Bài giảng Ngữ Văn Lớp 7 Sách Cánh diều - Bài 3: Đọc hiểu văn bản 2: Chất làm gỉ

Nội dung text: Bài giảng Ngữ Văn Lớp 7 Sách Cánh diều - Bài 3: Đọc hiểu văn bản 2: Chất làm gỉ

1. Dự án soạn giáo án Ngữ văn 7 Cánh diều BÀI 3: TRUYỆN KHOA HỌC VIỄN TƯỞNG ĐỌC HIỂU VĂN BẢN 2: CHẤT LÀM GỈ (Rây Bret-bơ-ry) Giáo viên: Trương Thị Hằng Email: hangkhuyenhoc@gmail.com Trường: TH&THCS Đông Xuyên – Tiền Hải - Thái Bình Ngôi nhà chung, tháng 6/2022
2. Khi xem xong đoạn video, em có suy nghĩ gì về chiến tranh? Nếu em trong vai trò là một người lính, em sẽ làm gì để ngăn chặn cuộc chiến tranh?
3. Chất làm gỉ _Rây Bret-bơ- ry_
4. Tìm I. hiểu chung
5. 1. Tác giả • Là một nhà văn chuyên về sáng tác các tác phẩm kinh dị, khoa học viễn tưởng và bí ẩn. • Là một trong những nhà văn nổi tiếng nhất thế kỷ XX và XXI của nước Mĩ. • Ông đã được giải thưởng Franh- klin (Franklin) và O Hen-ry (O Henry)
6. Một số tác phẩm nổi tiếng của Rây Bơret-bơ-ry Tiểu thuyết 451 độ F Người minh họa (The Xứ Tháng Mười (The Martian (Fahrenheit 451, 1953) Illustrated Man, 1951) Chronicles, 1950)
7. 2. Tác 2.1. Đọcphẩm và tóm tắt văn bản a. Đọc b. Tóm tắt Viên đại tá cho gọi anh trung sĩ đến để nói cho anh biết về kế hoạch thuyên chuyển anh đến một nơi khác vì đại tá nghe nói anh trung sĩ có những biểu hiện không bình thường về thần kinh gây ảnh hưởng đến công việc. Anh trung sĩ không đồng ý và nêu ra ý tưởng của mình là không muốn có chiến tranh nên đã nghiên cứu ra chất làm gỉ để phá hủy các loại vũ khí ngăn chặn chiến tranh. Sau một hồi nói chuyện, Đại tá vẫn không tin vào ý tưởng của anh trung sĩ, cho rằng anh đang mắc chứng bệnh hoang tưởng và cần được bác sĩ Mét- thiu hỗ trợ. Sau cuộc nói chuyện, anh trung sĩ đi ra khỏi phòng. Ngay sau đó, viên Đại tá được tận mắt chứng kiến sự phá hủy của chất làm gỉ ngay trong cuộc nói chuyện với bác sĩ Mét – thiu, với anh lính gác khiến đại tá tức điên lên.
8. 2.2. Tìm hiểu chung văn bản PTBĐ NGÔI KỂ Tự sự kết THỂ LOẠI hợp miêu XUẤT XỨ Ngôi thứ ba. tả, biểu Truyện ngắn cảm. Trích Truyện (Truyện khoa học khoa học viễn tưởng chọn lọc, viễn Thái Hà dịch. tưởng).
9. Phần 1 (từ đầu đến “Tạm biệt đại tá”): Cuộc nói chuyện của trung sĩ và viên đại tá. Bố Phần 2 (còn lại): Sự phá hủy cục của chất làm gỉ.
10. Nhan đề Chất làm gỉ Gỉ sét là gì? Chất làm gỉ? Gỉ sét (hay rỉ sét) là sắt bị oxy hóa. Gỉ Sắt kết hợp với oxy và sét được hình thành do sắt kết hợp nước (ở môi trường) bị biến với oxy khi có mặt nước hoặc không thành các oxít sắt, làm hư khí ẩm. Trên bề mặt sắt thép bị rỉ kết cấu sắt ban đầu. hình thành những lớp vảy rất dễ vỡ, thường có màu nâu, nâu đỏ hoặc đỏ. Lớp gỉ này không có tác dụng bảo vệ sắt ở phía trong. Nếu có đủ thời gian, oxy và nước, bất kỳ khối sắt nào cũng sẽ bị gỉ hoàn toàn và phân hủy. Dựa trên cơ sở khoa học về chất làm gỉ, viên trung sĩ đã nghiên cứu và tạo ra chất có thể phá hủy các loại vũ khí để ngăn chặn các cuộc chiến tranh => Ý tưởng về chất có thể làm cho thế giới được hòa bình => Tư tưởng nhân văn ngay từ nhan đề truyện.
11. Đọc hiểu II. văn bản
12. 1. Cuộc nói chuyện giữa trung sĩ trẻ và viên đại tá
13. a. Cuộc nói chuyện giữa hai nhân vật:
14. Phiếu học tập số 1 Em hãy điền vào phiếu học tập của mình bằng cách trả lời các câu hỏi trong bảng sau: VIÊN ĐẠI TÁ TRUNG SĨ TRẺ Mong muốn Viên đại tá mong muốn gì? Trung sĩ trẻ mong muốn gì? Niềm tin Viên đại tá có tin vào ý tưởng Trung sĩ trẻ có tin vào ý tưởng của trung sĩ trẻ không? của bản thân không? Dự định Viên đại tá đã dự định làm gì Trung sĩ trẻ đã trình bày với trung sĩ trẻ? những dự định của mình như thế nào? Kết thúc cuộc Viên đại tá có tin tưởng anh Anh trung sĩ đã làm gì tiếp nói chuyện trung sĩ không? theo? Đánh giá về cuộc nói chuyện? (Cuộc nói chuyện có mang tính xây dựng không? Các nhân vật có tìm được tiếng nói chung không?)
15. VIÊN ĐẠI TÁ TRUNG SĨ TRẺ Muốn sống không có chiến tranh. Anh muốn biết làm Muốn thuyên chuyển anh trung sĩ trẻ cách nào đó để trong một đêm, những cỗ đại bác trên đi nơi khác, có thể là sang bên kia đại toàn thế giới biến thành sắt gỉ, những vi khuẩn trong Mong muốn dương và phục vụ trong một quân ruột các quả bom trở thành vô hại, những chiếc xe đoàn nào đó thật xa. tăng bỗng đổ rụi, chui qua mặt đường nhựa và giống như những con quái vật thời tiền sử, chúng nằm im trong các hố có lấp đầy nhựa đường. Không tin vào ý tưởng của viên trung Rất tin tưởng vào ý tưởng của bản thân, bởi vì Niềm tin sĩ. anh đã nghiên cứu về chất làm gỉ dựa trên cơ sở khoa học. Dự định gọi điện cho bác sĩ Mét-thiu vì Phá hủy vũ khí chiến tranh bằng chất làm gỉ, đầu tiên là khắp châu Mỹ trong vài ngày, sau đó sẽ sang Dự định đại tá nghĩ rằng viên trung sĩ cần có sự giúp đỡ của bác sĩ khám chữa. châu Âu. Trong vòng một tháng, sẽ làm cho cả thế giới tránh được thảm họa chiến tranh. Kết thúc cuộc Đến lúc này, đại tá vẫn chưa tin viên Trung sĩ dùng chất làm gỉ để phá hủy tất cả các nói chuyện trung sĩ. phương tiện để ngăn chặn chiến tranh. Đánh giá: Cuộc nói chuyện không mang tính xây dựng do viên đại tá và trung sĩ trẻ có cách nhìn nhận khác nhau về chiến tranh và sự tiến bộ của khoa học.
16. b. Nhân vật trung Nhân vật anh trung sĩ sĩ trẻ: Tên làđượcHô giới– lit thiệu. Là quamột lời người lính trẻcủađã ai?trải Và đượcqua giớicuộc chiến thiệu như thế nào? tranh 16Quanăm cuộc. nói chuyện Mong vớiEmmuốn viêncó nhận đạicao tá, xét cả,em gì hãyvềtốt đẹp: mongcho muốn biết trung của anhsĩ trẻ trung là Xóa bỏmộtvũ ngườikhí,sĩ? nhưchấm thế nào?dứt chiến tranh. Ý tưởng thông minh, sáng tạo, dựa trênEmcơ cósở nhậnkhoa xét họcgì về đểý tạo ra chất làm gỉtưởngphá củahủy trungcác sĩ?loại vũ khí để kết thúc chiến tranh trên thế Trung sĩ trẻ là một người tài giỏi, có lí giới. tưởng, có ước mơ cao đẹp.
17. b. Nhân vật trung sĩ trẻ: Tên là Hô – lit. Là một người lính trẻ đã trải qua cuộc chiến tranh 16 năm. Mong muốn cao cả, tốt đẹp: Xóa bỏ vũ khí, chấm dứt chiến tranh. Ý tưởng thông minh, sáng tạo, dựa trên cơ sở khoa học để tạo ra chất làm gỉ phá hủy các loại vũ khí để kết thúc chiến tranh trên thế Trung sĩ trẻ là một người tài giỏi, có lí giới. tưởng, có ước mơ cao đẹp.
18. c. Nhân vật viên đại tá: Là cấpViêntrên đại tácủa trongtrung truyệnsĩ trẻ, có được giới thiệu như thế quyền lực chỉnào?huy đơn vị. MongEm Quacómuốn nhận cuộc xéttầm nói gì chuyện vềthường, mong vì lợi íchmuốnvớicủa trung cuộccủa sĩ viên trẻ,chiến đạiem tá?hãytranh . cho biết viên đại tá là một người như thế nào? Ông gạt phăng tất cả những dự định,Emước hãy nhậnmơ xétcủa về tháitrung độ sĩ và khăngcủakhăng viên đạiyêu tá trongcầu cuộccấp dưới Viên đại tá là người có tính cách nóng nói chuyện với trung sĩ trẻ? nảy, bị kích động, không biết lắng nghe phải làm theo mệnh lệnh. và tin tưởng cấp dưới, chuyên quyền độc đoán, bảo thủ.
19. c. Nhân vật viên đại tá: Là cấp trên của trung sĩ trẻ, có quyền lực chỉ huy đơn vị. Mong muốn tầm thường, vì lợi ích của cuộc chiến tranh. Ông gạt phăng tất cả những dự định, ước mơ của trung sĩ và khăng khăng yêu cầu cấp dưới Viên đại tá là người có tính cách nóng nảy, bị kích động, không biết lắng nghe và phải làm theo mệnh lệnh. tin tưởng cấp dưới, chuyên quyền độc đoán, bảo thủ.
20. NGHỆ THUẬT Xây dựng nhân Nghệ thuật đối Trí tưởng vật qua lời đối lập trong con tượng độc đáo thoại trực tiếp, người và tính dựa trên sự từ đó bộc lộ cách của hai nhân tiến bộ của tính cách, tâm lí vật chính thông khoa học. của nhân vật. qua đối thoại. ➔ Làm nổi bật tư tưởng nhân văncủa RâyBret -bơ-ry về một thế giới không còn chiến tranh.
21. 2. Sự phá hủy của chất làm gỉ
22. a. Tình huống truyện
23. THẢO LUẬN NHÓM Kĩ thuật khăn trải bàn
24. 1. Nội dung phần 2 kể về điều gì? 4. Kết thúc truyện có 2. Khi viên đại tá nói gì đặc sắc? Thái độ chuyện với bác sĩ Mét Em hãy nhận xét về tình của đạo tá như thế – thiu thì chuyện gì đã huống truyện? nào? Liệu đại tá có xảy ra? Thái độ của làm gì được viên viên đại tá như thế trung sĩ không? nào? 3. Tại sao người lính gác không thể làm theo lệnh của viên đại tá là bắt hoặc bắn chết trung sĩ trẻ?
25. THẢO LUẬN NHÓM Kĩ thuật khăn trải bàn Nhóm 1 Nhóm 2 trình bày trình bày câu 1, 2 câu 3, 4 Nhóm 3 trình bày câu hỏi trung tâm
26. 1. Phần (2) kể về việc đại tá gọi cho bác sĩ Mét1. Nội-thiu dungđể nhờ phầnchữa bệnh2 kể chovề điềuviên trunggì? sĩ. Nhưng sau đó, tất cả những điều viên trung sĩ nói đã xảy ra, khiến đại tá tức giận và đòi bắt anh ta. 44 ĐạiKết táthúctức truyệngiận và phảicó Tình huống truyện bất 2.2 Khi. Khi đại viên tá đạiđang tá nói nói dùnggì đặcchiếc sắc?ghế Tháigỗ độđể tóm chuyệnchuyện với với bác bác sĩ sĩ MétMét – – Emngờ, hãy tự nhận nhiên, xét về li tìnhkì, củaviên trungđạo tásĩ. Đạinhưtá thếkhông hấp dẫn, trí tưởng thiuthiu thì thì cây chuyện bút của gì đãông xảy thể làm gì được viên huống truyện? nào? Liệu đại tá có tượng phong phú. tara đã? Tháibiến độ thành của gỉ viênvàng đại làmtrung gìsĩ, đượcvì anh viênta có thể trongtá như sự thếsững nào? sờ và tức đã trốn thoát. trung sĩ không? giận của đại tá. 3. Tại sao người lính gác không thể3. làmBởi theovì khẩu lệnh súng của của viên lính đại gáctá đã làbiến bắt hoặcthành bắn gỉ sắt chết màu trung vàng. sĩ trẻ?
27. Sự tàn phá của chiến tranh
28. Thảm họa chiến tranh ở Hiroshima và Nagasaki
29. MỘT VỤ THỬ NGHIỆM BOM HẠT NHÂN BOM NGUYÊN TỬ MỸ NÉM XUỐNG NHẬT NĂM 1945
30. b. Sự phá hủy của chất làm gỉ - Trung sĩ trẻ đã chứng minh chất làm gỉ là có thật dựa trên cơ sở khoa học. - Chất làm gỉ có sự phá hủy ghê gớm, nó có thể biến những thiết bị quân sự, những vũ khí chiến tranh biến thành chất bột có màu vàng đỏ: Cái bút, khẩu súng, máy bay, tàu thuyền quân sự
31. c. Ý nghĩa của chất làm gỉ Mong muốn chấm dứt Sự hình dung, tưởng tượng chiến tranh, thế giới rất sinh động, phong phú về được sống trong bình tác động của chất làm gỉ của yên. tác giả. Tư tưởng nhân văn của tác giả Rây Bret-bơ-ry muốn thế giới thoát khỏi những cuộc chiến tranh, con người được sống trong hòa bình.
32. NGHỆ THUẬT Xây dựng tình huống bất ngờ, li kì, nghệ thuật kể chuyện tự nhiên, hấp dẫn. Xây dựng tâm lý, tính cách, hành động của nhân vật để bộc lộ chủ đề của tác phẩm. → Ước mơ chất làm gỉ dựa trên cơ sở của khoa học kĩ thuật sẽ trở thành hiện thực để cứu thế giới ra khỏi những cuộc chiến tranh.
33. Tổng III. kết
34. Phiếu học tập số 3 Em hãy điền vào phiếu học tập của mình bằng cách trả lời các câu hỏi trong bảng sau: 1. Nội dung chính của văn bản Chất làm gỉ ? 2. Từ câu chuyện, em rút ra ý nghĩa gì? 3. Nêu những nét đặc sắc về nghệ thuật của truyện?
35. Nội dung Câu chuyện kể về cuộc nói chuyện giữa viên đại tá và trung sĩ trẻ về một loại chất làm gỉ có thể làm han gỉ tất cả các loại vũ khí để ngăn chặn chiến tranh trên thế giới và sự phá hủy của chất làm gỉ xảy ra thực sự bất chấp sự tức giận và sự bất lực trong việc ngăn cản trung sĩ trẻ của viên đại tá.
36. Ý Nghĩa Qua câu chuyện về chất làm gỉ có thể phá hủy tất cả các loại vũ khí để ngăn chặn chiến tranh, tác giả Rây Bret-bơ-ry đã cho người đọc thấy trí tưởng tượng độc đáo dựa trên cơ sở của khoa học kĩ thuật và tư tưởng nhân văn lớn của tác giả: Mong muốn thế giới luôn được sống trong hòa
37. Nghệ thuật Trí tưởng tượng Xây dựng nhân vật Xây dựng tình phong phú, độc đáo thông qua đối thoại huống bất ngờ, li kì, trực tiếp, nghệ dựa trên cơ sở của thuật đối lập làm nghệ thuật kể khoa học kĩ thuật. nổi bật tính cách, chuyện tự nhiên, hành động, lời nói của các nhân vật. hấp dẫn.
38. Trò chơi: Dùng chất làm gỉ ngăn chặn chến tranh
39. Nhiệm vụ: Bạn hãy cùng trung sĩ trẻ dùng chất làm gỉ để ngăn chặn chiến tranh bằng cách trả lời đúng các câu hỏi. Mỗi câu trả lời đúng sẽ phá hủy được 1 vũ khí chiến tranh. Trả lời được hết tất cả các câu hỏi sẽ nhận được biểu tượng hòa bình. 1 2 3
40. Truyện “Chất làm gỉ” thuộc thể loại nào? A Truyện trinh thám B Truyện khoa học viễn tưởng C Truyện truyền kì D Truyện khoa học
41. Dòng nào nêu đúng tên các nhân vật của truyện? A Đại tá, viên trung sĩ, người cận vệ Đại tá, viên trung sĩ (Hô-lít), bác sĩ B Mét-thiu, người lính gác Đại tá Hô-lít, viên trung sĩ, bác sĩ C Mét-thiu, người lính gác Đại tá, viên trung sĩ Mét-thiu, bác sĩ D Hô-lít, người lính gác
42. Đâu không phải là các sự kiện chính của truyện? A Đại tá muốn điều chuyển viên trung sĩ đến nơi khác. Viên trung sĩ nói về ý tưởng muốn phá hủy B tất cả vũ khí bằng chất làm gỉ sét. Ý tưởng của viên trung sĩ được chứng minh C và đại tá muốn tiêu diệt viên trung sĩ. D Viên trung sĩ bị bắt giam chờ ngày xử tội.
43. Em hiểu “chất làm gỉ” là gì? Là một chất hóa học có thể phá hủy A mọi thứ vũ khí. Là một phép thuật có khả năng phá B hủy mọi thứ. Là chất tạo ra phản ứng khiến cho các C loại vũ khí bằng kim loại đều bị gỉ và tan thành bụi. D Là một thiết bị mà con người có thể dùng để điều khiển theo ý muốn.
44. Dòng nào không nêu đúng những dự định mà viên trung sĩ đã nói với đại tá? Sẽ phá hủy các vũ khí chiến tranh bằng A chất làm gỉ. Đầu tiên sẽ đi khắp châu Mỹ trong vài B ngày, sau đó sẽ sang châu Âu để phá hủy các vũ khí chiến tranh bằng chất làm gỉ. Mục tiêu trong vòng một tháng, thế giới sẽ C tránh được thảm họa chiến tranh. Sẽ phá hủy các căn cứ quân sự bằng khí D độc.
45. Ý tưởng làm gỉ các vật bằng kim loại của viên trung sĩ dựa trên cơ sở nào? A Không dựa trên cơ sở thực tế nào. Dựa vào cơ chế hoạt động của hơi B nước. Dựa vào cấu trúc của các nguyên tử C xác định. Dựa vào một nhân tố bí ẩn có khả D năng phá hủy các vật bằng kim loại.
46. Vì sao người lính gác không thể làm theo lệnh của đại tá? Vì khẩu súng của người lính gác đã A biến thành vụn sắt gỉ màu vàng. Vì người lính gác đã bị ý tưởng của B viên trung sĩ chinh phục. C Vì người lính gác đã bị khống chế.
47. Dòng nào không nêu đúng nhận xét về tính cách của nhân vật viên đại tá? A Bình tĩnh khi giải quyết vấn đề và tin tưởng cấp dưới. B Thiếu tin tưởng người khác. C Thiếu sự đồng cảm, lắng nghe. D Nóng giận và kích động.
48. Ý tưởng về chất làm gỉ của viên trung sĩ có ý nghĩa gì? Ca ngợi trí tưởng tượng phong phúc A của con người. B Khẳng định tài năng của viên trung sĩ. Ý nghĩa nhân văn, muốn cho thế giới D không có chiến tranh, tránh được các thảm họa do chiến tranh gây ra.
49. Truyện thể hiện ước mơ gì của người viết? A Ước mơ chinh phục vũ trụ Ước mơ về một thế giới hòa bình và sự B tiến bộ của khoa học công nghệ. C Ước mơ được khẳng định bản thân. Ước mơ chinh phục những chân trời D khoa học.
50. Chúc mừng bạn đã chiến thắng!
51. Hướng dẫn về 1. Viết một đoạn nhàvăn nêu cảm nhận của em về ý tưởng chất làm gỉ phá hủy các vũ khí để ngăn chặn chiến tranh sau khi học xong văn bản Chất làm gỉ? 2. Chuẩn bị bài Thực hành tiếng việt.
52. Chúc các em học tốt!