Kế hoạch bài dạy Khoa học tự nhiên 7 (Cánh diều) - Tuần 18 - Bài 14: Nam châm - Năm học 2024-2025 - Nguyễn Thu Trang

Nội dung text: Kế hoạch bài dạy Khoa học tự nhiên 7 (Cánh diều) - Tuần 18 - Bài 14: Nam châm - Năm học 2024-2025 - Nguyễn Thu Trang

1. KHOA HỌC TỰ NHIÊN 7- Năm học 2024-2025 Ngày 09/01/2025 10/01/2025 11/01/2025 Tiết 3 5 2 3 1,3 2,4 5 Ngày soạn Ngày Lớp 7B 7A 7B 7A 7C 7E 7D 29/12/2024 dạy Ngày 13/01/2025 Tiết 4 Lớp 7D Tuần 18- Tiết 71,72 BÀI 14. NAM CHÂM Môn học: KHTN - Lớp: 7 Thời gian thực hiện: 02 tiết (71-72) I. Mục tiêu 1. Kiến thức: Sau khi học, HS sẽ - Tiến hành thí nghiệm để nêu được: + Sự định hướng của thanh nam châm (kim nam châm) + Tác dụng của nam châm đến các vật liệu khác nhau. - Xác định được cực Bắc và cực Nam của một thanh nam châm. 2. Năng lực 2.1. Năng lực chung: - Năng lực tự chủ và tự học: Tìm hiểu thông tin, đọc sách giáo khoa, quan sát tranh ảnh, để tìm hiểu vấn đề về sự định hướng của nam châm và tác dụng của nam châm lên các vật khác nhau. - Năng lực giao tiếp và hợp tác: Thảo luận nhóm để thiết kế thí nghiệm, thực hiện thí nghiệm, hợp tác giải quyết vấn đề để tìm hiểu về sự định hướng của nam châm và tác dụng của nam châm. 2.2. Năng lực khoa học tự nhiên: - Năng lực nhận biết: Nhận biết được sự định hướng của nam châm. - Năng lực tìm hiểu: Dựa vào quan sát thí nghiệm, hình ảnh rút ra kết luận về sự định hướng của thanh nam châm tự do và rác dụng của nam châm lên các vật khác nhau. - Vận dụng kiến thức, kỹ năng đã học: Vận dụng được kiến thức giải thích được các hiện tượng trong đời sống thực tiễn. 3. Phẩm chất. - Trung thực trong việc báo cáo kết quả thí nghiệm - Chăm chỉ đọc tài liệu, chuẩn bị những nội dung của bài học. - Nhân ái, trách nhiệm: Hợp tác giữa các thành viên trong nhóm. * Mục tiêu dành cho HS hoà nhập: 1. Kiến thức: Quan sát, tham gia hoạt động cùng các bạn theo khả năng. 2. Năng lực: Giao tiếp, hoạt động cùng các bạn. GV: Nguyễn Thu Trang - THCS Nguyễn Chuyên Mỹ 1
2. KHOA HỌC TỰ NHIÊN 7- Năm học 2024-2025 3. Phẩm chất: Có ý thức, chăm chỉ. II. Thiết bị dạy học và học liệu - Máy chiếu để chiếu hình ảnh 14.1, 14.2, 14.3, 14.4, 14.5 trong SGK lên bảng. - Bộ thí nghiệm gồm: 2 thanh nam châm, giá đỡ, sợi dây, vật bằng đồng, nhôm, sắt, nhựa, thủy tinh, gỗ, . III.Tiến trình dạy học 1. Hoạt động khởi động a.Mục tiêu: Tạo hứng thú cho HS trong học tập, tạo sự tò mò cần thiết của tiết học. HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. b. Nội dung: Giới thiệu về tác dụng của đá nam châm và ứng dụng trong thực tế hiện tế để gây tò mò cho học sinh về tính chất mà nam châm có. HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. c. Sản phẩm: Các câu trả lời của HS HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. d. Tổ chức thực hiện: Hoạt động của GV và HS Dự kiến sản Dự kiến SP phẩm cho HS khuyết tật Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập: * HS khuyết tật => Xuất phát từ tình huống có vấn đề: Giáo - Ví dụ về sử hoạt động cùng viên: : Giáo viên: Yêu cầu học sinh quan sát dụng nam châm các bạn hình ảnh đá nam châm và giới thiệu chúng có phổ biến trong tác dụng xác định phương hướng. đời sống hiện Ngày nay, nam châm rất phổ biến trong đời nay như bộ phận sống, GV yêu cầu HS lấy các ví dụ cụ thể về giữ cánh cửa, nam châm trong đời sống mà các con đã thấy. kim la bàn, nắp Học sinh tiếp nhận túi đựng, .. và HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. cả các thiết bị Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập: hiện đại trong Học sinh: Cá nhân học sinh sẽ lấy ví dụ về tác khoa học kĩ dụng của nam châm trong đời sống. thuật. Giáo viên: Theo dõi và bổ sung khi cần. - Dự kiến sản phẩm: HS trả lời. HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. GV: Nguyễn Thu Trang - THCS Nguyễn Chuyên Mỹ 2
3. KHOA HỌC TỰ NHIÊN 7- Năm học 2024-2025 Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận: - Học sinh lấy được các ví dụ: nam châm xuất hiện trong các vật dụng thông thường như bộ phận giữ cánh cửa, kim la bàn, nắp túi, . HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ: HS nhận xét, bổ sung, đánh giá: GV nhận xét, đánh giá => GV gieo vấn đề cần tìm hiểu trong bài học: Như vậy nam châm có tính chất gì mà chúng lại được sử dụng nhiều như thế? =>Giáo viên nêu mục tiêu bài học HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. 2. Hoạt động hình thành kiến thức mới 2.1. Sự định hướng của thanh nam châm a. Mục tiêu: Tìm hiểu sự định hướng của nam châm tự do. HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. b. Nội dung: - Tiến hành thí nghiệm để rút ra kết luận về sự định hướng của thanh nam châm tự do. HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. c. Sản phẩm: - Từ thí nghiệm học sinh tiến hành làm rút ra được kết luận thanh nam châm được treo tự do luôn nằm theo một hướng xác định. - Khi được để tự do, thanh nam châm nằm dọc theo hướng nam bắc địa lí. - Các kí hiệu về 2 cực của nam châm và một số loại nam châm thường dùng. HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. d. Tổ chức thực hiện Hoạt động của GV và HS Dự kiến sản phẩm Dự kiến SP cho HS khuyết tật Hoạt động 1.1 Tiến hành làm thí nghiệm để xác định sự định hướng của nam châm tự do Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học I. Sự định hướng * HS khuyết tật hoạt tập: của thanh nam động cùng các bạn châm. GV: Nguyễn Thu Trang - THCS Nguyễn Chuyên Mỹ 3
4. KHOA HỌC TỰ NHIÊN 7- Năm học 2024-2025 - Giáo viên: Để xác định được hướng - Thanh nam châm của nam châm tự do, học sinh cần được treo tự do luôn tiến hành làm thí nghiệm. nằm theo một hướng xác định. - GV chia nhóm HS yêu cầu Hs phân tích các bước của thí nghiệm; so sánh kết quả thí nghiệm với các nhóm - Khi được để tự do, khác và rút ra kết luận. thanh nam châm nằm HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các dọc theo hướng nam bạn. bắc địa lí. Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập: - HS nghiên cứu các bước TN và tiến hành TN theo nhóm: + Treo thanh nam châm bằng một đoạn dây mảnh vào một giá đỡ sao cho nam châm không chịu lực tác dụng bên ngoài. + Khi thanh nam châm nằm yên, đánh dấu lại hướng trục dài của nó. + Xoay thanh nam châm lệch khỏi hướng vừa xác định, buông tay. Khi nam châm đã nằm yên trở lại, xác định xem nó có nằm theo hướng như ban đầu hay không. - GV quan sát và giúp đỡ HS gặp khó khăn. HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận: - GV gọi ngẫu nhiên nhóm HS báo cáo kết quả. - Các nhóm HS khác nhận xét, bổ sung GV: Nguyễn Thu Trang - THCS Nguyễn Chuyên Mỹ 4
5. KHOA HỌC TỰ NHIÊN 7- Năm học 2024-2025 HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ: - GV nhận xét, đánh giá về quá trình nghiên cứu, tiến hành làm thí nghiệm của các nhóm và chốt kiến thức về sự định hướng của thanh nam châm tự do. HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. Hoạt động 1.2 Tìm hiểu về kí hiệu các cực của nam châm và một số loại nam châm thường sử dụng Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học * HS khuyết tật hoạt tập: động cùng các bạn - GV yêu cầu HS quan sát một số - Đầu nam châm hình ảnh nam châm thường dùng. hướng về phía cực - GV vậy tại sao trên mỗi nam châm Bắc của Trái Đất đều được kí hiệu hai chữ N và S ở được gọi là cực từ hai cực? HS lấy ví dụ về các nam bắc, kí hiệu N châm mà con thường dùng. (North). Thường HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các được tô màu đỏ. bạn. Đầu còn lại của Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học nam châm là cực từ tập: nam, kí hiệu S - HS hoạt động độc lập nghiên cứu (South). Thường SGK và nêu khái niệm của tần số. được tô màu xanh. - GV quan sát và giúp đỡ HS gặp khó khăn. - Khi khoa học công HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các nghệ phát triển, con bạn. người đã nghiên cứu Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận: bản chất của nam - GV gọi ngẫu nhiên HS báo cáo kết châm và tạo ra nam quả. châm có kích thước - Các HS khác nhận xét, bổ sung và hình dạng khác nhau: nam châm GV: Nguyễn Thu Trang - THCS Nguyễn Chuyên Mỹ 5
6. KHOA HỌC TỰ NHIÊN 7- Năm học 2024-2025 HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các thẳng, nam châm chữ bạn. U, kim nam châm, Bước 4: Đánh giá kết quả thực .. hiện nhiệm vụ: - GV nhận xét, đánh giá và chốt kiến thức nam châm. HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. 2.2. Nam châm tác dụng lên vật làm từ các vật liệu khác nhau a. Mục tiêu: Tìm hiểu nam châm tác dụng lên nam châm khác và tác dụng lên vật làm từ các vật liệu khác nhau. HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. b. Nội dung: - Tiến hành thí nghiệm để rút ra kết luận nam châm tác dụng lên nam châm khác và tác dụng lên vật làm từ các vật liệu khác nhau. HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. c. Sản phẩm: - Từ thí nghiệm học sinh tiến hành làm rút ra được kết luận: + Khi đưa từ cực của hai nam châm lại gần nhau: các cực cùng tên thì đẩy nhau, các cực khác tên thì hút nhau. + Nam châm có thể hút các vật được làm từ vật liệu từ. HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. d. Tổ chức thực hiện Dự kiến SP Dự kiến sản Hoạt động của GV và HS cho HS phẩm khuyết tật Hoạt động 2.1 : Nam châm tác dụng lên nam châm Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập II. Nam châm * HS khuyết tác dụng lên tật hoạt động - GV giao nhiệm vụ học tập theo nhóm, tìm hiểu cùng các bạn thông tin thí nghiệm trong SGK. vật làm từ các - GV phát cho mỗi nhóm HS 2 thanh nam vật liệu khác châm( có sơn đánh dấu 2 từ cực), giá đỡ có dây nhau treo, yêu cầu HS hoạt động nhóm quan sát sự tương tác của hai nam châm và hoàn thiện phiếu bài tập số 1 GV: Nguyễn Thu Trang - THCS Nguyễn Chuyên Mỹ 6
7. KHOA HỌC TỰ NHIÊN 7- Năm học 2024-2025 HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. 1. Nam châm tác dụng lên Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập nam châm HS thảo luận theo nhóm, thống nhất đáp án và - Khi đưa từ cực ghi chép nội dung câu hỏi 1: “Nam châm tác của hai nam dụng lên nam châm khác như thế nào?” vào châm lại gần phiếu bài tập 1 nhau: HS hoạt động nhóm nghiên cứu phương án làm • Các từ cực thí nghiệm và ghi kết quả thí nghiệm vào bảng cùng tên thì đẩy kết quả. nhau; HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. • Các từ cực Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận khác tên thì hút nhau. GV gọi ngẫu nhiên một HS đại diện cho một nhóm trình bày, các nhóm khác bổ sung (nếu có). Lực từ là lực hút hoặc đẩy HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. giữa các thanh Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ nam châm - Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá. - Giáo viên nhận xét, đánh giá. - GV nhận xét và chốt nội dung nam châm tác dụng lên nam châm. - GV thông báo: Lực từ HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. Hoạt động 2.2: Nam châm tác dụng lên các vật Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập 2. Nam châm * HS khuyết tác dụng lên tật hoạt động - GV giao nhiệm vụ nhóm cho HS yêu cầu HS cùng các bạn nghiên cứu tài liệu và qua thí nghiệm quan sát các vật nam châm tác dụng lên các vật và trả lời câu hỏi - Nam châm trong phiếu học tập 2 hút được các HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. vật làm bằng vật liệu từ: sắt, Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập thép, niken, HS hoạt động nhóm, nghiên cứu các bước – làm coban.... thí nghiệm và ghi kết quả thí nghiệm vào bảng 2, - Nam châm trả lời câu hỏi 2: “Nam châm tác dụng lên các vật hầu như không khác như thế nào?” trong phiếu học tập 2. hút các vật HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. được làm từ đồng, nhôm và GV: Nguyễn Thu Trang - THCS Nguyễn Chuyên Mỹ 7
8. KHOA HỌC TỰ NHIÊN 7- Năm học 2024-2025 Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận các kim loại GV gọi ngẫu nhiên một HS đại diện cho một không thuộc nhóm trình bày, các nhóm khác bổ sung (nếu có). vật liệu từ. HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ - Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá. - Giáo viên nhận xét, đánh giá. - GV nhận xét và chốt nội dung nam châm tác dụng lên các vật. HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. 3. Hoạt động 3: Luyện tập a) Mục tiêu: - Hệ thống được một số kiến thức đã học. HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. b) Nội dung: - HS tóm tắt nội dung bài học bằng sơ đồ tư duy. - HS hoàn thành luyện tập 1, 2 trong SGK. HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. c) Sản phẩm: - Sơ đồ tư duy bài học. GV: Nguyễn Thu Trang - THCS Nguyễn Chuyên Mỹ 8
9. KHOA HỌC TỰ NHIÊN 7- Năm học 2024-2025 Luyện tập 1: Khi được tự do, kim nam châm nằm dọc theo hướng Nam Bắc địa lí. Luyện tập 2: Đưa cực N của thanh A gần một trong hai cực của thanh B, nếu có lực hút thì cực này của thanh B là cực S, cực còn lại là cực N. Nếu có lực đẩy thì cực này của thanh B là cực N, cực còn lại là cực S HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. d) Tổ chức thực hiện: Hoạt động của giáo viên và học sinh Dự kiến sản Dự kiến SP cho phẩm HS khuyết tật *Chuyển giao nhiệm vụ học tập * HS khuyết tật hoạt động cùng GV yêu cầu HS thực hiện nhóm: Tóm tắt nội các bạn dung bài học dưới dạng sơ đồ tư duy vào giấy A3. GV chia lớp thành 2 nhóm: Nhóm 1 hoàn thành luyện tập 1, Nhóm 2 hoàn thành luyện tập 2 HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. *Thực hiện nhiệm vụ học tập HS thực hiện theo yêu cầu của giáo viên. GV: Nguyễn Thu Trang - THCS Nguyễn Chuyên Mỹ 9
10. KHOA HỌC TỰ NHIÊN 7- Năm học 2024-2025 HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. *Báo cáo kết quả và thảo luận GV gọi ngẫu nhiên các nhóm lên bảng lần lượt trình bày sơ đồ tư duy của nhóm mình. GV gọi ngẫu nhiên đại diện 2 nhóm trình bày kết quả bài luyện tập, thảo luận trên phạm vi toàn lớp. HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. *Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ GV nhấn mạnh nội dung bài học bằng sơ đồ tư duy trên màn hình. HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. 4. Hoạt động 4: Vận dụng a) Mục tiêu: - HS vận dụng được kiến thức và kĩ năng đã học về nam châm tác dụng lên các vật. - Phát triển năng lực tự học và năng lực tìm hiểu đời sống. HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. b) Nội dung: - Trả lời câu hỏi phần tìm hiểu thêm và phần vận dụng SGK/tr78 - Trò chơi “Ai nhanh hơn!”. GV chia lớp thành 2 đội chơi, mỗi đội có 1 hỗn hợp bao gồm các vụn sắt và các vật không phải vật liệu từ. Yêu cầu các đội tách được hết các vụn sắt lẫn trong hỗn hợp ra ngoài. HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. c) Sản phẩm: - Trả lời câu hỏi Tìm hiểu thêm SGK/tr78: Giả sử thanh A là nam châm, thanh B là sắt. Đưa một đầu của thanh A lại gần trung điểm (điểm chính giữa) của thanh B nếu: + Thanh A và thanh B hút nhau mạnh thì chứng tỏ điều giả sử là đúng. Vì ở 2 đầu cực của nam châm tác dụng mạnh lên các vật liệu từ hoặc lên nam châm. + Thanh A và thanh B hút nhau rất yếu chứng tỏ thanh A phải là sắt, thanh B là nam châm. Vì thanh B là nam châm nên tại các cực từ nam châm tác dụng mạnh nhất còn ở điểm chính giữa của nó thì tác dụng lên các vật liệu từ hoặc lên nam châm rất yếu. - Trả lời câu hỏi vận dụng SGK/tr78: Vì cả ba chất này đều bị nam châm hút. Do đó, có thể tách cả ba chất ra cùng một lúc, nhưng không thể tách riêng biệt từng chất. GV: Nguyễn Thu Trang - THCS Nguyễn Chuyên Mỹ 10
11. KHOA HỌC TỰ NHIÊN 7- Năm học 2024-2025 - HS sử dụng thành thạo nam châm để loại bỏ các vật liệu từ ra khỏi hỗn hợp. HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. d) Tổ chức thực hiện: Hoạt động của giáo viên và học sinh Dự kiến sản Dự kiến SP cho phẩm HS khuyết tật Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập * HS khuyết tật hoạt động cùng - Yêu cầu HS thảo luận nhóm trả lời câu hỏi các bạn vận dụng. - GV chia đội chơi, phổ biến luật chơi. HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập Các nhóm HS thực hiện theo nhóm làm ra sản phẩm. HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận Sản phẩm của các nhóm HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ GV nhận xét HS thực hiện thí nghiệm. GV nhận xét chốt nội dung câu trả lời phần vận dụng SGK, giao bài tập về nhà. HSKT hòa nhập: hoạt động cùng các bạn. * Hướng dẫn về nhà: - Ôn tập kiến thức đã học. - Hoàn thành bài tập trong sách bài tập. - Nghiên cứu trước bài sau: Bài 15. Từ trường. GV: Nguyễn Thu Trang - THCS Nguyễn Chuyên Mỹ 11
12. KHOA HỌC TỰ NHIÊN 7- Năm học 2024-2025 PHIẾU HỌC TẬP Bài 14: NAM CHÂM Họ và tên: Lớp: . Nhóm: PHIẾU SỐ 1 Bảng 1 Cực từ của nam châm Đẩy nhau Hút nhau Các cực cùng tên Các cực khác tên 1) Nam châm tác dụng lên nam châm khác như thế nào? ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... PHIẾU SỐ 2 Bảng 2 Tương tác với nam châm Vật liệu Vật dụng Có Không tương ứng Cục tẩy Cao su Quyển vở Giấy Chìa khoá Đồng Kẹp giấy Sắt Bút chì Gỗ 2) Nam châm tác dụng lên các vật khác như thế nào? ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... GV: Nguyễn Thu Trang - THCS Nguyễn Chuyên Mỹ 12
13. KHOA HỌC TỰ NHIÊN 7- Năm học 2024-2025 GV: Nguyễn Thu Trang - THCS Nguyễn Chuyên Mỹ 13