Bài giảng Vật lí 7 - Bài 11: Độ cao của âm

Nội dung text: Bài giảng Vật lí 7 - Bài 11: Độ cao của âm

1. Thí nghiệm 1: Treo hai con lắc có chiều dài khác nhau , kéo chúng lệch ra khỏi vị trí đứng yên ban đầu rồi thả cho chúng dao động.
2. 2 1 Một dao động
3. C1: Hãy quan sát và đếm số dao động của từng con lắc trong 10 giây và ghi kết quả vào bảng sau:
4. Heinrich Rudolf Hertz - nhà vật lý vĩ đại người Đức có công tìm ra sóng điện từ và hiệu ứng quang điện Để ghi nhận công lao của ông, người ta đã lấy tên Herzt để đặt cho đơn vị tần số sóng Radio.Và từ năm 1933 Herzt được chính thức công nhận là một thành phần của hệ mét quốc tế. Hertz hay héc, kí hiệu Hz, là đơn vị đo tần số trong hệ SI, lấy tên theo nhà vật lí người Đức Heinrich Rudolf Hertz. Đơn vị đo Hertz cho biết số lần dao động thực hiện được trong 1 giây.
5. C2: Từ bảng trên em hãy cho biết con lắc nào có tần số dao động lớn hơn Nhận xét: Dao động càng ,nhanh (chậm) tần số dao động càng lớn (nhỏ)
6. Thí nghiệm 2: Cố định một đầu hai thước thép có chiều dài khác nhau (10cm và 5cm) trên mặt hộp gỗ ( theo hình). Lần lượt bật nhẹ đầu tự do của hai thước cho chúng dao động. Quan sát dao động và lắng nghe âm phát ra rồi rút ra nhận xét, trả lời C3.
7. C3: Chọn từ thích hợp điền vào chỗ trống: * cao * thấp * nhanh * chậm ❖ Phần tự do của thước dài dao động , âm phát ra . ❖ Phần tự do của thước ngắn dao động , phát ra âm .
8. Thí nghiệm 3: Một đĩa nhựa được đục lỗ cách đều nhau và được gắn vào trục một động cơ quay bằng pin ( hình 11.3). - Chạm góc miếng bìa vào một hàng lỗ nhất định khi đĩa quay trong hai trường hợp: a) Đĩa quay chậm. b) Đĩa quay nhanh. K
9. C4: Chọn từ thích hợp điền vào chỗ trống: * cao * thấp * nhanh * chậm - Khi đĩa quay chậm, góc miếng bìa dao động , âm phát ra - Khi đĩa quay nhanh, góc miếng bìa dao động , âm phát ra
10. Kết luận: Dao động càng . . .tầnnhanh (chậm) số dao động càng lớ n , (nhỏ) âm phát ra càng . . cao (thấp) Vật dao động nhanh Âm phát ra cao (bổng) Tần số dđ lớn Vật dao động chậm Âm phát ra thấp(trầm) .Tần số dđ nhỏ
11. Vận dụng: C5: Một vật dao động phát ra âm có tần số 50Hz và một vật khác dao động phát ra âm có tần số 70Hz. - Vật nào dao động nhanh hơn? - Vật nào phát ra âm thấp hơn?
12. C6: Hãy tìm hiểu xem khi vặn cho dây đàn căng nhiều, căng ít thì âm thanh sẽ phát ra cao, thấp như thế nào? Và tần số lớn, nhỏ ra sao?
13. C 7. Làm lại TN hình 11.3. Cho đĩa quay đều và chạm miếng bìa vào: a) Hàng lỗ gần vành đĩa. b) Hàng lỗ gần tâm đĩa. Lắng nghe âm phát ra và cho biết trong trường hợp nào âm phát ra cao hơn? K
14. Bài tập 1 : Tìm từGhi thích nhớ hợp điền vào chỗ trống Số dao động trong một giây gọi là tần số Đơn vị tần số là héc (Hz) ❖ Âm phát ra càng cao (càng bổng) khi tần số dao động càng lớn ❖ Âm phát ra càng thấp (càng trầm) khi tần số dao động càng nhỏ
15. CÓ THỂ EM CHƯA BIẾT ! Hạ âm Âm tai người nghe Siêu âm được Dưới 20Hz 20Hz ➔ 20.000Hz Trên 20.000Hz *Chó và một số động vật khác có thể nghe được âm có tần số thấp hơn 20 Hz, hay cao hơn 20 000Hz *Vậy em có biết tại sao con lắc dao động ta lại không nghe thấy âm phát ra? 18
16. - Trước cơn bão thường có hạ âm. Hạ âm làm cho con người khó chịu, cảm giác buồn nôn,chóng mặt. Một số sinh vật biển nhạy cảm với hạ âm.Vì vậy người xưa dựa vào các dấu hiệu này để biết có bão - Dơi phát ra siêu âm để săn tìm muỗi. Ngược lại muỗi cũng rất sợ siêu âm do rơi phát ra, vì vậy người ta chế tạo các máy phát siêu âm, bắt chước tần số siêu âm của rơi để bắt muỗi.
17. Ứng dụng thực tế Trong cuộc sống, khi nghe nhạc tùy vào mỗi thể loại nhạc khác nhau mà người ta điều chỉnh tăng hay giảm những âm có tần số cao,thấp sao cho phù hợp. Ví dụ - Để thưởng thức những bản nhạc hùng tráng với những tiếng trống (âm thấp) ta phải giảm âm có tần số thấp - Để thưởng thức những bản nhạc hòa tấu với những tiếng đàn ghi ta hay tiếng sáo (âm cao) ta phải tăng âm có tần số cao lên - Để thưởng thức những ca khúc với những giọng ca ấm áp của các ca sỹ ta nên điều chỉnh âm có tần số trung . 20
18. Bài tập : Trong 20 giây vật a thực hiện được 2800 dao động. Trong 15 giây vật b thực hiện được 285 dao động. Vật nào dao động nhanh hơn, tai ta có nghe được âm do các dao động của vật a và b phát ra không ? Vì sao ?
19. Hướng dẫn bài tập : + Tính tần số dao động của mỗi con lắc. + So sánh hai tần số của hai vật vừa tính => vật nào dao động nhanh (chậm) + So sánh kết quả hai tần số vừa tính được với tần số mà tai người có thể nghe được (20Hz và 20000Hz) => kết luận