Bài giảng Khoa học tự nhiên 7 (Kết nối tri thức) - Bài 30: Trao đổi nước và chất dinh dưỡng ở thực vật

Nội dung text: Bài giảng Khoa học tự nhiên 7 (Kết nối tri thức) - Bài 30: Trao đổi nước và chất dinh dưỡng ở thực vật

1. Quan sát bức tranh Kể tên những yếu tố đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của cây xanh? GV: Phạm Thanh Thúy
2. Những yếu tố đóng vai trò quan trọng trong sự sống của cây xanh *Ánh sáng mặt trời *Không khí *Nước *Các chất khoáng. NƯỚC GV: Phạm Thanh Thúy
3. Trong quá trình sống, cây xanh phải lấy vào những gì và thải ra những gì từ môi trường? ÁNH SÁNG LẤY VÀO MẶT TRỜI THẢI RA Hơi nước Khí các-bô-níc Hơi nước Chất khoáng Khí ô-xi Nước Chất hứu cơ Nước Chất khoáng khác Chất hữu cơ GV: Phạm Thanh Thúy
4. BÀI 30 Đó là quá trình trao CHAO ĐỔIđổi NƯỚC chất của VÀ cây. CHẤT DINH DƯỠNGVậy các quá Ở THỰCtrình đó VẬT diễn ra như thế nào? GV: Phạm Thanh Thúy
5. Content I I. Sự hấp thụ nước và chất khoáng từ môi trường ngoài vào rễ. II II. Sự vận chuyển các chất trong cây. III III. Quá trình thoát hơi nước ở lá. IV IV. Một số Y.tố ảnh hưởng đến trao đổi nước và chất dinh dưỡng ở thực vật. V V. Vận dụng hiểu biết về trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở thực vật vào thực tiễn. GV: Phạm Thanh Thúy
6. Content I I. Sự hấp thụ nước và chất khoáng từ môi trường ngoài vào rễ. GV: Phạm Thanh Thúy
7. I. Sự hấp thụ nước và chất khoáng từ môi trường ngoài vào rễ. Qua thực nghiệm cho kết quả như sau: + 1 câyNước ngô cầnđược 200 hấp kg thụ nước từ trongmôi đời sống. + 1 hectatrường ngô ngoài cần vào8000 rễ tấn như nước. thế nào? + CâyDo cần bộ phậntừ 200 nào - 800 của gam rễ thực nước hiện? để tổng hợp 1 gam chất khô. GV: Phạm Thanh Thúy
8. LÔNG HÚT VỎ MẠCH GỖ CON ĐƯỜNG HÚT NƯỚC VÀ MUỐI KHOÁNG HÒA TAN GV: Phạm Thanh Thúy
9. 1. Em hãy trình bày cách tiến hành thí nghiệm (ở nhà)? 2. Em có nhận xét gì về mầu sắc của cánh hoa? + Cốc A: Cánh hoa chuyển sang màuLátđỏ cắt. ngang thân cây + Cốc B: Cánh hoa không đổi màu. 3. Cánh hoa đổi mầu chứng tỏ điều gì? => Nước màu đã được vận chuyển lên thân đến hoa. Mạch? 1dây Mạch? 2 gỗ Lát cắt ở cốc A Lát cắt ở cốc B Mạch cắt ở cốc A bị nhuộm mầu => chứng tỏ mạch đó dẫn nước (Mạch gỗ). GV: Phạm Thanh Thúy
10. Quan sát hình bên, chọn từ thích hợp trong các từ lông hút, vỏ, mạch gỗ điền vào chỗ trống: LÔNG HÚT Nước và muối khoáng hoà tan trong đất, được lông hút. hấp thụ, chuyển qua vỏ . tới VỎ mạch gỗ - Rễ mang các lông hút có chức năng hút nước và muối khoáng hoà tan trong đất. MẠCH GỖ GV: Phạm Thanh Thúy
11. Content II II. Sự vận chuyển các chất trongCáccây chất. trong thân vận chuyển theo con đường nào? GV: Phạm Thanh Thúy
12. CO 2 Lá ChấtMô hữu tả Con cơ tổng đường hợp ở lá được vận chuyển theovận mạch chuyển rây đếnchất các nơi cần sử dụng hoặchữu bộ cơ phận qua dự mạch trữ của cây. Thân rây? Chất hữu cơ Rễ GV: Phạm Thanh Thúy
13. CO 2 Lá Chất hữu cơ Loại Hướng v/c Chất được Nguồn gốc của mạch chủ yếu Vận chuyển Chất được v/c Từ dưới Do rễ hút từ Mạch Mô tả Con Nướcđường và vận Gỗ lên trên Muối khoáng Ngoài m.trường chuyển nước, muối Mạch Từ trên Chất hữu cơ Do lá quang hợp rây Xuốngkhoáng dưới và chất hữu cơ? Tạo ra Thân Nước và Nước và muối khoáng được hấp thụ vào rễ, rồi chất khoáng được vận chuyển theo mạch gỗ lên các bộ phận của cây. Chất hữu cơ tổng hợp ở lá được vận chuyển theo mạch rây đến các bộ phận của cây. Rễ GV: Phạm Thanh Thúy
14. GV: Phạm Thanh Thúy Khoảng 98 % nước thoát ra ngoài môi trường 100 % nước hút Em có biết vào qua rễ Khoảng 2% nước được giữ lại => Lượng nước thoát ra ngoài 98% lớn hơn rất nhiều so với lượng nước cây giữ lại (2%)
15. III. Quá trình thoát hơi nước ở lá. 1. Ý nghĩa của sự thoát hơi nước ở lá Lượng nước thoát ra ngoài có vai trò gì đối với đời sống của cây? 2. Giúp khí khổng mở, khí CO2 đi vào bên trong cung cấp 3. Hạ nhiệt nguyên liệu cho độ của lá khi quang hợp 1. Là động gặp nắng lực đầu trên nóng để hút nước đi vào Vai trò của sự thoát hơi nước GV: Phạm Thanh Thúy
16. Giải thích tại sao dưới bóng cây lại mát hơn đứng dưới mái che bằng vật liệu xây dựng? GV: Phạm Thanh Thúy
17. ? Cơ quan nào của cây đảm nhận chức năng thoát hơi nước cho cây? => Lá là cơ quan thực hiện chức năng thoát hơi nước cho cây. ? Hơi nước được thoát qua con đường nào của lá? => Hơi nước được thoát qua con đường khí khổng của lá là chủ yếu. Khí khổng ở mặt dưới Khí khổng ở mặt trên phiến lá phiến lá GV: Phạm Thanh Thúy
18. 1. Hoạt động đóng, mở khí khổng Thành ngoài MỎNG Thành trong DÀY => Sự thoát hơi nước được điều chỉnh bằng sự đóng mở khí khổng Cơ chế (yếu tố phụ thuộc) làm khí khổng đóng, mở? Khí khổng mở Khí khổng đóng GV: Phạm Thanh Thúy
19. Thành mỏng căng ra→thành Thành mỏng hết căng → dày cong theo→ khí khổng mở thành dày duỗi thẳng→ khí Thành mỏng → hơi nước thoát ra ngoài, khí khổng đóng → hạn chế sự Thành dày CO2 đi vào trong tế bào. thoát hơi nước. HHO2O Khí khổng hé mở 2 H2O CO2 CO2CO2 Khi tế bào Khi tế bào Khi tế bào vừa đủ nước no nước mất nước Cơ chế đóng mở khí khổng giúp điều tiết sự thoát hơi nước GV: Phạm Thanh Thúy
20. IV. Một số yếu tố ảnh hưởng đến trao đổi nước và chất dinh dưỡng ở thực vật. Quan sát những hình ảnh sau, nêu được các yếu tố ảnh hưởng đến sự trao đổi nước và chất dinh dưỡng ở thực vật? GV: Phạm Thanh Thúy
21. Vùng đồi trọc (Hòa Bình, Nghệ An) Đất đỏ Bazan vùng Tây Nguyên
22. Đất phù sa ở đồng bằng sông Hồng, sông Cửu Long Mưa lớn, ngập lụt Nắng nóng, khô hạn
23. Điều kiện ThảoẢnh luậnhưởng nhómđến sự hoànhấp thụ thànhnước bảngvà sau : Ví dụ bên ngoàiĐiều kiện bên muốiẢnhkhoánghưởng đến sự hấp thụ Ví dụ 1. Đất đồi ngoàiMất nước và chấtnướcdinh dưỡngvà muốinên câykhoángĐồi núi ở Hòa núi khó hấp thụ được Bình, Nghệ An 1. Đất đồi núi 2. Đất đỏ Nước và chất dinh dưỡng khá nhiều nên Đất đỏ Tây bazan2. Đất đỏcâybazanhút được Nguyên 3. Đất phù Nước và chất dinh dưỡng rất nhiều nên Đồng bằng sông sa 3. Đất phùthuậnsa lợi cho hút nước và chất dinh Cửu Long, sông 4. Nhiệt độdưỡngthấpcủa cây Hồng, 4. Nhiệt độ Nước đóng băng nên sự hút nước và Mùa đông ở vùng thấp5. Nhiệt độchấtcaodinh dưỡng của cây bị ngừng trệ ôn đới 5. Nhiệt6. Mưađộ nhiềuCây thoát nước nhiều, nhu cầu nước của Mùa khô hạn cao cây tăng (nếu không đủ cây sẽ héo) 6. Mưa Đất ngập nước nhiều, rễ cây chết nên Lũ lụt, gió bão nhiều không hút được nước và muối khoáng GV: Phạm Thanh Thúy
24. IV. Một số yếu tố ảnh hưởng đến trao đổi nước và chất dinh dưỡng ở thực vật. * Nước: Điều kiện cung cấp nước và độ ẩm không khí → ảnh hưởng nhiều đến sự thoát hơi nước thông qua việc điều tiết độ đóng mở của khí khổng. * Ánh sáng: Giúp khí khổng mở. Độ mở khí khổng tăng từ sáng đến trưa, nhỏ nhất vào lúc chiều tối. * Nhiệt độ, độ ẩm đất và không khí cũng ảnh hưởng đến quá trình thoát hơi nước. GV: Phạm Thanh Thúy
25. V. Vận dụng hiểu biết về trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở thực vật vào thực tiễn. ? Vì sao khi di chuyển cây đi trồng nơi khác phải cắt bớt một phần cành lá? Khi bứngThu, cây nhận đem thông trồng tin phầncần phải V cắt bớt một SGK/tr130;số lá và cành vận vừa dụng phải kiến để thứcgiảm bớt sự thoát hơivừa nước, học trả đảm lời câubảo hỏicân sau: bằng giữa số nước hút vào và số nước mất đi, có thế mới nâng cao được tỷ lệ cây sống. GV: Phạm Thanh Thúy
26. V. Vận dụng hiểu biết về trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở thực vật vào thực tiễn. Vì sao vào những ngày khô hanh, độ ẩm không khí thấp hoặc những ngày nắng nóng cần phải tưới nhiều nước cho cây? Vào những ngày khô hanh, độ ẩm không khí thấp hoặc những ngày nắng nóng, quá trình thoát hơi nước của cây diễn ra mạnh mẽ → Cây mất nước → Cần phải tưới nhiều nước cho cây để bù đắp lại lượng nước đã mất đi, đảm bảo sự cân bằng nước của cây. GV: Phạm Thanh Thúy
27. CHỌN ĐÁP ÁN ĐÚNG NHẤT Câu 1: “Ô nhiễm môi trường là nhân tố ảnh hưởng đến đời sống của cây trồng”, lời phát biểu này: a. đúng b. sai Câu 2: “ Để cây trồng phát triển tốt ta nên bón phân thật nhiều và liên tục cho cây ”, ý kiến này: a. đúng b. sai Câu 3: Bộ phận của rễ chủ yếu hút nước và muối khoáng: a. thân b. lá c. mạch gỗ d. lông hút Câu 4: Sơ đồ con đường đi của nước và muối khoáng hòa tan từ đất vào cây a. rễthânlá b. lông hút vỏmạch rây của rễ mạch rây của thân, lá c. lông hút vỏmạch gỗ của rễ mạch gỗ của thân, lá d. lông hút vỏtrụ giữa của rễ trụ giữa của thân, lá GV: Phạm Thanh Thúy
28. ?Thời tiết, khí hậu ảnh hưởng như thế nào đến sự hút nước và muối khoáng của cây? Cho ví dụ để minh họa? Bài làm → Thời tiết, khí hậu làm ảnh hưởng đến khả năng hút nước và muối khoáng của cây. Ví dụ a. Khi nhiệt độ xuống thấp (dưới OoC nước đóng băng, muối khoáng không hòa tan → Rễ cây không hút được. b. Khi trời nắng, nhiệt độ cao, cây thoát nước nhiều → nhu cầu nước của cây tăng cao. c. Khi mưa nhiều, đất ngập nước lâu ngày, rễ bị chết, cây mất khả năng hút nước và muối khoáng. GV: Phạm Thanh Thúy
29. Hướng dẫn học ở nhà: * Học bài cũ và trả lời câu hỏi SGK; SBT. * Nghiên cứu trước bài 31“Trao đổi nước và chất dinh dưỡng ở động vật”. * GV hướng dẫn học sinh làm TN chứng minh cây thoát hơi nước qua lá tại nhà, quay video trao đổi: + Chuẩn bị: bao nilong trong suốt, dây buộc. + Tiến hành: Chọn một cây xanh bất kì quanh nhà, dùng bao nilong trùm lên phần lá, ngọn của cây, buộc miệng bao bằng dây. Quan sát hiện tượng xảy ra sau 1 giờ, 3 giờ và một ngày. Viết báo cáo kết quả thí nghiệm. GV: Phạm Thanh Thúy
30. BÁO CÁO KẾT QUẢ THÍ NGHIỆM Ngày tháng năm Tên thí nghiệm: chứng minh cây thoát hơi nước qua lá. Tên nhóm: . 1. Mục đích thí nghiệm: . 2. Chuẩn bị thí nghiệm: • Mẫu vật: • Dụng cụ: 3. Các bước tiến hành: . 4. Giải thích thí nghiệm: 5. Kết luận: GV: Phạm Thanh Thúy