Giáo án Ngữ văn Lớp 7 - Tiết 45: Văn bản "Cảnh khuya"

Nội dung text: Giáo án Ngữ văn Lớp 7 - Tiết 45: Văn bản "Cảnh khuya"

1. Tiết 45 Văn học CẢNH KHUYA Hồ Chí Minh I. Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức: - Tác giả: Sơ giản về tác giả Hồ Chí Minh - Nội dung: + Tình yêu thiên nhiên gắn liền với tình cảm cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh. + Tâm hồn chiến sĩ - nghệ sĩ vừa tài hoa tinh tế vừa ung dung bình tĩnh lạc quan. - Nghệ thuật: tả cảnh, tả tình; ngơn ngữ và hình ảnh đặc sắc trong bài thơ. 2. Kĩ năng: - Đọc hiểu tác phẩm thơ hiện đại viết theo thể thất ngơn tứ tuyệt Đường luật. - Phân tích để thấy được chiều sâu nội tâm của người chiến sĩ và vẻ đẹp mới mẻ của những thi liệu cổ thi trong sáng tác của lãnh tụ Hồ Chí Minh. 3. Thái độ, phẩm chất: - Biết ơn, cảm phục, tự hào về Bác. - Cĩ những hành động cụ thể để tỏ lịng kính yêu Bác. 4. Năng lực: - Năng lực tự tin - Năng lực hợp tác. - Năng lực giải quyết vấn đề. - Năng lực tự đánh giá và đánh giá lẫn nhau. 5. Tích hợp: Lịch sử, Âm nhạc, Giáo dục cơng dân II. Chuẩn bị của GV và HS: 1. Giáo viên: - Kế hoạch bài học tiết 45 - Sách giáo khoa - Máy chiếu, bảng thảo luận nhĩm 2. Học sinh: - Bài soạn tiết 45 - Vở ghi bài học - Sách giáo khoa III. Phương pháp: - Phương pháp chính: + Đàm thoại, gợi mở + Quan sát, hoạt động cá nhân + Hợp tác cặp đơi + Hoạt động nhĩm IV.Tiến trình dạy và học : A.HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG: - Mục tiêu: Giúp học sinh cĩ hứng thú khi bắt đầu tiết học, bước đầu cảm nhận được hình ảnh Bác Hồ khi ra đi tìm đường cứu nước. - Kĩ thuật dạy học: Hoạt động cá nhân - Thiết bị dạy học: Hình ảnh bến cảng Nhà Rồng + Bài hát Tiếng hát từ thành phố mang tên Bác (lượt 1).
2. Giáo viên tổ chức hoạt động Hoạt động của học sinh Nội dung GV chuyển giao nhiệm vụ cho HS: HS thực hiện nhiệm vụ . Định hướng HS thực hiện - HS quan sát hình ảnh, nghe lời bài hát. nhiệm vụ: Bài hát gợi cho em nghĩ đến cơng lao HS trả lời: Cơng lao của của ai đối với dân tộc ta? Bác Hồ đối với đất nước. - GV định hướng cho HS liên hệ để rèn luyện phẩm chất: lịng biết ơn Bác Giáo viên dẫn dắt vào bài học. B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC: Hoạt động 1: GV hướng dẫn HS tìm hiểu tác giả, tác phẩm. - Mục tiêu: Giúp học sinh cĩ những hiểu biết cơ bản về tác giả và tác phẩm. - Kĩ thuật dạy học: Hoạt động cá nhân Giáo viên tổ chức hoạt động Hoạt động của học sinh Nội dung GV chuyển giao nhiệm vụ cho HS: HS thực hiện nhiệm vụ . I/ Tìm hiểu chung: HS thực hiện các nhiệm vụ sau: Định hướng HS thực hiện 1. Tác giả: nhiệm vụ: SGK/ . Đọc các đề bài sau và trả lời câu hỏi: - NV 1: 1. Nêu những hiểu biết của em về + Hồ Chí Minh (1890- 1969), tác giả (tiểu sử - sự nghiệp văn quê Nghệ An. học). + Là người anh hùng giải 2. Tác phẩm: phĩng dân tộc. a.Thể thơ: thất ngơn + Danh nhân văn hĩa thế giới tứ tuyệt 2. Cho biết thể thơ, phương thức + Nhà thơ lớn b. PTBĐ chính: Biểu biểu đạt chính, hồn cảnh ra đời cảm của tác phẩm. c. Hồn cảnh ra đời: - NV 2: Viết năm 1947, tại chiến khu Việt Bắc. + Thể thơ: thất ngơn tứ tuyệt d. . Tích hợp mơn Lịch sử: Nhấn mạnh + PTBĐ chính: Biểu cảm hồn cảnh ra đời. + Hồn cảnh ra đời: Viết năm 1947, tại chiến khu Việt Bắc GV nhận xét, hướng dẫn HS chốt nội dung bài. HS nhận xét lẫn nhau, chốt nội dung và ghi bảng. Hoạt động 2: GV hướng dẫn học sinh tìm hiểu hai câu đầu - Mục tiêu: Giúp học sinh cảm nhận được vẻ đẹp giàu sức sống, lung linh, kì ảo của cảnh rừng Việt Bắc trong một đêm trăng. Qua đĩ thể hiện tâm hồn người chiến sĩ, nghệ sĩ vừa tài hoa tinh tế vừa ung dung, bình tĩnh, lạc quan. - Kĩ thuật dạy học: Hoạt động nhĩm - Thiết bị dạy học: Bảng thảo luận nhĩm
3. - Phương án kiểm tra đánh giá: Học sinh đánh giá lẫn nhau (bằng hình thức chấm chéo) Giáo viên tổ chức hoạt động Hoạt động của học sinh Nội dung HS thực hiện nhiệm vụ . II/ Đọc-hiểu văn GV chuyển giao nhiệm vụ cho bản: HS: Định hướng HS thực hiện nhiệm HS thực hiện các nhiệm vụ sau: vụ: 1.Bức tranh thiên nhiên: 1. Bức tranh thiên nhiên được NV1: thể hiện như thế nào qua hai - Âm thanh tiếng suối được so - Âm thanh: tiếng dịng đầu (Âm thanh, hình ảnh, sánh với tiếng hát xa, cách so suối các phép tu từ)? sánh mới lạ, độc đáo làm cho So sánh mới lạ, độc tiếng suối trở nên gần gũi, giàu đáo 2. Qua đĩ, em hiểu được những sức sống. -> Gần gũi, giàu sức vẻ đẹp nào trong tâm hồn Bác? sống - Hình ảnh trăng -cổ thụ -hoa được miêu tả sinh động qua nghệ thuật điệp ngữ cảnh vật quấn - Hình ảnh: trăng – cổ GV nhận xét, chấm điểm, tuyên quýt, gioa hoa, vẻ đẹp lug linh kì thụ - hoa dương, hướng dẫn HS chốt nội ảo. Điệp ngữ “lồng” dung bài. NV2: Vẻ đẹp tâm hồn Bác -> lung linh, kì ảo, GV bình: thi liệu cổ điển, nhưng - Tâm hồn yêu thiên nhiên, tinh quấn quýt, giao hịa cách cảm nhận mới mẻ, hiện đại. tế So sánh mở rộng: câu thơ của - Tinh thần lạc quan, tư thế ung => Bức tranh rừng Nguyễn Trãi. dung tự tại. đêm tuyệt đẹp (cổ điển) - GV rèn luyện phẩm chất cho - Những nhĩm khác: nhận xét, HS: yêu kính, tự hào về Bác. bổ sung, nêu ý kiến phản biện. HS ghi bài Hoạt động 3: GV hướng dẫn học sinh tìm hiểu hai câu cuối - Mục tiêu: Giúp học sinh hiểu được tình cảm yêu thiên nhiên gắn liền với tình yêu cách mạng của Bác. Từ đĩ giáo dục niềm kính yêu Bác, học tập và làm theo lời Bác dạy. - Kĩ thuật dạy học: hoạt động cặp đơi Giáo viên tổ chức hoạt động Hoạt động của học sinh Nội dung HS thực hiện nhiệm vụ . GV chuyển giao nhiệm vụ cho 2. Tâm trạng: HS: Định hướng HS thực hiện nhiệm HS thực hiện các nhiệm vụ sau: vụ: Chưa ngủ Điệp ngữ 1. Trạng thái “chưa ngủ” được - HĐ 1: nhắc hai lần, nhưng mỗi lần lại + Chưa ngủ vì cảnh đêm khuya -> đắm say thiên mang những lí do khác nhau. Hãy quá đẹp, làm say đắm lịng người. nhiên + lo cho đất chỉ ra điều đĩ. + Chưa ngủ cịn vì lo cho cuộc nước kháng chiến. 2. Em ấn tượng với lí do nào? Vì sao? - HĐ 2: HS tự do phát biểu cảm nghĩ.
4. => Gắn liền GV giáo dục phẩm chất cho (Hiện đại) học sinh: Học tập tình yêu đất HS trình bày kết quả, nhận xét, nước, Tổ Quốc của Bác. phản biện lẫn nhau. III. Tổng kết: HS ghi bảng SGK/ C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP – VẬN DỤNG: - Mục tiêu: Giúp học sinh củng cố kiến thức và vận dụng được kiến thức đã học vào thực tiễn. - Kĩ thuật dạy học: hoạt động cá nhân Giáo viên tổ chức hoạt động Hoạt động của học sinh HS thực hiện nhiệm vụ . GV chuyển giao nhiệm vụ cho HS: Định hướng HS thực hiện nhiệm vụ: HS thực hiện nhiệm vụ sau: - NV1: a. Tơi chỉ cĩ một ham muốn, ham muốn tột bậc, là 1. Trích dẫn những câu nĩi nổi tiếng làm sao cho nước ta được hồn tồn độc lập, dân ta của Bác về: được hồn tồn tự do, đồng bào ai cũng cĩ cơm ăn a. Ham muốn tột bậc của Bác áo mặc, ai cũng được học hành. b. Nỗi nhớ thương miền Nam c. Lời căn dặn thiếu niên nhi đồng b. Miền nam yêu quý luơn trong trái tim tơi. c. Non sơng Việt nam cĩ trở nên tươi đẹp hay 2. Em đã thực hiện Năm điều Bác Hồ khơng, dân tộc Việt nam cĩ bước tới đài vinh dạy như thế nào? quang để sánh vai với các cường quốc năm châu được hay khơng, chính là nhờ một phần lớn ở cơng Định hướng giáo dục phẩm chất: lao học tập của các cháu. HS cần thực hiện tốt Năm điều Bác Hồ dạy, chính là một cách bày tỏ lịng kính - NV 2: HS phát biểu những điều mình đã làm yêu Bác. được trong thực tế. D. HOẠT ĐỘNG TÌM TỊI MỞ RỘNG: - Mục tiêu: Giúp học sinh mở rộng thêm những hiểu biết ngồi sách giáo khoa trên cơ sở bài học ở lớp. - Kĩ thuật dạy học: Hoạt động cá nhân Giáo viên tổ chức hoạt động Hoạt động của học sinh GV chuyển giao nhiệm vụ cho HS: HS thực hiện nhiệm vụ . Định hướng HS thực hiện nhiệm - Tìm đọc các tác phẩm: vụ: + Những mẩu chuyện về cuộc đời hoạt động của Hồ Chủ Tịch (Trần Dân Tiên). + Búp sen xanh ( + Người đi tìm hình của nước (Chế Lan Viên) - Tìm nghe những bài hát ca ngợi Bác: + Bác Hồ một tình yêu bao la + Chúng con canh giấc ngủ cho Người + Hồ Chí Minh đẹp nhất tên Người + Người là niềm tin tất thắng - Sưu tầm những hình ảnh về quê hương làng Sen, làng
5. Hồng Trù. E. HOẠT ĐỘNG HƯỚNG DẪN TỰ HỌC - Mục tiêu: Giúp học sinh định hướng rõ hơn cơng việc cần làm - Kĩ thuật dạy học: Hoạt động cá nhân Giáo viên tổ chức hoạt động Hoạt động của học sinh GV chuyển giao nhiệm vụ cho HS: HS thực hiện nhiệm vụ . Định hướng HS thực hiện nhiệm vụ: - Đối với tiết 45 + Học thuộc lịng bài thơ. + Nắm được những nét chính về nội dung và nghệ thuật. - Đối với tiết 46 + +