Kế hoạch bài dạy Khoa học tự nhiên 7 (Cánh diều) - Tuần 13+14 - Bài 10: Biên độ, tần suất, độ to và độ cao của âm - Năm học 2024-2025 - Nguyễn Thu Trang

Nội dung text: Kế hoạch bài dạy Khoa học tự nhiên 7 (Cánh diều) - Tuần 13+14 - Bài 10: Biên độ, tần suất, độ to và độ cao của âm - Năm học 2024-2025 - Nguyễn Thu Trang

1. KHOA HỌC TỰ NHIÊN 7- Năm học 2024-2025 Ngày 06/12/2024 07/12/2024 09/12/2024 Tiết 4 5 1,3 2 3 4 5 Lớp 7A 7B 7C 7E 7C 7D 7B Ngày 10/12/2024 11/12/2024 12/12/2024 Ngày soạn Ngày Tiết 1 3 1,2 3 5 28/11/2024 dạy Lớp 7E 7A 7D 7B 7A Ngày 14/12/2024 Tiết 2 Lớp 7E Tuần 13- Tiết 51,52 Tuần 14- Tiết 53 Bài 10. Biên độ, tần số, độ to và độ cao của âm Môn học: KHTN - Lớp: 7 Thời gian thực hiện: 03 tiết (51-53) I. Mục tiêu 1. Năng lực 1.1. Năng lực chung - Năng lực tự chủ và tự học: Tích cực tham gia các hoạt động, chủ động thực hiện các nhiệm vụ được giao, tìm hiểu thông tin, đọc sách giáo khoa, quan sát tranh ảnh, đoạn phim video để tìm hiểu vấn đề về biên độ, tần số, độ to và độ cao của âm. - Năng lực giáo tiếp và hợp tác: + Thảo luận nhóm để thiết kế thí nghiệm, thực hiện thí nghiệm, hợp tác giải quyết vấn đề về: + Xác định biên độ và tần số sóng âm. + Tìm được sự liên quan của độ to của âm với biên độ âm. + Sử dụng nhạc cụ chứng tỏ được độ cao của âm liên quan với tần số của âm. - Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: + Đề xuất được phương án thí nghiệm đơn giản để xác định biên độ dao động của âm và sự liên quan của độ to của âm với biên độ âm. + Đề xuất được phương án thí nghiệm đơn giản để xác định tần số sóng âm và sự liên quan của độ cao của âm với tần số âm. 1.2. Năng lực đặc thù GV: Nguyễn Thu Trang - THCS Nguyễn Chuyên Mỹ1
2. KHOA HỌC TỰ NHIÊN 7- Năm học 2024-2025 - Năng lực nhận biết KHTN: + Từ hình ảnh hoặc đồ thị xác định được biên độ và tần số của sóng âm. + Nêu được đơn vị của biên độ là đơn vị đo độ dài, đơn vị của tần số là Hertz (Hz). - Năng lực tìm hiểu tự nhiên: Tiến hành được thí nghiệm chứng tỏ được độ to của âm liên quan đến biên độ âm, độ cao của âm liên quan đến tần số âm. - Vận dụng kiến thức, kỹ năng đã học: Giải thích được cách các nghệ sĩ tạo ra âm to, âm nhỏ, âm trầm, âm bổng khi sử dụng nhạc cụ. 2. Phẩm chất - Tích cực tham gia các hoạt động của nhóm phù hợp với khả năng của bản thân. - Cẩn thận, thực hiện an toàn trong quá trình làm thí nghiệm. - Có niềm say mê, hứng thú với việc khám phà và học tập khoa học tự nhiên. - Có niềm say mê âm nhạc, biết áp dụng kiến thức bài học vào việc tự chế tạo ra những nhạc cụ đơn giản. * Mục tiêu dành cho HS hoà nhập: 1. Kiến thức: Quan sát, tham gia hoạt động cùng các bạn theo khả năng. 2. Năng lực: Giao tiếp, hoạt động cùng các bạn. 3. Phẩm chất: Có ý thức, chăm chỉ. II. Thiết bị dạy học và học liệu 1. Giáo viên - Giáo án, bài dạy PowerPoint. - Mỗi nhóm: + 1 sợi dây cao su mảnh, 1 dùi trống và trống, 1 âm thoa và búa cao su, 1 giá TN, 1 con lắc đơn có chiều dài 20 cm, 1 con lắc đơn có chiều dài 40 cm, 1 giá TN, 1 con lắc bấc, 1 thép lá (0,7x15x300) mm. + 1 mô tơ 3V - 6V một chiều, 1 mảnh phim nhựa. + Máy dao động kí hoặc điện thoại thông minh hay máy tính có trang bị phần mềm ghi dao động, đồng hồ đo điện đa năng. 2. Học sinh - 1 tờ giấy, 1 dây cao su. - Chuẩn bị các nội dung liên quan đến bài học về nguồn âm, độ to, độ cao của âm. GV: Nguyễn Thu Trang - THCS Nguyễn Chuyên Mỹ2
3. KHOA HỌC TỰ NHIÊN 7- Năm học 2024-2025 - Phiếu học tập. - Đoạn video chế tạo đàn đơn giản. - Phiếu học tập KWL và phiếu học tập Bài 10: Biên độ, tần số, độ to và độ cao của âm (đính kèm). III. Tiến trình dạy học 1. Hoạt động 1: Mở đầu a. Mục tiêu - Tạo hứng thú học tập cho học sinh. - Giúp học sinh xác định được vấn đề cần học tập là độ to của âm phát ra phụ thuộc vào biên độ âm, độ cao của âm phụ thuộc vào tần số. HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. b. Nội dung: Học sinh thực hiện nhiệm vụ cá nhân trên phiếu học tập KWL (phần 1 và 2) để kiểm tra kiến thức về nguồn âm, sự khác nhau về độ to của các nguồn âm. HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. c. Sản phẩm Câu trả lời của học sinh trên phiếu học tập KWL, có thể: - Các vật phát ra âm đều dao động. - Các nguồn âm khác nhau phát ra âm có độ to nhỏ khác nhau. HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. d. Tổ chức thực hiện Hoạt động của giáo viên và học sinh Dự kiến sản Dự kiến SP phẩm cho HS khuyết tật *Chuyển giao nhiệm vụ học tập Bài 10: Biên * HS khuyết - GV phát phiếu học tập KWL (phần 1 và 2) và độ, tần số, độ tật hoạt động yêu cầu học sinh thực hiện cá nhân theo yêu cầu to và độ cao cùng các bạn viết trên phiếu trong 2 phút. của âm HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. *Thực hiện nhiệm vụ học tập GV: Nguyễn Thu Trang - THCS Nguyễn Chuyên Mỹ3
4. KHOA HỌC TỰ NHIÊN 7- Năm học 2024-2025 - HS hoạt động cá nhân theo yêu cầu của GV. Hoàn thành phiếu học tập. - Giáo viên: Theo dõi và bổ sung khi cần. HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. *Báo cáo kết quả và thảo luận - GV gọi ngẫu nhiên học sinh trình bày đáp án, mỗi HS trình bày 1 nội dung trong phiếu, những HS trình bày sau không trùng nội dung với HS trình bày trước. GV liệt kê đáp án của HS trên bảng. HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. *Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ - Học sinh nhận xét, bổ sung. - Giáo viên nhận xét và gieo vấn đề cần tìm hiểu trong bài học: Để trả lời câu hỏi trên đầy đủ và chính xác nhất chúng ta vào bài học hôm nay. HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. 2. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới 2.1. Hoạt động 2.1: Tìm hiểu khái niệm biên độ của sóng âm a. Mục tiêu + Phát biểu được thế nào là biên độ dao động, hiểu biết sơ bộ về tác dụng của máy dao động kí. + Sử dụng được micro kết nối với máy dao động kí hoặc điện thoại hay máy tính có trang bị phần mềm ghi dao động để xác định biên độ sóng âm do một âm thoa phát ra. HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. b. Nội dung - HS đọc nội dung SGK và kết hợp hoạt động nhóm để hoàn thiện Phiếu học tập phần I theo sự hướng dẫn của GV. GV: Nguyễn Thu Trang - THCS Nguyễn Chuyên Mỹ4
5. KHOA HỌC TỰ NHIÊN 7- Năm học 2024-2025 - Rút ra kiến thức về biên độ dao động. - Có hiểu biết sơ bộ về tác dụng của máy dao động kí. - Nêu được cách xác định biên độ của một dao động bằng máy dao động kí. - Thực hiện xác định biên độ dao động dựa vào máy dao động kí . HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. c. Sản phẩm - Đáp án Phiếu học tập phần I. Biên độ. - Quá trình hoạt động nhóm: thao tác chuẩn, ghi chép đầy đủ tìm hiểu về biên độ dao động, máy dao động kí, cách xác định biên độ dao động bằng máy dao động kí. HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. d. Tổ chức thực hiện Hoạt động của giáo viên và học sinh Dự kiến sản phẩm Dự kiến SP cho HS khuyết tật *Chuyển giao nhiệm vụ học tập I. Biên độ và độ to * HS - GV yêu cầu HS đọc SGK và hoàn thiện cá của âm khuyết tật nhân phần I bước 1 trong nội dung Phiếu học 1. Biên độ hoạt động tập. - Đối với một vật cùng các - GV giới thiệu máy dao động kí: tác dụng và dao động, biên độ bạn cách xác định biên độ dao động bằng máy dao dao động là độ lệch động kí. lớn nhất của vật so - GV chia lớp thành các nhóm nhỏ 4 HS. với vị trí cân bằng - GV yêu cầu HS tiến hành thí nghiệm theo của nó. nhóm xác định biên độ dao động bằng máy - Đơn vị đo biên độ dao động kí, ghi chép kết quả quan sát được là đơn vị đo độ dài. vào phần I bước 2 trong Phiếu học tập. - Thiết bị cho phép - GV hướng dẫn HS chốt lại các kiến thức về “nhìn thấy” dao biên độ dao động. động của sóng âm HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. là máy dao động kí. GV: Nguyễn Thu Trang - THCS Nguyễn Chuyên Mỹ5
6. KHOA HỌC TỰ NHIÊN 7- Năm học 2024-2025 *Thực hiện nhiệm vụ học tập *Máy dao động ký - HS tìm tòi tài liệu, thảo luận và đi đến thống Khi sử dụng máy nhất kiến thức chung về biên độ dao động, tác dao động kí để xác dụng của máy dao động kí, các bước xác định định biên độ dao biên độ dao động bằng máy dao động kí. động ta làm như - HS thực hiện thí nghiệm, ghi chép kết quả sau: và trình bày kết quả của nhóm. - Kết nối micro với HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. máy dao động kí. *Báo cáo kết quả và thảo luận - Quan sát đồ thị GV gọi ngẫu nhiên 1 nhóm trình bày 1 bước dao động âm trên trong Phiếu học tập, các nhóm còn lại theo dõi màn hình. và nhận xét bổ sung (nếu có). - Biên độ dao động HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. là khoảng cách giữa *Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ đỉnh đồ thị và GV nhận xét về kết quả hoạt động của các đường kẻ ngang nhóm về tìm hiểu kiến thức chung về biên độ giữa đồ thị. dao động, tác dụng của máy dao động kí, các Biên độ dao động bước xác định biên độ dao động bằng máy hiển thị trên màn dao động kí. hình tỉ lệ với biên GV chốt lại kiến thức về biên độ dao động. độ dao động của HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. sóng âm và micro nhận được. 2.2. Hoạt động 2.2: Tìm hiểu mối liên hệ giữa độ to và biên độ của âm a. Mục tiêu + Trình bày và tiến hành được các bước thí nghiệm với trống và quả cầu bấc chứng tỏ biên độ dao động càng lớn âm phát ra càng to. + Sử dụng được micro kết nối với máy dao động kí hoặc điện thoại hay máy tính có trang bị phần mềm ghi dao động để quan sát được đặc điểm của sóng âm do một âm thoa phát ra. + Tìm được mối liên quan của độ to của âm với biên độ âm. GV: Nguyễn Thu Trang - THCS Nguyễn Chuyên Mỹ6
7. KHOA HỌC TỰ NHIÊN 7- Năm học 2024-2025 + Phát biểu được độ to của âm được đo bằng đơn vị đêxiben, kí hiệu dB. + Nhận biết được độ to của một số âm thường gặp, ngưỡng đau. HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. b. Nội dung - HS đọc nội dung SGK và kết hợp hoạt động nhóm để hoàn thiện Phiếu học tập phần II: Độ to của âm theo sự hướng dẫn của GV. - Nêu các bước tiến hành thí nghiệm và làm thí nghiệm với trống và quả cầu bấc. - Thực hiện xác định biên độ dao động của sóng âm do một âm thoa phát ra dựa vào máy dao động kí. - Rút ra kết luận biên độ dao động càng lớn âm phát ra càng to. - HS đọc SGK và biết được đơn vị đo độ to của âm, độ to của một số âm thường gặp, ngưỡng đau. HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. c. Sản phẩm - Đáp án Phiếu học tập phần II. - Quá trình hoạt động nhóm: thao tác chuẩn, ghi chép đầy đủ tìm hiểu về mối liên hệ giữa biên độ dao động và độ to của âm. HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. d. Tổ chức thực hiện Hoạt động của giáo viên và học sinh Dự kiến sản Dự kiến SP phẩm cho HS khuyết tật *Chuyển giao nhiệm vụ học tập 2. Độ to của * HS khuyết - GV chia lớp thành các nhóm 4 HS. âm. tật hoạt động - GV yêu cầu HS đọc SGK và hoàn thiện phần a. Gõ vào mặt cùng các bạn II bước 1 trong nội dung Phiếu học tập. trống. - GV yêu cầu HS nêu phương án thí nghiệm - Quả cầu bấc hình 10.1. lệch càng nhiều (càng ít), chứng GV: Nguyễn Thu Trang - THCS Nguyễn Chuyên Mỹ7
8. KHOA HỌC TỰ NHIÊN 7- Năm học 2024-2025 - GV hướng dẫn HS chốt lại các bước tiến hành tỏ biên độ dao thí nghiệm để tìm ra mối liên hệ giữa biên độ động của mặt dao động và độ to của âm. trống càng lớn - GV yêu cầu HS tiến hành thí nghiệm theo (nhỏ), tiếng nhóm, ghi chép kết quả quan sát được vào phần trống càng to II bước 2 trong Phiếu học tập. (nhỏ). - GV yêu cầu HS làm thí nghiệm dùng máy dao b. Gõ vào âm động kí để so sánh biên độ của âm thoa trong thoa. các trường hợp khác nhau. - Biên độ dao - Tìm hiểu thông tin trong SGK về đơn vị đo động của sóng độ to của âm, độ to của một số âm thường gặp, âm càng lớn ngưỡng đau. (nhỏ), âm thoa HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. phát ra âm càng *Thực hiện nhiệm vụ học tập to (nhỏ). - HS tìm tòi tài liệu, thảo luận và đi đến thống - Đơn vị đo độ to nhất kiến thức chung các bước tiến hành thí của âm là nghiệm với trống và với âm thoa để tìm ra mối đêxiben, kí hiệu liên hệ giữa biên độ dao động và độ to của âm. dB. - HS thực hiện thí nghiệm, ghi chép kết quả và - Ngưỡng đau là trình bày kết quả của nhóm. 130dB. - HS tìm hiểu thông tin trong SGK về đơn vị đo độ to của âm, độ to của một số âm thường gặp, ngưỡng đau. HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. *Báo cáo kết quả và thảo luận GV gọi ngẫu nhiên 1 nhóm trình bày 1 bước trong Phiếu học tập, các nhóm còn lại theo dõi và nhận xét bổ sung (nếu có). HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. GV: Nguyễn Thu Trang - THCS Nguyễn Chuyên Mỹ8
9. KHOA HỌC TỰ NHIÊN 7- Năm học 2024-2025 *Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ GV nhận xét về kết quả hoạt động của các nhóm về tìm hiểu bước tiến hành thí nghiệm với trống và với âm thoa để tìm ra mối liên hệ giữa biên độ dao động và độ to của âm. GV chốt lại kiến thức về mối liên hệ giữa biên độ dao động và độ to của âm, đơn vị đo độ to của âm, độ to của một số âm thường gặp, ngưỡng đau. HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. 2.3. Hoạt động 2.3: Tìm hiểu về tần số. a. Mục tiêu + Nhận biết được thế nào là một dao động. + Phát biểu được thế nào là tần số dao động. + Nêu được đơn vị đo tần số là Héc, kí hiệu là Hz. + Sử dụng được micro kết nối với đồng hồ đo điện đa năng để xác định tần số của sóng âm. HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. b. Nội dung - HS đọc nội dung SGK và kết hợp hoạt động nhóm để hoàn thiện Phiếu học tập phần III. - Nhận biết được thế nào là một dao động. - Số dao động trong một giây là tần số, đơn vị tần số là Héc, kí hiệu Hz. - Biết cách dùng đồng hồ đo điện đa năng để xác định tần số của sóng âm. - Thực hiện xác định tần số của sóng âm bằng đồng hồ đo điện đa năng. HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. c. Sản phẩm - Đáp án Phiếu học tập phần 3: Tần số dao động. GV: Nguyễn Thu Trang - THCS Nguyễn Chuyên Mỹ9
10. KHOA HỌC TỰ NHIÊN 7- Năm học 2024-2025 - Quá trình hoạt động nhóm: thao tác chuẩn, ghi chép đầy đủ tìm hiểu về tần số dao động, đồng hồ đo điện đa năng, cách xác tần số của sóng âm bằng đồng hồ đo điện đa năng. HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. d. Tổ chức thực hiện Hoạt động của giáo viên và học sinh Dự kiến sản phẩm Dự kiến SP cho HS khuyết tật *Chuyển giao nhiệm vụ học tập II: Tần số và độ * HS khuyết - GV chia lớp thành các nhóm 4 HS. cao của âm tật hoạt động - GV yêu cầu HS đọc SGK và hoàn thiện 1. Tần số cùng các bạn phần III bước 1, bước 2 trong nội dung - Xét với một con Phiếu học tập. lắc đơn đang dao - GV hướng dẫn HS chốt lại các kiến thức động khi quả cầu đi thế nào là một dao động, tần số dao động, từ vị trí có độ lệch cách xác định tần số dao động bằng đồng hồ lớn nhất (so với vị đo điện đa năng. trí cân bằng) ở bên - GV yêu cầu HS tiến hành thí nghiệm theo này sang bên kia rồi nhóm 4 HS xác định tần số dao động bằng trở lại vị trí có độ đồng hồ đo điện đa năng, ghi chép kết quả lệch lớn nhất ban quan sát được vào phần III bước 3, bước 4 đầu, ta nói con lắc trong Phiếu học tập. thực hiện một dao HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. động. *Thực hiện nhiệm vụ học tập - Số dao động thực - HS tìm tòi tài liệu, thảo luận và đi đến hiện được trong 1 thống nhất kiến thức chung về cách xác định giây là tần số. một dao động, tần số dao động, đơn vị đo - Đơn vị đo tần số là tần số, cách xác định tần số dao động bằng Héc (Hz). đồng hồ đo điện đa năng. GV: Nguyễn Thu Trang - THCS Nguyễn Chuyên Mỹ 10
11. KHOA HỌC TỰ NHIÊN 7- Năm học 2024-2025 - HS thực hiện thí nghiệm, ghi chép kết quả - Đồng hồ đo điện và trình bày kết quả của nhóm. đa năng có thể dùng HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. để xác định tần số *Báo cáo kết quả và thảo luận dao dao động của GV gọi ngẫu nhiên 1 nhóm trình bày 1 bước sóng âm. trong Phiếu học tập, các nhóm còn lại theo * Cách dùng đồng dõi và nhận xét bổ sung (nếu có). hồ đo điện đa HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. năng *Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ Khi sử dụng đồng GV nhận xét về kết quả hoạt động của các hồ đo điện đa năng nhóm về tìm hiểu kiến thức chung về cách có thể dùng để xác xác định một dao động, tần số dao động, đơn định tần số dao dao vị đo tần số, cách xác định tần số dao động động của sóng âm bằng đồng hồ đo điện đa năng. ta làm như sau: GV chốt lại kiến thức về cách xác định một - Kết nối micro với dao động, tần số dao động, đơn vị đo tần số, đồng hồ đo điện đa cách xác định tần số dao động bằng đồng hồ năng. đo điện đa năng. - Đặt âm thoa trên HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. hộp cộng hưởng, gõ mạnh vào một nhánh âm thoa. - Đọc số chỉ trên màn hình của đồng hồ, đó chính là tần số dao động của âm thoa khi đó. 2.4. Hoạt động 2.4: Tìm hiểu mối liên hệ giữa độ cao và tần số của sóng âm a. Mục tiêu GV: Nguyễn Thu Trang - THCS Nguyễn Chuyên Mỹ 11
12. KHOA HỌC TỰ NHIÊN 7- Năm học 2024-2025 + Trình bày và tiến hành được các bước thí nghiệm với thước thép đàn hồi chứng tỏ tần số dao động càng lớn, âm phát ra càng cao. + Sử dụng được micro kết nối với máy dao động kí hoặc điện thoại hay máy tính có trang bị phần mềm ghi dao động để tìm ra mối liên quan giữa tần số và độ cao của sóng âm. HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. b. Nội dung: HS đọc nội dung SGK và kết hợp hoạt động nhóm để hoàn thiện Phiếu học tập phần IV. - Nêu các bước thí nghiệm và tiến hành được thí nghiệm với thước thép đàn hồi chứng tỏ tần số dao động càng lớn, âm phát ra càng cao. + Sử dụng được micro kết nối với máy dao động kí hoặc điện thoại hay máy tính có trang bị phần mềm ghi dao động để tìm ra mối liên quan giữa tần số và độ cao của sóng âm. - Rút ra kết luận tần số dao động càng lớn âm phát ra càng cao. HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. c. Sản phẩm - Đáp án Phiếu học tập phần IV: Độ cao của âm theo sự hướng dẫn của GV. - Quá trình hoạt động nhóm: thao tác chuẩn, ghi chép đầy đủ tìm hiểu về mối liên hệ giữa biên độ dao động và độ to của âm. HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. d. Tổ chức thực hiện Hoạt động của giáo viên và học sinh Dự kiến sản Dự kiến SP phẩm cho HS khuyết tật *Chuyển giao nhiệm vụ học tập 2. Độ cao của * HS khuyết tật - GV chia lớp thành các nhóm 4 HS. âm. hoạt động cùng - GV yêu cầu HS đọc SGK và hoàn thành a. Dùng thước các bạn phần IV bước 1 trong nội dung Phiếu học thép đàn hồi. tập. GV: Nguyễn Thu Trang - THCS Nguyễn Chuyên Mỹ 12
13. KHOA HỌC TỰ NHIÊN 7- Năm học 2024-2025 - GV hướng dẫn HS chốt lại các bước tiến - Phần tự do của hành thí nghiệm với thước thép đàn hồi, âm thước dài dao thoa và máy dao động kí để tìm ra mối liên động chậm, tần hệ giữa tần số dao động và độ cao của âm. số dao động nhỏ, - GV yêu cầu HS tiến hành thí nghiệm theo âm phát ra thấp. nhóm thí nghiệm trên, ghi chép kết quả quan - Phần tự do của sát được vào phần IV bước 2, bước 3 trong thước ngắn dao Phiếu học tập. động nhanh, tần HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. số dao động lớn, *Thực hiện nhiệm vụ học tập âm phát ra cao. - HS tìm tòi tài liệu, thảo luận và đi đến b. Gõ vào âm thống nhất kiến thức chung các bước tiến thoa. hành thí nghiệm với thước thép đàn hồi, âm - Tần số dao thoa và máy dao động kí để tìm ra mối liên động của sóng hệ giữa tần số dao động và độ cao của âm. âm càng lớn - HS thực hiện thí nghiệm, ghi chép kết quả (nhỏ), âm thoa và trình bày kết quả của nhóm. phát ra âm càng HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. cao (thấp). *Báo cáo kết quả và thảo luận Kết luận: Tần GV gọi ngẫu nhiên 1 nhóm trình bày 1 bước số dao động của trong Phiếu học tập, các nhóm còn lại theo sóng âm càng dõi và nhận xét bổ sung (nếu có). lớn (nhỏ), âm HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. phát ra càng cao *Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ (thấp). GV nhận xét về kết quả hoạt động của các nhóm về tìm hiểu bước tiến hành thí nghiệm với hạ âm, siêu âm. GV: Nguyễn Thu Trang - THCS Nguyễn Chuyên Mỹ 13
14. KHOA HỌC TỰ NHIÊN 7- Năm học 2024-2025 GV chốt lại kiến thức về mối liên hệ giữa tần số dao động và độ cao của âm, độ cao của một số âm thường gặp. HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. 3. Hoạt động 3: Luyện tập a. Mục tiêu: Hệ thống được một số kiến thức đã học về biên độ, độ to của âm, tần số và độ cao của âm. HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. b. Nội dung - HS thực hiện cá nhân phần “Con đã học được trong giờ học” trên phiếu học tập KWL. - HS tóm tắt nội dung bài học bằng sơ đồ tư duy. - Làm một số bài tập: Phiếu học tập: Bài 1: Một vật dao động phát ra âm có tần số 50Hz và một vật khác dao động phát ra âm có tần số 70 Hz. Vật nào dao động nhanh hơn? A. Vật có tần số dao động 50Hz dao động nhanh hơn. B. Vật có tần số dao động 70Hz dao động nhanh hơn. C. 2 vật dao động bằng nhau. D. Chưa đủ điều kiện để kết luận. Bài 2: Khi vật dao động chậm thì có tần số và âm phát ra như thế nào? A. Tần số dao động lớn và âm phát ra càng thấp. B. Tần số dao động nhỏ và âm phát ra càng thấp. C. Tần số dao động lớn và âm phát ra càng cao. D. Tần số dao động nhỏ và âm phát ra càng cao. Bài 3: Tính tần số dao động của một vật thực hiện được 360 dao động trong 3 phút. A. 1 Hz. B. 4 Hz. C. 3 Hz. D. 2 Hz. GV: Nguyễn Thu Trang - THCS Nguyễn Chuyên Mỹ 14
15. KHOA HỌC TỰ NHIÊN 7- Năm học 2024-2025 Bài 4: Tần số là: A. Các công việc thực hiện trong 1 giây. B. Quãng đường dịch chuyển trong 1 giây. C. Số dao động trong 1 giây. D. Thời gian thực hiện 1 dao động. Bài 5: Vật phát ra âm cao hơn khi nào? A. Khi vật dao động mạnh hơn B. Khi vật dao động chậm hơn C. Khi vật bị lệch ra khỏi vị trí cân bằng nhiều hơn D. Khi tần số dao động lớn hơn Bài 6: Khi gõ trống, để có âm lớn phát ra khi đó ta phải: A. Gõ nhanh vào mặt trống. B. Gõ chậm rãi và đều vào trống. C. Gõ mạnh vào mặt trống. D. Gõ nhẹ vào mặt trống. Bài 7: Âm do một vật phát ra càng nhỏ khi: A. Vật dao động càng chậm. B. Biên độ dao động càng nhỏ. C. Tần số dao động càng nhỏ D. Vật dao động càng nhỏ HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. c. Sản phẩm - HS trình bày quan điểm cá nhân về đáp án trên phiếu học tập KWL. - Hoàn thành phiếu bài tập. Đáp án: Câu hỏi 1 2 3 4 5 6 7 Đáp án B B D C D C B HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. d. Tổ chức thực hiện GV: Nguyễn Thu Trang - THCS Nguyễn Chuyên Mỹ 15
16. KHOA HỌC TỰ NHIÊN 7- Năm học 2024-2025 Hoạt động của giáo viên và học sinh Dự kiến sản Dự kiến SP phẩm cho HS khuyết tật *Chuyển giao nhiệm vụ học tập * HS khuyết - GV yêu cầu HS thực hiện cá nhân phần “Con đã tật hoạt động học được trong giờ học” trên phiếu học tập KWL cùng các bạn và tóm tắt nội dung bài học dưới dạng sơ đồ tư duy vào vở ghi. - GV YC HS hoàn thiện phiếu học tập. HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. *Thực hiện nhiệm vụ học tập HS thực hiện theo yêu cầu của giáo viên. HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. *Báo cáo kết quả và thảo luận GV gọi ngẫu nhiên 3 HS lần lượt trình bày ý kiến cá nhân và kết quả phiếu học tập. HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. *Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ - GV nhấn mạnh nội dung bài học bằng sơ đồ tư duy trên bảng. - Công bố kết quả phiếu học tập. HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. 4. Hoạt động 4: Vận dụng a. Mục tiêu: Phát triển năng lực tự học và năng lực tìm hiểu đời sống. HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. b. Nội dung - Chế tạo nhạc cụ từ vật liệu tái chế. - Cho HS xem video tham khảo về việc chế tạo nhạc cụ từ những vật liệu tái chế. GV: Nguyễn Thu Trang - THCS Nguyễn Chuyên Mỹ 16
17. KHOA HỌC TỰ NHIÊN 7- Năm học 2024-2025 HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. c. Sản phẩm: HS chế tạo được một chiếc đàn từ những vật liệu tái chế. HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. d. Tổ chức thực hiện: Giao cho học sinh thực hiện ngoài giờ học trên lớp và báo cáo kết quả, nộp sản phẩm vào tiết sau. HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. * Hướng dẫn về nhà: - Ôn tập kiến thức đã học. - Hoàn thành bài tập trong sách bài tập. - Nghiên cứu trước bài sau: Bài 11.Phản xạ âm Phụ lục PHIẾU HỌC TẬP KWL BIÊN ĐỘ, TẦN SỐ, ĐỘ TO VÀ ĐỘ CAO CỦA ÂM Họ và tên: .Lớp: Hãy nêu 2 ví dụ về nguồn âm? Trả lời: GV: Nguyễn Thu Trang - THCS Nguyễn Chuyên Mỹ 17
18. KHOA HỌC TỰ NHIÊN 7- Năm học 2024-2025 Theo em âm do các nguồn khác Trả lời: nhau tạo ra khác nhau về đặc điểm gì? Yếu tố nào tạo nên sự khác nhau đó? Trả lời: Các em đã học được kiến thức gì? PHIẾU HỌC TẬP Nhóm : ...................................................... Lớp: ................ GV: Nguyễn Thu Trang - THCS Nguyễn Chuyên Mỹ 18
19. KHOA HỌC TỰ NHIÊN 7- Năm học 2024-2025 PHẦN I: BIÊN ĐỘ DAO ĐỘNG Bước 1. Hoàn thành các câu hỏi sau: H1. Nêu hiểu biết của em về biên độ dao động? ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... H2. Hãy xác định biên độ dao động của một dao động bất kỳ. ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... Bước 2: Thảo luận theo nhóm câu hỏi sau: 1. Thống nhất đáp án của các câu hỏi trong bước 1. 2. Xác định biên độ dao động dựa vào máy dao động kí và rút ra kết luận. ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... PHẦN II: ĐỘ TO CỦA ÂM Bước 1: Dự đoán sự phụ thuộc độ to của âm vào biên độ dao động. Bước 2: HS trao đổi trong nhóm và trả lời các câu hỏi sau: H1: Nêu cách xác định biên độ dao động của mặt trống khi ta gõ vào mặt trống. GV: Nguyễn Thu Trang - THCS Nguyễn Chuyên Mỹ 19
20. KHOA HỌC TỰ NHIÊN 7- Năm học 2024-2025 H2: Nêu cách dùng máy dao động kí để so sánh biên độ dao động của âm thoa trong các trường hợp khác nhau. ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... Bước 3: Thực hành theo nhóm và hoàn thiện bảng sau: Cách gõ vào mặt trống Biên độ dao động của Âm phát ra to hay quả cầu bấc lớn hay nhỏ? nhỏ? a) Gõ mạnh b) Gõ nhẹ Cách gõ vào âm thoa Biên độ dao động của Âm phát ra to hay sóng âm lớn hay nhỏ? nhỏ? a) Gõ mạnh b) Gõ nhẹ Bước 4: Từ thí nghiệm trên rút ra kết luận về sự liên quan giữa độ to của âm và biên độ. PHẦN III: TẦN SỐ Bước 1: Học sinh hoàn thành cá nhân các câu hỏi sau GV: Nguyễn Thu Trang - THCS Nguyễn Chuyên Mỹ 20