Bài giảng Ngữ văn 7 - Tiết 117: Liệt kê

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 7 - Tiết 117: Liệt kê

1. Chào mừng quý thầy cô và các em học sinhđến với tiết học Ngữ văn 7.
2. Tiết 117 LIỆT KÊ
3. a. Chúng ta có quyền tự hào vì những trang lịch sử vẻ vang thời đại Bà Trưng, Bà Triêụ, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Quang Trung, b. Bên cạnh ngài, mé tay trái, bát yến hấp đường phèn, để trong khay khảm, khói bay nghi ngút; tráp đồi mồi chữ nhật để mở, trong ngăn bạc đầy những trầu vàng, cau đậu, rễ tía, hai bên nào ống thuốc bạc, nào đồng hồ vàng, nào dao chuôi ngà, nào ống vôi chạm, ngoáy tai, ví thuốc, quản bút, tăm bông trông mà thích mắt. [ ] Ngoài kia, tuy mưa gió ầm ầm, dân phu rối rít, nhưng trong này xem chừng tĩnh mịch, nghiêm trang lắm [ ] (Phạm Duy Tốn)
4. a. Chúng ta có quyền tự hào vì những trang lịch sử vẻ vang thời đại Bà Trưng, Bà Triêụ. Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Quang Trung, - Đều là danh từ riêng. - Các từ sắp xếp theo trình tự thời gian nối tiếp nhau hàng loạt và được ngăn cách bởi dấu phẩy. - > Nhấn mạnh tinh thần yêu nước là một truyền thống quý báu của dân tộc ta, nó được chứng minh qua các tấm gương anh hùng thời xưa.
5. b. Bên cạnh ngài, mé tay trái,bát yến hấp đường phèn để trong khay k hảm , khói bay nghi ngút;tráp đồi mồi chữ nhật để mở,trong ngăn bạc đầy những trầu vàng ,cau đậu, rễ tía, hai bên nào ống thuốc bạc, nào đồng hồ vàng , nào dao chu ô i ngà, nào ống v ô i chạm , n goáy tai,ví thuốc, quản bút, tăm bông, tr ông mà thích mắt. [ ] Ngoài kia, tuy mưa gió ầm ầm, dân phu rối rít, nhưng trong này xem chừng tĩnh mịch, nghiêm trang lắm [ ] (Phạm Duy Tốn) Từ Cụm từ
6. b. Bên cạnh ngài, mé tay trái,bát yến hấp đường phèn để trong khay k hảm , khói bay nghi ngút;tráp đồi mồi chữ nhật để mở,trong ngăn bạc đầy những trầu vàng ,cau đậu, rễ tía, hai bên nào ống thuốc bạc, nào đồng hồ vàng , nào dao chu ô i ngà, nào ống v ô i chạm , n goáy tai,ví thuốc, quản bút, tăm bông, tr ông mà thích mắt. [ ] (Phạm Duy Tốn) Từ khay khảm, trầu vàng,cau đậu, rễ tía, Danh từ quản bút, tăm bông, n goáy tai, ví thuốc, Cụm từ bát yến hấp đường phèn,tráp đồi mồi chữ nhật Cụm ống thuốc bạc, đồng hồ vàng, dao chuôi ngà, danh từ ống vôi chạm
7. Bài tập nhanh Lòng yêu nước của Tố Hữu trước hết là lòng yêu những người của đất nước, những người nông dân chịu thương chịu khó, làm nhiều mà nói ít, hiền lành mà anh dũng, giản dị mà trung hậu, bền gan, bền chí, rất dễ vui, ngay trong ngày kháng chiến gian khổ. (Nguyễn Đỉnh Thi, 99 biện pháp tu từ tiếng việt của tác giả Định Trọng Lạc) => Làm nổi bật những phẩm chất đáng quý của người nông dân Việt Nam trong kháng chiến.
8. NHÓM 1 NHÓM 2 a. Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết a. Tre, nứa, trúc, mai, vầu mấy chục đem tất cả tinh thần, lực lượng, tính loại khác nhau, nhưng cùng một mầm mạng, của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập. non mọc thẳng. b. Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết b. Tiếng Việt của chúng ta phản ánh sự đem tất cả tinh thần và lực lượng, hình thành và trưởng thành của xã hội tính mạng và của cải để giữ vững Việt Nam và của dân tộc Việt Nam, của quyền tự do, độc lập ấy. tập thể nhỏ là gia đình, họ hàng, làng xóm và của tập thể lớn là dân tộc, quốc gia. ? Quan sát ví dụ a và b và nhận xét ? Thử đảo thứ tự các bộ phận trong điểm giống và khác nhau giữa các phép những phép liệt kê rồi nhận xét ý nghĩa liệt kê? có gì thay đổi? Vì sao? ? Vậy xét về mặt cấu tạo, có mấy loại ? Vậy xét về mặt ý nghĩa, có mấy loại liệt kê? liệt kê?
9. a. Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần, lực lượng, tính mạng, của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập. b. Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập ấy. NHÓM 1 ? Quan sát ví dụ a và b và nhận xét điểm giống và khác nhau giữa các phép liệt kê? ? Vậy xét về mặt cấu tạo, có mấy loại liệt kê? * Giống nhau: - Nói về sự quyết tâm của nhân dân ta trong cuộc kháng chiến chống lại kẻ thù xâm lược. - Các từ ngữ được liệt kê đều là danh từ. * Khác nhau: - VD a : các từ ngữ được tách với nhau bởi dấu phẩy mang tính chất độc lập. - VD b: các từ ngữ được liệt kê theo từng cặp.
10. a. Tre, nứa, trúc, mai, vầu mấy chục loại khác nhau, nhưng cùng một mầm non mọc thẳng. b. Tiếng Việt của chúng ta phản ánh sự hình thành và trưởng thành của xã hội Việt Nam và của dân tộc Việt Nam, của tập thể nhỏ là gia đình, họ hàng, làng xóm và của tập thể lớn là dân tộc, quốc gia. NHÓM 2 ? Thử đảo thứ tự các bộ phận trong những phép liệt kê rồi nhận xét ý nghĩa có gì thay đổi? Vì sao? ? Vậy xét về mặt ý nghĩa, có mấy loại liệt kê? Gợi ý - Câu a dễ dàng thay đổi các bộ phận liệt kê mà ý nghĩa không thay đổi vì các bộ phận liệt kê ngang hàng nhau về ý nghĩa - Câu b không thể thay đổi vì các bộ phận liệt kê có sự tăng tiến về ý nghĩa.
11. Các kiểu liệt kê Xét theo cấu tạo Xét theo ý nghĩa Kiểu liệt Kiểu liệt Kiểu liệt Kiểu liệt kê theo kê không kê tăng kê không từng cặp theo từng tiến tăng tiến cặp
12. Bài 1: Trong bài Tinh thần yêu nước của nhân dân ta, để chứng minh luận điểm “Yêu nước là một truyền thống quý báu của ta”, Chủ tích Hồ Chí Minh nhiều lần đã sử dụng phép liệt kê. Em hãy chỉ ra những phép liệt kê ấy?
13. Đồng bào ta ngày nay cũng rất xứng đáng với tổ tiên ta ngày trước.Từ các cụ già tóc bạc đến các cháu nhi đồng trẻ thơ, từ những kiều bào ở nước ngoài đến những đồng bào ở vùng tạm chiếm, từ nhân dân miền ngược đến miền xuôi, ai cũng một lòng yêu nước, ghét giặc. Từ những chiến sĩ ngoài mặt trận chịu đói mấy ngày để bám sát lấy giặc đặng tiêu diệt giặc, đến những công chức ở hậu phương nhịn ăn để ủng hộ bộ đội, từ những phụ nữ khuyên chồng con đi tòng quân mà mình thì xung phong giúp việc vận tải, cho đến các bà mẹ chiến sĩ săn sóc yêu thương bộ đội như con đẻ của mình. Từ những nam nữ công nhân và nông dân thi đua tăng gia sản xuất, không quản khó nhọc để giúp một phần vào kháng chiến, cho đến những đồng bào điền chủ quyên ruộng đất cho chính phủ Những cử chỉ cao quý đó, tuy khác nhau nơi việc làm nhưng giống nhau nơi lòng nồng nàn yêu nước.
14. Bài 2 . Tìm phép liệt kê trong đoạn thơ sau: Tỉnh lại em ơi, qua rồi cơn ác mộng Em đã sống lại rồi, em đã sống! Điện giật, dùi đâm, dao cắt, lửa nung Không giết được em, người con gái anh hùng! (Tố Hữu)
15. b. Tìm phép liệt kê trong đoạn thơ sau: Tỉnh lại em ơi, qua rồi cơn ác mộng Em đã sống lại rồi, em đã sống! Điện giật, dùi đâm, dao cắt, lửa nung Không giết được em, người con gái anh hùng! (Tố Hữu) => Liệt kê tăng tiến
16. Bài 3. Hãy đặt câu có sử dụng phép liệt kê để: Kể các hoạt động trên sân trường giờ ra chơi. Sân trường đang yên tĩnh, vắng lặng bỗng ồn ào, nhộn nhịp hẳn lên vì các trò chơi: đá bóng, đá cầu, nhảy dây,
17. 3. Hãy đặt câu có sử dụng phép liệt kê để: Trình bày nội dung truyện Nêu cảm xúc của em về ngắn: “Những trò lố hay là hình tượng nhà cách mạng Va-ren và Phan Bội Châu”. Phan Bội Châu Va-ren là tên thực dân – Phan Bội Châu là bậc anh một viên quan cai trị cáo hùng, vị thiên sứ, đấng xả già, xảo trá, bịp bợm, lố thân vì độc lập dân tộc. bịch, bất lương
18. Hướng dẫn học sinh học ở nhà + Học bài thuộc các phần nghi nhớ và vẽ thành sơ đồ bài học. + Hoàn thiện các bài tập vào vở. + Soạn bài tiếp theo: Dấu chấm lửng và dấu chấm phẩy; dấu gạch ngang.
19. TIẾT HỌC ĐẾN ĐÂY KẾT THÚC. THÂN ÁI CHÀO CÁC EM !