Bài giảng Khoa học tự nhiên 7 (Kết nối tri thức) - Bài 16: Sự phản xạ ánh sáng - Nguyễn Thị Hải Yến

Nội dung text: Bài giảng Khoa học tự nhiên 7 (Kết nối tri thức) - Bài 16: Sự phản xạ ánh sáng - Nguyễn Thị Hải Yến

1. KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ CÙNG CÁC EM MÔN: KHTN 7 GV: Nguyễn Thị Hải Yến
2. BÀI 16: SỰ PHẢN XẠ ÁNH SÁNG
3. HỘP QUÀ BÍ ẨN Trong mỗi hộp quà ẩn chứng một số điểm bí ấn. Các em hãy trả lời đúng các câu hỏi để nhận về phần quà cho mình nhé.
4. BÀI MỚI 10 điểm 9 điểm 9 điểm 9 điểm 10 điểm
5. START Câu 1: Có mấy loại chùm sáng? 12 9 3 6 Hết Giờ A: 3 CHÚC B: 1 MỪNG C: 2 D: 4
6. START 12 Câu 2: Chùm sáng song song là 9 3 chùm sáng có các tia sáng 6 Hết Giờ A: Loe rộng ra CHÚC B: Song song với nhau MỪNG C: Cắt nhau tại 1 điểm
7. START Câu 3: Tia sáng được biểu diễn là 12 9 3 một đường thẳng có 6 Hết Giờ A: chiều dày lớn CHÚC B: chiều mũi tên MỪNG C: mũi tên chỉ chiều truyền của ánh sáng. D: chung 1 điểm
8. START 12 9 3 6 Hết Giờ CHÚC MỪNG EM NHẬN ĐƯỢC MỘT TRÀNG PHÁO TAY
9. START Câu 4: Vùng tối là vùng ở phía sau vật 12 9 3 cản 6 Hết Giờ A: nhận được ánh sáng B: nhận được ánh sáng từ nguồn sáng truyền tới CHÚC C: không nhận được ánh sáng MỪNG D: không nhận được ánh sáng từ nguồn sáng truyền tới
10. START 12 9 3 6 Hết Giờ CHÚC MỪNG EM NHẬN ĐƯỢC MỘT TRÀNG PHÁO TAY
11. Theo em trong hình bên, có những cách nào để làm cho ánh sáng phát ra từ đèn chiếu tới gương, phản chiếu vào điểm S trên bảng ?
12. Bài 16: SỰ PHẢN XẠ ÁNH SÁNG
13. Dùng để làm gì? Khi soi gương ta thấy gì khi trong gương? Nêu đặc điểm của gương về hình dạng, tính chất bề mặt? Gương phẳng có bề mặt phẳng, nhẵn , bóng.
14. Hình của một vật quan sát được trong gương gọi là ảnh của vật tạo bởi gương.
15. Em hãy chỉ ra một số vật có bề mặt phẳng, nhẵn bóng có thể dùng để soi ảnh của mình như một gương phẳng. Một số vật được xem là gương phẳng: mặt kính cửa sổ, mặt nước
16. Mặt hồ Mặt sàn nhà Mặt bàn thủy nước phẳng nhẵn bóng tinh nhẵn lặng
17. I S - Các vết sáng chói ta nhìn thầy là nơi ánh sáng của đèn, mặt trời chiếu tới bề mặt phẳng và phản chiếu đến mắt ta. =>Hiện tượng đó gọi là hiện tượng phản xạ ánh sáng
18. I. HIỆN TƯỢNG PHẢN XẠ ÁNH SÁNG Hiện tượng ntn gọi là hiện tượng phản xạ ánh sáng?
19. 1. Thí nghiệm Kq: Chùm sáng bị hắt trở lại theo hướng khác. 2. Nhận xét: Tia sáng sau khi tới mặt gương phẳng bị hắt I lại theo một hướng xác định gọi là hiện S tượng phản xạ ánh R sáng.
20. 3. Quy ước +G:gương phẳng (mặt phản xạ) +SI:là tia tới +IR:là tia phản xạ +IN:là đường pháp tuyến của gương tại điểm tới +I là điểm tới +Góc tới (SIN = i ) là góc tạo bởi tia tới và đường pháp tuyến cua gương tại điểm tới. +Góc tới (NIR = i ’ ) là góc tạo bởi tia phản xạ và đường pháp tuyến của gương tại điểm tới.
21. HOẠT ĐỘNG NHÓM Với dụng cụ thí nghiệm có sẵn trên bàn. Em hãy thảo luận đề ra phương án thí nghiệm để trả lời câu hỏi: Câu 1: Tia sáng phản xạ nằm trong mặt phẳng nào? Câu 2: Góc phản xạ liên hệ như thế nào với góc tới?
22. Thí nghiệm - Bước 1: đặt 1 gương phẳng vuông góc với 1 thước chia độ tại tâm I của thước, đường thẳng IN vuông góc với mặt gương tạ vị trí 00 . Đường IN được gọi là pháp tuyến của gương. - Bước 2: Dùng đèn chiếu một tia sáng tới SI đi là là trên mặt chia độ đến gương, tia này có tia phản xạ từ gương là IR. Điểm I được gọi là điểm tới I S R
23. Góc Góc phản I tới i xạ i’ 60o 600 R i’ i S N
24. Góc Góc phản I tới i xạ i’ 45o 450 i’ i R S N
25. Góc Góc phản I tới i xạ i’ 30o 300 i’ i R S N
26. SIN = i gọi là góc tới NIR = i’ gọi là góc phản xạ Góc tới i Góc phản xạ i’ 600 600 I 450 450 300 300 i’ i S R N Kết luận:Góc phản xạ luôn luôn bằng góc tới
27. II. ĐỊNH LUẬT PHẢN XẠ ÁNH SÁNG - Tia phản xạ nằm trong mặt phẳng tới - Góc phản xạ bằng góc tới HOẠT ĐỘNG NHÓM Em hãy thuyết trình về sự phản xạ ánh sáng trên các bề mặt nhẵn bóng?
28. 1.Thí nghiệm (3) a. Dụng cụ thí nghiệm N S R (1) Gương phẳng i (2) Đèn tạo ra chùm i’ (2) sáng hẹp (1) I (3) Bảng chia độ
29. b. Bố trí thí nghiệm như hình 16.2 (3) N c. Tiến hành thí nghiệm theo S R nhóm và hoàn thiện phiếu học tập số 1 i i’ (2) (1) I
30. PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1 Dùng đèn chiếu tia sáng tới mặt gương phẳng sao cho tia sáng này đi là là trên mặt bảng chia độ. Hãy quan sát thí nghiệm và cho biết: 1.Tia sáng phản xạ có xuất hiện trên mặt phẳng tới không? Quay nửa bên phải của bảng chia độ quanh trục A để nó không thuộc mặt phẳng chứa nửa bên trái. Quan sát xem có còn nhìn thấy tia sáng phản xạ không? 2. Quay nửa bên phải của bảng chia độ trở lại vị trí ban đầu rồi thay đổi góc tới để tìm mối quan hệ giữa góc tới và góc phản xạ. 3. Rút ra kết luận về mặt phẳng chứa tia phản xạ và mối quan hệ giữa góc phản xạ và góc tới.
31. HOÀN THÀNH PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1 1.Tia phản xạ nằm trên mặt phẳng tới khi chiếu tia sáng tới mặt gương phẳng sao cho tia sáng này đi là là trên mặt bảng chia độ. - Tia phản xạ không còn trên mặt bảng chia độ bên phải khi quay nửa bên phải của bảng chia độ quanh trục A để nó không thuộc mặt phẳng chứa nửa bên trái. 2.Góc phản xạ bằng góc tới (i = i’) 3.Tia phản xạ nằm trong mặt phẳng tới - Góc phản xạ bằng góc tới (i = i’)
32. 2. Định luật phản xạ ánh sáng. - Tia phản xạ nằm trong mặt phẳng tới - Góc phản xạ bằng góc tới (i = i’) PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2 1. Có thể viết công thức của định luật phản xạ ánh sáng i = i’ được không? Tại sao? 2. Chiếu tia sáng tới dưới góc tới 30o vào gương phẳng đặt thẳng đứng, vẽ hình biểu diễn tia sáng tới và tia sáng phản xạ. 3. Chiếu một tia sáng vào gương phẳng đặt nằm ngang ta được tia sáng phản xạ vuông góc với tia sáng tới. Em hãy tính góc tới và góc phản xạ. Vẽ hình.
33. HOÀN THÀNH PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2 1.Có thể viết công thức của định luật phản xạ ánh sáng i = i’ được không? Tại sao? Về mặt toán học, có thể viết công thức của định luật phản xạ ánh sáng i = i’ nhưng về mặt Vật lí thì không thể viết được vì góc phản xạ phụ thuộc vào góc tới nên phải viết i’ = i thể hiện đúng mối quan hệ nhân- quả. 2. Chiếu tia sáng tới dưới góc tới 30o vào gương phẳng đặt thẳng đứng, vẽ hình biểu diễn tia sáng tới và tia sáng phản xạ.
34. Theo định luật phản xạ ánh sáng: i =i’ 3. Chiếu một tia sáng vào gương phẳng đặt nằm ngang ta được tia sáng phản xạ vuông góc với tia sáng tới. Em hãy tính góc tới và góc phản xạ. Vẽ hình. Theo đề bài, tia phản xạ vuông góc với tia tới nên i + i’=900 Mặt khác, theo định luật phản xạ ánh sáng i = i’ i = i’= 900 /2 = 450 Vậy góc phản xạ bằng 450
35. Ac- si-mét là nhà khoa học nổi tiếng Hi lạp cách đây 2200 năm.Trong cuộc chiến bảo vệ đất nước , ông đã dùng 1 loại vũ khí lợi hại để đốt cháy tàu địch mà ko dùng đến lửa, xăng ? Vũ khí này hoạt như thế nào?
36. Câu 1. Chiếu một tia sáng SI tới gương phẳng ta thu được tia phản xạ IR với góc phản xạ là 350. Hỏi góc tới có giá trị nào sau đây? A. 300 B. 350 C. 400 D. 450 Câu 2. Chiếu một tia sáng SI tới gương phẳng ta thu được tia phản xạ IR hợp với tia tới 1 góc là 500. Hỏi góc tới có giá trị nào sau đây? A. 250 B. 500 C. 750 D. 1000
37. 3. Chiếu một tia sáng vào gương phẳng đặt nằm ngang ta được tia sáng phản xạ vuông góc với tia sáng tới. Em hãy tính góc tới và góc phản xạ. Vẽ hình Trả lời: N S R Ta có hình vẽ: G I Tia sáng phản xạ vuông góc với tia sáng tới nên i + i' = 90o Mà theo định luật phản xạ ánh sáng thì i = i' Do đó i = i' = 45o
38. 4. Cho tia tới SI tia và gương phẳng M như hình vẽ a) Vẽ tia phản xạ. S N b) Giữ nguyên tia tới SI, muốn I thu được tia phản xạ có hướng thẳng đứng từ dưới lên thì phải M đặt gương như thế nào? Vẽ hình? R R S N M I
39. PHIẾU HỌC TẬP SỐ 3 1.Em hãy vẽ các tia phản xạ của các tia sáng tới trong hình 16.3a và 16.3b. 2. Nhận xét về hướng của các tia sáng phản xạ đã vẽ trong Hình 16.3a và 16.3b. Giải thích.
40. HOÀN THÀNH PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2 1. Em hãy vẽ các tia phản xạ của các tia sáng tới trong hình 16.3a và 16.3b. 2. Nhận xét về hướng của các tia sáng phản xạ đã vẽ trong Hình 16.3a và 16.3b. Giải thích. Nhận xét: + Khi mặt gương nhẵn thì các tia tới song song bị phản xạ theo một hướng. + Khi mặt gương không nhẵn thì các tia tới song song bị phản xạ theo mọi hướng.
41. III. Phản xạ và phản xạ khuếch tán Phản xạ là hiện tượng các tia sáng song song truyền đến bề mặt nhẵn, bị phản xạ theo một hướng. Phản xạ khuếch tán là hiện tượng các tia sáng song song truyền đến bề mặt nhẵn, bị phản xạ theo mọi hướng.
42. III. Phản xạ và phản xạ khuếch tán
43. SỰ PHẢN XẠ ÁNH SÁNG Định nghĩa ĐL phản Phản xạ và quy ước xạ ánh và phản sáng xạ khuếch tán
44. LUYỆN TẬP Câu 1: Chỉ ra phát biểu sai: A. Ánh sáng bị hắt trở lại khi gặp mặt phân cách là hiện tượng phản xạ ánh sáng. B. Phản xạ ánh sáng chỉ xảy ra trên mặt gương. C. Tia phản xạ nằm trong mặt phẳng chứa tia sáng tới và pháp tuyến tại điểm tới. D. Góc phản xạ là góc tạo bởi tia sáng phản xạ và đường pháp tuyến tại điểm tới.
45. Câu 2: Nội dung nào sau đây không thuộc về Định luật phản xạ ánh sáng: A. Góc phản xạ bằng góc tới. B. Tia phản xạ nằm trong gương phẳng chứa tia tới và đường pháp tuyến của gương ở điểm tới. C. Phương của tia tới xác định bằng góc SIN = i gọi là góc tới. D. Góc phản xạ nhỏ hơn góc tới.
46. Câu 3: Chiếu một tia sáng vuông góc với mặt một gương phẳng. Góc phản xạ r có giá trị nào sau đây? A r = 90° r = 45° B C r = 180°. r = 0° D
47. Câu 4: Chọn góc đo thích hợp để điền vào chỗ trống: Khi tia tới có góc tới thì tia phản xạ gần như thẳng hàng với tia tới. A i = 600 B i = 900 C i = 300 0 D i = 45
48. VẬN DỤNG Bài tập 1: (bài 16.3 SBT/ tr 46). Chiếu một tia sáng tới chếch 1 góc 200 vào một gương phẳng ta được tia sáng phản xạ tạo với tia sáng tới một góc. 0 0 A. 40 C. 80 S R 0 0 i B. 70 D. 140 200 I Giải: Theo đề bài, tia tới hợp với gương 1 góc 200 suy ra i = 700 Mặt khác, theo định luật phản xạ ánh sáng i = i’= 700 Tia phản xạ tạo với tia sáng 1 góc bằng: i +i’ = 700+ 700= 1400 Vậy tia phản xạ tạo với tia sáng 1 góc 1400
49. Bài tập 2: (Bài 16.4 SBT/tr46). Một tia sáng mặt trời buổi sáng lọt qua khe cửa chếch 450 so với mặt đất (coi mặt đất nằm ngang). Cần đặt gương phẳng như thế nào để thu được tia sáng phản xạ rọi thẳng đứng vào một bể cá dưới nền nhà. Vẽ hình. Giải: Vì tia phản xạ rọi thẳng đứng nên tia phản xạ Hợp với mặt đất 1 góc 900 450 Tia phản xạ hợp với tia tơi 1 góc 900+450 =1350 i +i’ = 1350 Mà theo định luật PXAS thì i=I = > i=i’=1350/2= 67,50 => Gương sẽ đặt so với mặt đất 1 góc 67,50
50. HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
51. xin cam ƠN CAC EM HOC SINH Chúc các em luôn học giỏi