Kế hoạch bài dạy Lịch sử 7 (Kết nối tri thức) - Bài 16: Khởi nghĩa Lam Sơn - Năm học 2023-2024 - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ

Nội dung text: Kế hoạch bài dạy Lịch sử 7 (Kết nối tri thức) - Bài 16: Khởi nghĩa Lam Sơn - Năm học 2023-2024 - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ

1. Kế hoạch bài dạy Lịch sử 7 Năm học 2023- 2024 Ngày soạn :11/3/2024 Ngày dạy Tiết Lớp Tiến độ Tiết theo PPCT 1/4/2024 2,4,5 7D,E,C Đ 85 3/4/2024 1,4 7A,B Đ 85 Tiết 85 : Bài 16. KHỞI NGHĨA LAM SƠN 1. Về kiến thức - Trình bày được một số sự kiện tiêu biểu của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn. - Giải thích được nguyên nhân chính dân đến thắng lợi của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn. - Nêu được ý nghĩa của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn. - Đánh giá được vai trò của các nhân vật lịch sử tiêu biểu trong cuộc khởi nghĩa Lam Sơn như: Lê Lợi, Nguyên Trãi, Nguyên Chích,... 2. Về năng lực - Năng lực chung: + Giải quyết được những nhiệm vụ học tập một cách độc lập, theo nhóm và thể hiện sự sáng tạo. + Góp phần phát triển năng lực giao tiếp và hợp tác qua hoạt động nhóm và trao đổi công việc với giáo viên. - Năng lực chuyên biệt + Phát triển năng lực tìm hiểu lịch sử: khai thác và sử dụng được các lược đồ, sơ đồ, nguồn tư liệu hình ảnh và chữ viết trong bài học. + Phát triển năng lực nhận thức và tư duy lịch sử: trình bày được một số sự kiện tiêu biểu của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn; giải thích được nguyên nhân chính dẫn đến thắng lợi của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn; nêu được ý nghĩa của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn; đánh giá được vai trò của một số nhân vật tiêu biểu. + Phát triển năng lực vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: hoàn thành hoạt động 3 SGK tr.85 về việc liên hệ kiến thức đã học vào thực tế. 3. Về phẩm chất - Bồi dưỡng lòng yêu nước, tự hào và trân trọng về truyền thống đánh giặc cứu nước để bảo vệ nền độc lập dân tộc và ý chí không khuất phục và sẵn sàng đưa lên đấu tranh khi Tổ quốc lâm nguy. - Tinh thần yêu chuộng hòa bình, tấm lòng nhân đạo giữa người với người. Giáo viên: Hồ Thị Hương Tổ KHXH Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
2. Kế hoạch bài dạy Lịch sử 7 Năm học 2023- 2024 - Có trách nhiệm gìn giữ và phát huy truyền thống lịch sử văn hoá tốt đẹp của dân tộc. - Chăm chỉ: Chăm học, chăm làm, hăng say học hỏi và nhiệt tình tham gia hoạt động nhóm. II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU 1.Thiết bị: Máy tính, máy chiếu, phiếu học tập - Tranh ảnh, video liên quan đến bài học. - Lược đồ cuộc khởi nghĩa Lam Sơn( H4,H5) 2. Học liệu: KHBH, tư liệu sưu tầm liên quan đến bài học III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC Hoạt động 1: KHỞI ĐỘNG a. Mục tiêu: Nhằm tạo tình huống có vấn đề để kết nối với bài mới, tạo hứng thú cho học sinh b. Nội dung: GV tổ chức cho học sinh hoạt động cá nhân. c. Sản phẩm: Câu trả lời của học sinh tên nhân vật lịch sử, và cho biết sự kiện lịch sử liên quan đến nhân vật đó. + Những câu thơ dưới nói đến cuộc khởi nghĩa Lam Sơn. + Một số nhân vật lịch sử tiêu biểu trong cuộc khởi nghĩa: Lê Lợi, Nguyễn Trãi, Nguyễn Chích, d. Tổ chức thực hiện: Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ: Cách 1: Theo dõi đoạn video và cho biết: - Đoạn video có những nhân vật nào? - Nội dung của đoạn video? - Từ nội dung của đoạn video gợi nhắc cho em triều đại nào trong lịch sử Trung đại VN Cách 2. Theo em, những câu thơ dưới đây nói đến cuộc khởi nghĩa tiêu biểu nào trong lịch sử? Ta đây: Núi Lam Sơn dấy nghĩa Chốn hoang dã nương mình Ngẫm thù lớn há đội trời chung Căm giặc nước thề không cùng sống. Giáo viên: Hồ Thị Hương Tổ KHXH Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
3. Kế hoạch bài dạy Lịch sử 7 Năm học 2023- 2024 (Bình ngô đại cáo – Nguyễn Trãi) + Em biết nhân vật lịch sử tiêu biểu nào của cuộc khởi nghĩa này. - HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ: Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ: HS suy nghĩ, trả lời Bước 3. Báo cáo kết quả: Học sinh trả lời. HS khác nhận xét, bổ sung. Bước 4. Kết luận, nhận định: Giáo viên nhận xét câu trả lời của học sinh. - GV dẫn dắt HS vào bài: Những câu thơ trong tác phẩm Bình ngô đại cáo của Nguyễn Trãi đưa chúng ta về rừng núi Lam Sơn hiểm trở, phía Tây tỉnh Thanh Hóa ngày nay, bắt đàu cuộc hành trình tìm hiểu cuộc khởi nghĩa Lam Sơn hào hùng của dânn tộc vào thế kỉ XV. Vậy cuộc khởi nghĩa đó có những sự kiện tiêu biểu nào? Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của cuộc khởi nghĩa là gì? Những người anh hùng đã có vai trò như thế nào trong cuộc khởi nghĩa đó? Chúng ta sẽ cùng nhau đi tìm hiểu trong bài học ngày hôm nay – Bài 16: Khởi nghĩa Lam Sơn (1418-1427). Hoạt động 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI 1. Một số sự kiện tiêu biểu của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn Lê Lợi dựng cờ khởi nghĩa a. Mục tiêu: HS nêu được những nét chính về Lê Lợi và nguyên nhân dẫn đến cuộc khởi nghĩa Lam Sơn. b. Nội dung: - GV cho lớp hoạt động nhóm, hướng dẫn các nhóm quan sát, đọc thông tin trong SGK. - Học sinh làm việc cá nhân, nhóm trả lời câu hỏi của giáo viên. c. Sản phẩm: Câu trả lời của học sinh. d. Tổ chức thực hiện: Hoạt động của giáo viên và học sinh Sản phẩm dự kiến Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ NV1: 1.Một số sự kiện tiêu biểu của cuộc khởi nghĩa Lam HĐ nhóm 7p( cá nhân 2p, nhóm 5p) Sơn Gv chia lớp làm 4 nhóm, giao nhiệm vụ: Giáo viên a. Lê Lợi dựng cờ khởi nghĩa yêu cầu HS các nhóm quan sát, đọc thông tin mục a (SGK), thảo luận nhóm. * Nguyên nhân: 1. Theo em, Lê Lợi dựng cờ khởi nghĩa trong hoàn - Sau khi đánh bại nhà Hồ, nhà cảnh nào? Nêu những hiểu biết của em về chủ tướng Minh bóc lột và đàn áp nhân Giáo viên: Hồ Thị Hương Tổ KHXH Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
4. Kế hoạch bài dạy Lịch sử 7 Năm học 2023- 2024 Lê Lợi? dân ta tàn bạo. Vì sao nhiều người yên nước khắp nơi về hội tụ dưới - Trong bối cảnh ấy, nhân dân lá cờ của LL? đã nổi dậy chống quân Minh, tiêu biểu là các cuộc khởi 2. Cuộc khởi nghĩa Lam Sơn bùng nổ ở đâu? Nêu nghĩa của Trần Ngôi (1407 - hiểu biết của em về vùng đất đó? 1409), Trần Quý Khoáng Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập (1409 - 1414),... thu hút được - HS đọc SGK, thảo luận thực hiện yêu cầu. nhiều lực lượng tham gia, song cuối cùng đểu thất bại. - GV khuyến khích học sinh hợp tác với nhau khi thực hiện nhiệm vụ học tập - Nghe tin Lê Lợi chuẩn bị khởi nghĩa, nhiều người yêu Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động thảo luận nước từ các nơi về hội tụ, - Gv gọi đại diện nhóm báo cáo trong đó có Nguyễn Trãi. - Đại diện các nhóm trình bày, hs các nhóm khác nhận xét, bổ sung * Diễn biến: Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học + Năm 1416, Lê Lợi cùng 18 tập hào kiệt đã tổ chức Hội thề ở - Gv phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả của học Lũng Nhai (Thanh Hoá), quyết sinh. tâm đánh đuổi giặc Minh. - GV chuẩn xác hóa các kiến thức đã hình thành cho + Đầu năm 1418, Lê Lợi tự học sinh. xưng là Bình Định Vương, Gv mở rộng: Anh hùng hào kiệt khắp nơi tụ về Lam truyền hịch kêu gọi nhân dân Sơn vì: đứng lên đánh giặc cứu nước. + Chính sách đô hộ của nhà Minh, trong đó thâm độc nhất là chính sách đồng hóa, muốn tiêu diệt gốc rễ dân tộc Việt. + Nhà Minh thẳng tay đàn áp những cuộc khởi nghĩa của nhân dân ta. - Mục đích của các anh hùng hào kiệt: chí hướng của Lê Lợi phù hợp với nguyện vọng chung của người Việt – chung sức đồng lòng, giữ gìn đất nước để trong cõi được sống yên lành, nguyện sống chết có nhau, không quên lời thề son sắt. Vì thế, các anh hùng hào kiệt đã về với Lam Sơn, cùng tôn phò Bình Định Vương Lê Lợi cùng đứng lên giải phóng dân tộc, bắt đầu từ vùng núi Lam Sơn. - GV mở rộng kiến thức: Giới thiệu về người anh hùng Lê Lợi (1385-1433). Giáo viên: Hồ Thị Hương Tổ KHXH Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
5. Kế hoạch bài dạy Lịch sử 7 Năm học 2023- 2024 + Lê Lợi sinh ra trong một gia đình giàu có ở Thanh Hóa, trưởng thành trong thời kỳ Nhà Minh đô hộ nước Việt. Thời bấy giờ có nhiều cuộc khởi nghĩa của người Việt nổ ra chống lại quân Minh nhưng đều thất bại. + Ông là nhà chính trị, nhà lãnh đạo quân sự, người đã thành lập một đội quân người Việt và lãnh đạo đội quân này chiến đấu chống lại sự chiếm đóng của quân đội nhà Minh từ năm 1418 đến lúc đánh đuổi hoàn toàn quân Minh ra khỏi Đại Việt vào năm 1428, sau đó xây dựng và tái thiết lại đất nước. Ông cũng thành công với các chiến dịch quân sự đánh dẹp các tù trưởng ở biên giới phía Bắc Đại Việt và quân đội Ai Lao. + Ông được coi là anh hùng, vị vua huyền thoại của Đại Việt (Lê Thái Tổ) với tài năng quân sự, khả năng cai trị và lòng nhân ái đối với nhân dân. +Tượng đài Lê Thái Tổ dựng vào khoảng năm 1896 cạnh hồ Hoàn Kiếm, Hà Nội, gắn với truyền thuyết trả gươm thần. - Địa điểm: Lam Sơn là vùng đồi núi phía tây Thanh Hoá, năm bên tả ngạn sông Chu. Có địa thế hiểm trở; đồng thời nằm trên con đường huyết mạch nối miền núi và miền biển, Nghệ An với Đông Quan (thuộc Hà Nội ngày nay). Những năm đầu của cuộc khởi nghĩa (1418 - 1423) a. Mục tiêu: Trình bày được những khó khăn của nghĩa quân Lam Sơn trong những năm tháng đầu của cuộc khởi nghĩa. b. Nội dung: GV trình bày vấn đề; HS đọc tài liệu để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV. c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS d. Tổ chức thực hiện: Hoạt động của giáo viên và học sinh Sản phẩm dự kiến Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ b. Những năm đầu của cuộc khởi nghĩa (1418 - 1423) - GV hướng dẫn HS đọc mục 1b, kết hợp đọc mục Em có biết SGK tr.79 và trả lời câu hỏi: - Những khó khăn của của Giáo viên: Hồ Thị Hương Tổ KHXH Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
6. Kế hoạch bài dạy Lịch sử 7 Năm học 2023- 2024 1. Trình bày những khó khăn của nghĩa quân Lam nghĩa quân Lam Sơn trong Sơn trong những năm đầu của cuộc khởi nghĩa? những năm đầu của cuộc khởi nghĩa: 2. Để khắc phục những khó khăn đó, Lê Lợi đã làm gì? Em có nhận xét gì về đề nghị tạm hòa hoãn với + Nghĩa quân gặp rất nhiều quân Minh của nghĩa quân Lam Sơn? khó khăn, chịu những tổn thất lớn, phải 3 lần rút lên núi Chí 3.Nêu hiểu biết của em về Nguyễn Trãi. Linh, có lúc nghĩa quân chỉ Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập còn 100 người. - HS đọc SGK, quan sát hình ảnh, đọc mục Em có + Lê Lai phải giả dạng Lê Lợi biết và trả lời câu hỏi. mở đường máu đánh lạc - GV hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết. hướng quân Minh, bảo đảm tính mạng của chủ tướng. Vì Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động thế, trong dân gian vẫn lưu - GV mời HS trả lời câu hỏi. truyền câu Hăm một Lê Lai, hăm hai Lê Lợi là xuất phát từ - Hs trả lời HS khác nhận xét, bổ sung. sự kiện này Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ - Lê Lợi đã chủ động giảng học tập hòa với quân Minh, trở về - GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức Lam Sơn, từng bước củng cố và phát triển lực lượng - GV mở rộng kiến thức: Giới thiệu về Lê Lai + Ông sinh ra ở thôn Dựng Tú, xã Đức Giang huyện Lương Giang (nay là Thôn Thành Sơn (Làng Tép), xã Kiên Thọ, huyện Ngọc Lặc, tỉnh Thanh Hóa), cha tên là Lê Kiều, nối đời làm chức phụ đạo trong vùng, con lớn tên Lê Lạn, con thứ 2 là Lê Lai. + Lê Lai được sử gia Lê Quý Đôn miêu tả trong sách Đại Việt thông sử là người có tính cương trực, dung mạo khác thường, chí khí cao cả lẫm liệt, lo việc hậu cần cho Lê Lợi rất chu đáo. + Là một tướng lĩnh tham gia Khởi nghĩa Lam Sơn, ông được coi là một anh hùng, một tấm gương trung nghĩa với sự kiện nổi tiếng trong lịch sử Việt Nam là cải trang thành Lê Lợi và bị quân Minh giết chết. - Nguyễn Trãi (1380 - 1442) hiệu Ức Trai, quê ở Thường Tín (Hà Nội), đỗ Thái học sinh và làm quan dưới triều Hồ. Ông học rộng, tài cao, yêu nước, thương dân sâu sắc. Sau khi cuộc kháng chiến chống Minh của nhà Hồ thất bại. Ông vào Thanh Hoá tham Giáo viên: Hồ Thị Hương Tổ KHXH Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
7. Kế hoạch bài dạy Lịch sử 7 Năm học 2023- 2024 gia khởi nghĩa Lam Sơn, trở thành quân sư của Lê Lợi. Giai đoạn mở rộng hoạt động và giành những thẳng lợi đàu tiên (1424 - 1425 a. Mục tiêu: HS nắm được kế hoạch chuyển địa bàn hoạt động của Nguyễn Chích vào Nghệ An b. Nội dung: GV trình bày vấn đề; HS đọc SGK, đọc tư liệu văn bản và trả lời câu hỏi. c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS d. Tổ chức thực hiện: Hoạt động của giáo viên và học sinh Sản phẩm dự kiến Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ c. Giai đoạn mở rộng hoạt động và giành những thẳng - GV giới thiệu về Nguyễn Chích: lợi đàu tiên (1424 - 1425 + Ông quê ở xã Đông Ninh, huyện Đông Sơn, tỉnh - Nguyễn Chích đề xuất kế Thanh Hóa, Việt Nam . hoạch chuyển địa bàn hoạt + Là công thần khai quốc nhà Lê sơ, người tham gia động chính của nghĩa quân khởi nghĩa Lam Sơn. vào Nghệ An vì: + Khởi nghĩa Lam Sơn thắng lợi, Lê Lợi lên ngôi, + Nghệ An là nơi hiểm yếu, lập ra nhà Hậu Lê. Năm 1429, Nguyễn Chích được đất rộng, người đông, giàu phong tước Đình thượng hầu, ban cho họ Lê của lòng yêu nước. vua. Từ đó ông được gọi là Lê Chích. + Thu thành Trà Lân, giữ - GV chia HS thành các cặp yêu cầu HS đọc mục 1c, được Nghệ An để làm đất đọc tư liệu SGK tr.80 và trả lời câu hỏi: đứng chân. Từ Nghệ An, + Hãy cho biết tại sao Nguyễn Chích đề xuất kế nghĩa quân dựa vào sức người hoạch chuyển địa bàn hoạt động chính của nghĩa sức của để đánh Đông Đô. quân vào Nghệ An ? - Kết quả của kế hoạch: Trong + Kế hoạch đó đem lại kết quả như thế nào? vòng 10 tháng, nghĩa quân đã giải phóng một vùng rộng lớn Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập từ Thanh Hóa vào đến đèo Hải - HS đọc SGK, đọc tư liệu văn bản, thảo luận cặp đôi Vân. và trả lời câu hỏi. => Là bước ngoăt lớn trong - GV hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết. khởi nghĩa Lam Sơn Chuyển từ thế giữ gìn lực lượng sang Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận thế tấn công Giáo viên: Hồ Thị Hương Tổ KHXH Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
8. Kế hoạch bài dạy Lịch sử 7 Năm học 2023- 2024 - GV mời đại diện 1 vài cặp trình bầy. Kế sách của ông trong cuộc kháng chiến chống quân Minh - Hs trình bầy, Hs khác nhận xét, bổ sung. thể hiện phương châm "tránh Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học chỗ mạnh, đánh chỗ yếu’ - nét tập đặc sắc của nghệ thuật quân - Gv nhận xét về thái độ, tinh thần và kết quả học tập sự Việt Nam. của học sinh, chốt kiến thức lên màn hình. - Gv chuẩn kiến thức, - GV liên hệ đến phương châm chiến lược của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp giai đoạn 1950 – 1954. Khởi nghĩa toàn thắng (1426-1427) a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS trình bày được diễn biến của trận Tốt Động – Chúc Động và trận Chi Lăng – Xương Giang. b. Nội dung: GV trình bày vấn đề; HS đọc SGK, quan sát lược đồ, quan sát sơ đồ, thảo luận theo nhóm và trả lời câu hỏi. c. Sản phẩm học tập: Câu trả lời và phiếu học tập của HS. Thời gian Sự kiện 9/1426 Tiến quân ra Bắc 11/1426 Chiến thắng Tốt Động – Chúc Động 10/1927 Chiến thắng Chi Lăng – Xương Giang 12/1927 Tổ chức Hội thề Đông Quan 1/1928 Quân Minh rút hết về nước. d. Tổ chức thực hiện: Hoạt động của giáo viên và học sinh Sản phẩm dự kiến Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ d. Khởi nghĩa toàn thắng (1426-1427) - GV giới thiệu kiến thức: Tháng 9/1426, nghĩa quân tiến ra Bắc, liên tiếp đánh thắng nhiều trận. * Chiến thắng Tốt Động – Quân Minh buộc phải rút vào thành Đông Quan Chúc Động (Hà Nội) cố thủ và chờ viện binh. Cuộc khởi nghĩa - Tháng 11/1426 : Vương Thông chuyển sang giai đoạn phản công. chỉ huy viện binh kéo đến Đông - Gv tổ chức cho học sinh Hđ nhóm 10( Cá nhân Quan, mở cuộc tấn công đánh 3p, nhóm 7p) vào Cao Bộ (Chương Mỹ, Hà Nội), nơi quân chủ lực Lam Sơn Giáo viên: Hồ Thị Hương Tổ KHXH Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
9. Kế hoạch bài dạy Lịch sử 7 Năm học 2023- 2024 - GV chia HS thành 6 nhóm, yêu cầu các nhóm đóng giữ. thảo luận và thực hiện nhiệm vụ: + Nghĩa quân bố trí mai phục ở + Nhóm 1,2: Quan sát Lược đồ hình 4, trình bày Tốt Động và Chúc Động. Quân tóm tắt diễn biến trận Tốt Động – Chúc Động. Minh rơi vào trận địa, bị phục kích, tổn thất nặng nề. + Nhóm 3,4: Quan sát Lược đồ hình .5, trình bày tóm tắt diễn biến trận Chi Lăng – Xương Giang. + Nghĩa quân thừa thắng vây hãm Đông Quan và giải phóng + Nhóm 5,6: Trình bày tóm tắt về Hội thề nhiều châu, huyện. GV yêu cầu HS đọc thông tin mục d (SGK), quan * Chiến thắng Chi Lăng – sát lược đồ H4, 5 trận Tốt Động – Chúc Động và Xương Giang trận Chi Lăng – Xương Giang hoàn thành phiếu học tập - Tháng 10/1427, vua Minh lệnh cho Liễu Thăng và Mộc Thạnh Thời gian Sự kiện dẫn 15 vạn quân chia thành 2 ngả, tiến vào nước ta cứu viện cho Vương Thông. - Tại Chi Lăng, quân Minh rơi vào trận địa phục kích của nghĩa quân, Liễu Thanh bị chém đầu. Số quân còn lại rút về Xương Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ Giang nhưng cũng bị tiêu diệt. - HS đọc thông tin tin mục d (SGK), quan sát lược Mộc Thạnh vội vã cho quân rút đồ , thảo luận và trả lời câu hỏi của GV. về nước. - GVhướng dẫn, hỗ trợ các em trong quá trình thực * Hội thề Đông Quan hiện nhiệm vụ (nếu cần). - Nghĩa quân xiết chặt vòng vây Bước 3 : Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận thành Đông Quan, Nguyễn Trãi - GV mời đại diện các nhóm trình bầy viết thư dụ Vương Thông ra hàng, mở đường sống cho quân - Đại diện các nhóm trình bày kết của của mình. Minh. - Các nhóm còn lại quan sát, theo dõi nhóm bạn - Ngày 10/12/1427, diễn ra hội trình bày, nhận xét và bổ sung (nếu cần). thề Đông Quan chấm dứt chiến Bước 4 : Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ tranh tại phía Nam thành Đông học tập Quan. - Nhận xét về thái độ, tinh thần và kết quả học tập - Lê Lợi cấp thuyền xe và lương của học sinh, chốt kiến thức thảo cho quân Minh rút về - GV rút ra nhận xét : Kế sách vây thành, diệt viện của nghĩa quân là không cho quân Minh nối được liên hệ giữa những thành trì và các cánh quân tiếp Giáo viên: Hồ Thị Hương Tổ KHXH Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
10. Kế hoạch bài dạy Lịch sử 7 Năm học 2023- 2024 viện. Một mặt bao vây các thành trì, mặt khác dồn lực tấn công quân tiếp viện. Khi quân tiếp viện tan rã, các thành trì cũng hết hi vọng và đầu hàng. - GV lưu ý HS: Đối với trận Chi Lăng – Xương Giang + Khả năng tấn công, tập kích liên tục của nghĩa quân: Trước khi đánh trận chiến lớn Chi Lăng – Xương Giang, nghĩa quân đã làm tiêu hoa tinh thần và ý chí của quân Minh bằng các trận tập kích nhỏ (Pha Lũy, Khâu Ôn, Ải Lưu, Cần Trạm, ). Bên cạnh đó là khả năng vây hãm các thành trì (đặc biệt là thành Đông Quan) luôn được canh giữ nghiêm ngặt. + Cuối năm 1426, ngoài Đông Quan, quân Minh còn chiếm 12 thành trì khác (Thuận Hóa, Tân Bình, Nghệ An, Diễn Châu, Tây Đô, Cổ Lộng, Điêu Diêu, Tam Giang, Thị Cầu, Xương Giang, Chí Linh, Khâu Ôn). 2. Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử a. Mục tiêu: Học sinh phân tích, giải thích được nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn. b. Nội dung: GV tổ chức cho hs thảo luận nhóm, yêu cầu HS đọc tài liệu, thảo luận để tìm hiểu nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn. c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS d. Tổ chức thực hiện: Hoạt động của giáo viên và học sinh Sản phẩm dự kiến Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ 2. Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử GV yêu cầu HS đọc thông tin mục 2 SGK a. Nguyên nhân chính dẫn đến - Gv tổ chức cho học sinh Hđ nhóm 7( Cá nhân 2p, thắng lợi của cuộc khởi nghĩa nhóm 5p) Lam Sơn: - GV chia HS thành 4nhóm, yêu cầu các nhóm thảo + Tinh thần yêu nước và đoàn luận và thực hiện nhiệm vụ: kết của cả dân tộc,Ý chí quyết Nhóm 1,2: Giải thích nguyên nhân chính dẫn đến tâm giành độc lập dân tộc Giáo viên: Hồ Thị Hương Tổ KHXH Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
11. Kế hoạch bài dạy Lịch sử 7 Năm học 2023- 2024 thắng lợi của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn? + Toàn dân dã đồng lòng đoàn kết chiến đấu, đóng góp của Nhóm 3,4: Trình bày ý nghĩa lịch sử của cuộc khởi cải lương thực,chiến đấu hi nghĩa Lam Sơn? sinh gian khổ. Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ + Bộ chỉ huy Lam Sơn có - HS đọc thông tin trong SGK, thảo luận và trả lời chiến lược, chiến thuật đúng câu hỏi của GV. đắn, sáng tạo. Tiêu biểu là - GVhướng dẫn, hỗ trợ các em trong quá trình thực nghệ thuật vây thành, diệt hiện nhiệm vụ (nếu cần). viện, tổ chức phục kích, viết thư dụ hàng, . Bước 3. Báo cáo, thảo luận · - Đại diện các nhóm trình bày kết của của mình. - Các nhóm còn lại quan sát, theo dõi nhóm bạn trình bày, nhận xét và bổ sung (nếu cần). b.Ý nghĩa lịch sử của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn: Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện + Là cuộc chiến tranh giải - Nhận xét về thái độ, tinh thần và kết quả học tập phóng dân tộc có tính chất của học sinh, chốt kiến thức. nhân dân rộng rãi. - GV hướng dẫn HS đọc mục Em có biết SGK tr.82 + Chấm dứt 20 năm đô hộ của để biết về nghệ thuật tâm công (đánh vào lòng nhà Minh, khôi phục nền độc người), bằng cách viết thư dụ hàng tướng lĩnh Minh lập dân tộc, mở ra thời kì phát do Nguyễn Trãi đề xướng vẫn còn nguyên giá trị đến triển mới của dân tộc. ngày nay. Lê Lợi là biểu tượng của cuộc khởi nghĩa, tập hợp quanh mình những người yêu nước, từ người Việt, người Thái đến người Mường. Từ đàn ông, phụ nữ, bất kể già trẻ gái trai, hễ ai có lòng yêu nước và ý chí căm thù quân Minh đều đứng chung một ngọn cờ khởi nghĩa. · Nghĩa quân luôn biết dựa vào dân, bổ sung thêm sức mạnh về nhân lực, tài lực để chiến đấu. · Ngay trong thời điểm khó khăn, vừa lúc hạ được thành Trà Lân, đã có 5 000 thanh niên hăng hái gia nhập nghĩa quân. + Bộ chỉ huy Lam Sơn có chiến lược, chiến thuật đúng đắn, sáng tạo. Tiêu biểu là nghệ thuật vây thành, diệt viện, tổ chức phục kích, viết thư dụ hàng, . · Lúc đánh thì tấn công như vũ bão. Giáo viên: Hồ Thị Hương Tổ KHXH Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
12. Kế hoạch bài dạy Lịch sử 7 Năm học 2023- 2024 · Lúc quân Minh đầu hàng thì mở lối thoát. · Ngoài lãnh tụ Lê Lợi, những cá nhân xuất sắc như Nguyễn Trãi, Nguyễn Chích, Trần Nguyên Hán, Nguyễn Xí, đều có những cống hiến to lớn góp phần tạo nên thành công của cuộc khởi nghĩa Hoạt động 3. LUYỆN TẬP a. Mục tiêu: Nhằm củng cố, hệ thống hóa, hoàn thiện kiến thức cho HS b. Nội dung: HS vận dụng kiến thức đã học để trả lời câu hỏi trắc nghiệm qua việc tham gia trò chơi “Sóc nhặt hạt dẻ”. c. Sản phẩm: Câu trả lời của học sinh. Dự kiến sản phẩm phần tự luận Sự kiện Thời gian Ý nghĩa Hội thề Lũng Nhai 1416 Chuẩn bị cho cuộc khởi nghĩa Lam Sơn Giải phóng Nghệ An 10 - 1424 Nghĩa quân chuyển sang giai đoạn mở rộng địa bàn Chiến thắng Tốt Động 11 - 1426 Nghĩa quân chuyển sang giai đoạn phản công - Chúc Động Chiến thắng Chi Lăng 10 - 1427 Tiêu diệt viện binh, quân Minh buộc phải đầu - Xương Giang hàng Hồi thề Đông Quan 12 - 1427 Kết thúc chiến tranh, giải phóng đất nước d. Tổ chức thực hiện: Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ: - GV tổ chức cho học sinh cả lớp tham gia trò chơi “Sóc nhặt hạt dẻ”. Chọn hai bạn làm nhiệm vụ quan sát câu trả lời của các bạn trong lớp. - GV dùng hệ thống câu hỏi trắc nghiệm khách quan yêu cầu học sinh chọn đáp án đúng và ghi câu trả lời trên bảng con. * Câu hỏi trắc nghiệm khách quan Câu 1: Ai là người lãnh đạo cuộc khởi nghĩa Lam Sơn? Giáo viên: Hồ Thị Hương Tổ KHXH Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
13. Kế hoạch bài dạy Lịch sử 7 Năm học 2023- 2024 A. Nguyễn Trãi. B. Lê Lợi. C. Lê Lai. D. Đinh Liệt. Câu 2: Tình hình nghĩa quân Lam Sơn trong những năm đầu hoạt động (1418 – 1423) diễn ra như thế nào? A. Gặp rất nhiều khó khăn, nguy nan và phải ba lần rút lên núi Chí Linh để chống lại sự vây quét của quân giặc. B. Đánh bại các cuộc vây quét của quân Minh và làm chủ vùng đất từ Thanh Hóa đến Thuận Hóa. C. Liên tiếp tiến công quân Minh ở Đông Quan. D. Nghĩa quân nhanh chóng đầu hàng quan địch để bảo toàn lực lượng. Câu 3: Kế hoạch giải phóng Nghệ An, Tân Bình, Thuận Hóa của nghĩa quân Lam Sơn do ai đưa ra? A. Nguyễn Trãi. B. Lê Lợi. C. Lê Lai. D. Nguyễn Chích. Câu 4: Hai trận đánh lớn nhất trong khởi nghĩa Lam Sơn là: A. trận Hạ Hồi và trận Ngọc Hồi – Đống Đa. B. trận Rạch Gầm – Xoài Mút và trận Bạch Đằng. C. trận Tây Kết và trận Đông Bộ Đầu. D. trận Tốt Động – Chúc Động và trận Chi Lăng – Xương Giang. Câu 5 : Cuộc khởi nghĩa Lam Sơn thắng lợi có ý nghĩa lịch sử như thế nào? A. Kết thúc chiến tranh và buộc nhà Minh bồi thường chiến tranh cho nước ta. B. Kết thúc 20 năm đô hộ tàn bạo của phong kiến nhà Minh, mở ra thời kì phát triển của đất nước. C. Mở ra thời kì phát triển mới của đất nước với việc nhà Minh thần phục nước ta. D. Đưa nước ta trở thành một cường quốc trong khu vực. Câu 6. Anh hùng khắp nơi tụ về Lam Sơn vì: A. Bất bình trước chính sách đô hộ tàn bạo của nhà Hán. B. Bất bình trước chính sách đồng hóa dân tộc Việt của nhà Đường. C. Bất bình trước chính sách đô hộ, muốn tiêu diệt tận gốc rễ dân tộc Việt của nhà Minh. D. Bất bình trước chính sách đô hộ tàn bạo, đồng hóa dân tộc Việt của nhà Lương. Câu 7. Người đã đóng giả làm Lê Lợi để cứu chủ tướng khỏi bị truy sát, giải vây cho cuộc khởi nghĩa là: A. Lê Lai. B. Nguyễn Chích. C. Trần Nguyên Hãn D. Nguyễn Xí Giáo viên: Hồ Thị Hương Tổ KHXH Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
14. Kế hoạch bài dạy Lịch sử 7 Năm học 2023- 2024 Câu 8. Nghĩa quân Lam Sơn đã giải phóng một vùng rộng lớn từ Thanh Hóa vào đến đèo Hải Vân trong vòng: A.7 tháng. B.8 tháng. C. 9 tháng. D. 10 tháng. Câu 9. Bộ chỉ huy Lam Sơn đã có chiến lược, chiến thuật đúng đắn, sáng tạo như thế nào? A. Vây thành, diệt viện. B. Tổ chức phục kích. C. Viết thư dụ hàng. D. Cả A, B, C đều đúng. Câu 10. Điều nào dưới đây không đúng khi nói về nghệ thuật “tâm công” được sử dụng trong cuộc khởi nghĩa Lam Sơn: A. Nghệ thuật “tâm công” là đánh vào lòng người. B. Người đề xướng nghệ thuật này là Nguyễn Chích. C. Nhờ có nghệ thuật “tâm công”, nghĩa quân đã giành được nhiều thành trì mà không tốn xương máu. D. Nghệ thuật ra đời khi ta đối đầu với kẻ thù mạnh hơn gấp bội. Câu tự luận: Trả lời câu hỏi 1 phần Luyện tập SGK tr.82: Lập bảng thống kê những sự kiện chính tiêu biểu của cuộc khởi nghĩa lam Sơn ( Sự kiện, thời gian , kết quả ý nghĩa) Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ: HS suy nghĩ và trả lời theo các câu hỏi và làm bài tập Bước 3. Báo cáo, thảo luận: HS đưa bảng con có ghi câu trả lời sau khi giáo viên nêu câu hỏi. Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện: GV nhận xét, đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ. Hoạt động 4. VẬN DỤNG a. Mục tiêu: Củng cố và mở rộng kiến thức nội dung của bài học cho HS. b. Nội dung: GV giao nhiệm vụ, HS thực hiện nhiệm vụ. c. Sản phẩm: Bài làm của học sinh d. Tổ chức thực hiện Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ: GV giao bài tập về nhà cho học sinh Câu 1: Đóng vai Nguyễn Trãi lí giải vì sao “Nghe tin Lê Lợi chuẩn bị khởi nghĩa, nhiều người yêu nước từ các nơi về hội tụ, trong đó có Nguyễn Trãi”. Câu 2: Trả lời câu hỏi 2 phần Vận dụng SGK tr.82: Hãy đánh giá vai trò của các vị anh hung dân tộc như: Lê Lợi, Nguyễn Trãi,Nguyễn Chích đối với cuộc khởi nghĩa lam Sơn? Giáo viên: Hồ Thị Hương Tổ KHXH Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
15. Kế hoạch bài dạy Lịch sử 7 Năm học 2023- 2024 Câu 3: Bài học nhắc đến 3 vị anh hùng: Lê Lợi, Nguyễn Trãi, Nguyễn Chích. HS viết đoạn văn kể về một trong ba người anh hùng mà em ấn tượng với nội dung: - Tiểu sử của nhân vật. - Đóng góp của nhân vật cho cuộc khởi nghĩa Lam Sơn và đất nước. - Những di sản văn hóa khác: thơ, văn, truyện,...liên quan đến nhân vật. - Những câu chuyện, truyền thuyết liên quan: sự tích Hồ Gươm,... - Em học tập được nhân vật đó ở điểm gì. Câu 4: Từ cuộc khởi nghĩa Lam Sơn, chúng ta rút ra bài học kinh nghiệm gì đối với công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay - HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ: Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ - GV hướng dẫn các em tìm hiểu và xác định yêu cầu của đề. - HS nhận nhiệm vụ, thực hiện nhiệm vụ theo yêu cầu của giáo viên (HS làm ở nhà, ghi bài làm vào giấy). Bước 3. Báo cáo kết quả - GV hướng dẫn các em cách nộp sản phẩm cho GV sau khi hoàn thành - GV có thể mời một bạn báo cáo ở lớp trong tiết học tiếp theo. Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện Nhận xét, nhắc nhở, động viên tinh thần, thái độ của các em trong quá trình học bài. ******************************************************** Giáo viên: Hồ Thị Hương Tổ KHXH Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
16. Kế hoạch bài dạy Lịch sử 7 Năm học 2023- 2024 Giáo viên: Hồ Thị Hương Tổ KHXH Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ