Giáo án Ngữ văn Lớp 7 - Tiết 59: Điệp ngữ

Nội dung text: Giáo án Ngữ văn Lớp 7 - Tiết 59: Điệp ngữ

1. Baøi 13 - Tieát 59 Tuaàn 15 ÑIEÄP NGÖÕ. I. MUÏC TIEÂU: 1. Kieán thöùc: Giuùp HS - Hieåu ñöôïc theá naøo laø ñieäp ngöõ vaø taùc duïng cuûa ñieäp ngöõ. - Bieát caùch vaän duïng pheùp ñieäp ngö vaøo thöïc tieãn noùi vaø vieát. 2. Kó naêng: - Nhaän bieát pheùp ñieäp ngöõ. - Phaân tích taùc duïng cuûa ñieäp ngöõ. - Söû duïng ñöôïc pheùp ñieäp ngöõ phuø hôïp trong bài viết . 3 . Thaùi ñoä: - Giaùo duïc HS biết söû duïng ñieäp ngöõ trong noùi, vieát. II CHUAÅN BÒ: 1 . Giaùo vieân : Baûng phu, máy chiếu. 2 . Hoïc sinh : + Ñoïc VD trong SGK. + Tìm hieåu khaùi nieäm vaø taùc duïng cuûa ñieäp ngöõ. + Caùc daïng cuûa ñieäp ngöõ ? III. TOÅ CHÖÙC CAÙC HOAÏT ÑOÄNG HOÏC TAÄP 1/ Khởi động: cho hs hát bài “ em yêu trường em” ?Trong bài hát có từ nào được lặp lại. - Nào, yêu lặp đi lặp lại như vậy gọi là điệp ngữ? Vậy điệp ngữ là gì? Điệp ngữ có tác dụng gì và có mấy dạng, chúng ta sẽ đi tìm hiểu bài học hôm nay. 2/ Hình thành kiến thức. Hoạt động của GV và HS Nội dung bài học  GV chiếu slie, khoå thô ñaàu vaø khoå thô I. Ñieäp ngöõ vaø taùc duïng ñieäp ngöõ: cuoái baøi thô “Tieáng gaø tröa”. 1. ví dụ: sgk/ *THẢO LUẬN CẶP ĐÔI GV giao nhiệm vụ - Nghe HS đọc câu hỏi. - Vì Điệp từ CH: Coù nhöõng töø ngöõ naøo ñöôïc laëp ñi laëp laïi trong 2  Tác dụng : để làm nổi bật ý, gây khoå thô treân? cảm xúc mạnh . CH:Laëp ñi laëp laïi töø ngöõ nhö theá coù taùc duïng gì? - HS traû lôøi - Thực hiện nhiệm vụ: + Thảo luận cặp đôi, trao đổi ý kiến. - Báo cáo kết quả:
2. + Thống nhất ý kiến và trình bày. + Các cặp đôi khác trình bày, bổ sung, và tự đánh giá lẫn nhau. - Giáo viên nhận xét, bổ sung, tuyên dương, chốt đáp án.chiếu slie gọi hs đọc. - Nghe laëp laïi (3 laàn). nhaán maïnh caûm giaùc khi nghe tieáng gaø tröa. - Vì laëp laïi (4 laàn). nhaán muïc ñích chieán ñaáu cuûa ngöôøi chieán só GV: Các từ "Nghe, vì", được lặp lại trong những ví dụ trên cô gọi là phép điệp ngữ. Cùng có tác dụng là để làm nổi bật ý, gây cảm xúc mạnh . bài tập nhanh - Làm ý 1 của bài tập 1/sgk.153. a/- Moät daân toäc ñaõ gan goùc : nhaán maïnh yù cöông quyeát daønh ñoäc laäp töï do cuûa daân toäc Vieät Nam - Daân toäc ñoù phaûi ñöôïc : Khaúng ñònh quyeàn ñöôïc höôûng töï do, ñoäc laäp cuûa daân toäc. b/ Quê hương là gì hở mẹ? Mà cô giáo dạy phải yêu. Quê hương là gì hở mẹ? 2/ ghi nhớ. Sgk/ Ai đi xa cũng nhớ nhiều. -Quê hương là gì hở mẹ-> thể hiện ty của tác giả đối với quê hương. HS traû lôøi Gv nhaän xeùt choát yù - Ñieäp ngöõ khoâng chæ laø bieän phaùp laëp laïi moät töø maø noù coøn laëp laïi moät ngöõ, moät caâu . Ñieäp ngöõ khoâng chæ söû duïng trong thô maø caû trong vaên xuoâi. CH: Qua tìm hiểu những vd trên . Em hieåu theá naøo laø ñieäp ngöõ.?Sử dụng điệp ngữ có tác dụng gì? - HS TL,Nhận xét. - Gv chốt nội dung ghi nhớ.chiếu slie - Gọi hs đọc lại ghi nhớ. CH: Đặt 1 câu có sử dụng điệp ngữ? tác dụng? - HS trả lời cá nhân. Lưu ý : Cần phân biệt điệp ngữ là một biện pháp tu từ với lỗi lặp từ LH TV 6: Ở lớp 6 , các e đã được học bài “ Chữa lỗi dùng từ” .vậy e hãy vận dụng kiến thức và sự hiểu biết của mình làm bài tập 3.
3. Chiếu bài tập 3 a. CH: Trong caâu sau töø naøo ñöôïc laëp laïi nhieàu laàn ? Vieäc laëp laïi nhö vaäy coù taùc duïng bieåu caûm khoâng ? Vì sao?(BT3/sgk)( thảo luận nhóm bàn 1p30s) -HS nhóm Trả lời, nhận xét. - Việc lặp lại các từ như vậy không có tác dụng biểu cảm . - Vì đây là lỗi lặp từ, khiến cho đoạn văn lủng củng ,khó hiểu. GV: Như vậy, với cách diễn đạt trong ví dụ này và cách sử dụng điệp ngữ trong ví dụ của bài học em thấy cách diễn đạt nào hay hơn? - HS trả lời. GV höôùng cho HS phaân bieät bieän phaùp ngheä thuaät ñieäp ngöõ vôùi loãi laëp töø - Lieân heä giaùo duïc HS veà vieäc duøng töø trong baøi vieát TLV GV: Caùc em chuù yù khoâng phaûi cöù từ nào laëp lại đều laø pheùp ñieäp töø, ngöõ. Các từ được lặp lại phải thể hiện một dụng ý nghệ thuật của tác giả, có giá trị biểu cảm thì nó mới trở thành một biện pháp tu từ, trở thành phép điệp ngữ còn nhöõng töø ngöõ laëp nhö ñoaïn vaên treân ngöôøi ta goïi laø “loãi laëp“ và lỗi lặp từ này các em cũng đã được học trong bài chữa lỗi dùng từ ở lớp 6. Nguyên nhân dẫn đến h/t naøy laø do voán töø ngöõ ngheøo naøn, ñ/b caùc em tröôøng maéc phaûi trong baøi TLV. - Yêu cầu hs về nhà sửa lại đoạn văn( nếu có thời gian thì sửa trên lớp) * Phía sau nhà em có 1 mảnh vườn. ở đấy em trồg rất nhiều hoa: nào là cúc, thược dược, đồng tiền,hồng và cả lay ơn nữa. Ngày quốc tế phụ nữ, em hái hoa sau vườn tặng mẹ và chị. Chuyển ý: Vừa rồi chúng ta đã tìm hiểu khái niệm điệp ngữ và tác dụng. điệp ngữ có nhiều dạng khác II. Các dạng điệp ngữ nhau. Chúng ta cùng tìm hiêu phần tiếp theo. 1. VD: SGK/152 GV chiếu 3 VD a. Điệp ngữ cách quãng. - Yêu cầu hs xác định yêu cầu của phần II. b. Điệp ngữ nối tiếp. CH: So saùnh ñiệp ngöõ trong khoå ñaàu tieáng gaø C. Điệp ngữ chuyển tiếp (ĐN vòng) tröa vôùi ñiệp ngöõ trong hai ví duï SGK. Tìm ñaëc
4. ñieåm cuûa moãi daïng. - Với câu hỏi này chúng ta hãy cùng nhau thảo luận để tìm ra đăc điểm của mỗi dạng nhé. THẢO LUẬN NHÓM ( 6-8 HS) 3 PHÚT. Hướng dẫn học sinh làm (3 phút) Ñaïi dieän nhoùm trình baøy 2. ghi nhớ: sgk/152 Nhoùm baïn nhaän xeùt boå sung GV choát yù, chiếu đáp án, hs đọc. GV giảng: §iÖp ng÷ c¸ch qu·ng: lµ các từ lặp lại không liên tục, gi·n c¸ch nhau ,t¹o Ên tượng nổi bật và tạo tính nhạc. -Vda : rất lâu, khăn xanh, thương em => Điệp ngữ nối tiếp. GV giảng : §iÖp ng÷ nèi tiÕp : lµ c¸c tõ ®ưîc lặp lại liªn tiÕp nhau,t¹o Ên tưîng míi mÎ cã tÝnh chÊt t¨ng tiÕn. -Vdb: Thấy, ngàn dâu=> Điệp ngữ chuyển tiếp (ĐN vòng GV giảng : §iÖp ng÷ vßng : lµ phÐp ®iÖp ng÷ caùc töø ngöõ cuoái caâu tröôùc ñöôïc laëp laïi ôû ñaàu cuûa caâu thô sau lµm cho c©u v¨n,c©u th¬ liÒn nhau nh»m kh¾c s©u,g©y Ên tưîng. CH: Qua phân tích những ví dụ trên, em cho biết có mấy dạng điệp ngữ? - Hs trả lời, nhận xét. - Gv chốt ghi nhớ - Hs đọc ghi nhớ. Cho hs chơi trò chơi: ĐUỔI HÌNH BẮT CHỮ. 1/ Hình ảnh con chuồn chuồn. Hình ảnh trên gợi em nhớ tới câu ca dao, tục ngữ nào? Chuồn chuồn bay thấp thì mưa . Điệp ngữ ở câu trên là từ nào? Thuộc dạng điệp ngữ III/ LUYỆN TẬP. gì? - Bay- điệp ngữ cách quãng. BT1 / 153 Tìm ñieäp ngöõ vaø cho bieát 2/ Hình hoa sen taùc duïng. Trong đầm gì đẹp bằng sen b. - Ñieäp ngöõ : ñi caáy, troâng - Lá xanh: Điệp ngữ cách quãng. Nhị vàng: Điệp ngữ - Taùc duïng : nhaán maïnh noãi troâng chuyển tiếp.-> Nhấn mạnh vẻ đẹp trong sáng, tinh chôø cuûa ngöôøi noâng daân. khiết của hoa sen BT2/153 Tìm ñieäp ngöõ vaø cho 3/ Hình ảnh Bác Hồ. -Em liên tưởng đến bài thơ nào của Bác có sử dụng bieát chuùng thuoäc daïng ñieäp ngöõ naøo? - Xa nhau ñieäp ngöõ caùch
5. điệp ngữ?Chỉ ra điệp ngữ trong câu thơ.? Tác dụng quaõng. của điệp ngữ?thuộc dạng điệp ngữ gì? - Moät giaác mô ñieäp ngöõ “Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ, chuyển tieáp. Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà.” ( Hồ Chí Minh)  Tác dụng :nhấn mạnh tình yêu thiên nhiên với tình yêu đất nước trong tâm hồn Bác (điệp ngữ vòng.) CH: Vận dụng kiến thức về môn âm nhạc của mình, em hãy hát 1 bài về Bác Hồ trong đó có sử dụng điệp ngữ? (Ai yêu nhi đồng bằng Bác Hồ Chí Minh)chỉ ra điệp ngữ? thuộc dạng điệp ngữ gì? GV: Điệp ngữ k chỉ có trong thơ, văn mà nó còn được sử dụng trong các bài hát để làm tăng giá trị biểu cám của bai hát. GDKNS: Lòng kính yêu lãnh tụ HCM. -Bác Hồ- vị cha già kính yêu của dân tộc. Cả cuộc đời Bác hi sinh cho dân tộc Việt Nam. Sinh thời Bác luôn dành 1 ty thương đặc biệt cho các em thiếu niên, nhi đồng.Với tình yêu thương Bác dành cho chúng ta như vậy các em cần phải làm gì để xứng đáng với tình yêu thương ấy? - Thực hiện tốt 5 điều Bác dạy - Chăm ngoan học giỏi để xứng đáng là con ngoan trò giỏi, cháu ngoan BH. GV :Trong mỗi lớp học đều treo 5 điều Bh dạy. cô hi vọng là các e sẽ thực hiện tốt lời dạy của Bác để xứng đáng với ty thương mà Bác đã dành cho các em. Hoạt động 3: Luyện tập. Bài 1: Yêu cầu hs về nhà làn tiếp ý 2. Bài 2: Trò chơi ai nhanh hơn Hoạt động 4. Vận dụng. - Cho 1 số hình ảnh về quê hương để hướng dẫn hs viết đoạn văn về quê hương có sử dụng điệp ngữ. Cảnh đẹp Vũng tàu Hoạt động 5. Tìm tòi, mở rộng. - Khái quát lại bài học bằng sơ đồ tư duy. - GDKN:Qua bài học này giáo dục chúng ta cần phải có ý thức vận dụng điệp ngữ trong khi nói cũng như khi viết, nhất là khi chúng ta viết văn biểu cảm. Phải biết phân biệt đâu là phép lặp đâu là lỗi lặp từ. - Hướng dẫn học tập * Đối với bài học ở tiết học này -Hoïc baøi: Ghi nhôù. Hoaøn chænh vôû baøi taäp,Vieát ñoaïn coù duøng ñieäp ngöõ. * Đối với bài học ở tiết học tiếp theo - Chuaån bò baøi: “ Luyeän noùi: phaùt bieåu caûm nghó veà taùc phaåm vaên hoïc”
6. +Chuaån bò phaùt bieåu caûm nghó baøi “Raèm thaùng gieâng” cuûa HCM