp nghị luận: để thuyết ? Why( Tại sao): Mục đích của văn bản là phục người đọc, người viết đưa ra lí lẽ và gì? bằng chứng để làm sáng tỏ cho ý kiến. ? How: Để thuyết phục người đọc hiểu rõ vấn đề nghị luận, tác giả đã làm cách nào HS thảo luận nhóm bàn. Thời gian: 2 phút. - HS tiếp nhận nhiệm vụ. Bước 2: Thực hiện: HS suy nghĩ và trả lời Bước 3: Báo cáo - HS đưa ra những câu hỏi. Bước 4:Đánh giá, kết luận: GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức. Nhiệm vụ 4: Hệ thống, ý kiến lí lẽ, bằng chứng Hoạt chung cả lớp 2. Hệ thống ý kiến, lí lẽ, bằng chứng B1: Chuyển giao nhiệm vụ * Ý kiến 1. Giới thiệu tác phẩm Yêu cầu HS đoạn đoạn 1 ( Hs hd cá - Đặc sắc của tác phẩm: có nhiều yếu tố li kì nhân) và có tính nhân văn. ? Câu nào là ý kiến của tác giả nêu - Tóm tắt: Câu chuyện về cuộc hành trình bất trong đoạn 1. đắc dĩ của nhà nghiên cứu biển A-rôn-nác, ?Tìm hệ thống ý kiến, lí lẽ và bằng Giáo sư Viện bảo tàng Pa-ri, cùng người cộng chứng trong đoạn 1. sự Công-xây và người thợ săn cá voi Nét Len ? Em có nhận xét gì về cách lập luận của tác giả? sau khi đột nhiên bị rơi vào con tàu No-ti-lớt B2. Thực hiện nhiệm vụ: kì lạ. HS hoạt động cá nhân, trả lời B3. Báo cáo Giáo viên : Phạm Thị Quỳnh – Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
6. KHBD môn Ngữ Văn 7 Năm học 2023 -2024 HS nhận xét, đánh giá ý kiến của => Phần mở đầu cung cấp cho người đọc bạn? những thông tin cơ bản nhất của tác B4. Đánh giá kết luận: phẩm Hai vạn dặm dưới đáy biển. Giáo viên tổng hợp, kết nối bài học: Nhiệm vụ 5: Bài tập củng cố: - Để thay đổi không khí của tiết học, 3. Bài tập củng cố cô có 1 trò chơi mang tên : “Ai là Câu 1: Văn bản sức hấp dẫn của hai vạn dặm triệu phú” dưới biển do ai sáng tác ? - Luật chơi : A.Lê Phương Liên B. Lưu Trọng Lạc C.Bùi Hồng D. Vũ Quần Phương + Có 5 câu hỏi, mỗi câu hỏi khi trả Câu 2: Đâu không phải sáng tác của nhà văn lời đúng sẽ được một phần quà, còn Lê Phương Liên? không trả lời đúng sẽ mất lượt chơi. A. Bông hoa phấn trắng B. Khúc hát hạnh phúc C. Hoa dọc chiến hào D. Khi mùa xuân đến Câu 3: Văn bản bàn luận về văn bản nào? A.Đường vào trung tâm vũ trụ B. Hai vạn dặm dưới đáy biển C. Tiếng gà trưa D. Đất rừng phương nam Câu 4: Theo tác giả Lê Phương Liên, Hai vạn dặm dưới đáy biển hấp dẫn ban đọc mọi lứa tuổi không chỉ bởi những yếu tố li kì mà còn ở yếu tố nào? A. Sự hư cấu, tưởng tượng B. Sự phóng đại C. Bịa đặt nói quá D. Tính nhân văn Câu 5: Tác phẩm “Sức hấp dẫn của tác phẩm Hai vạn dặm dưới đấy biển” có thể loại nào? A. Thuyết minh B. Văn nghị luận C. Trinh thám D. Truyện ngắn ** Hướng dẫn về nhà ( 2 phút): 1. Ghi nhớ kiến thức nội dung, chủ đề và thể loại của văn bản. 2. Chuẩn bị phần còn lại của văn bản Giáo viên : Phạm Thị Quỳnh – Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ