Giáo án Giáo dục công dân 7 (Kết nối tri thức) - Tiết 11, Bài 5: Bảo tồn di sản văn hóa - Năm học 2023-2024

Nội dung text: Giáo án Giáo dục công dân 7 (Kết nối tri thức) - Tiết 11, Bài 5: Bảo tồn di sản văn hóa - Năm học 2023-2024

1. KHBD GDCD 7 Nguyễn Thị Bích Hải Ngày dạy: 15/11/2023 Tiết 11: BÀI 5: BẢO TỒN DI SẢN VĂN HÓA A. MỤC TIÊU. 1. Kiến thức - Nêu được khái niệm thế nào là di sản văn hoá - Nêu được một số loại di sản văn hoá của Việt Nam. 2. Năng lực - Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực tư duy sáng tạo, năng lực tự quản lí, năng lực giao tiếp và hợp tác để tìm hiểu di sản văn hoá và một số loại di sản văn hoá của Việt Nam. - Năng lực đặc thù: Điều chỉnh hành vi, phát triển năng lực. 3. Phẩm chất - Chăm chỉ: HS có ý thức vận dụng bài học vào các tình huống, hoàn cảnh thực tế đời sống của bản thân. - Yêu nước: Tự hào về các di sản văn hóa của dân tộc - Trách nhiệm: Hành động có trách nhiệm với chính mình, ý thức giữ gìn, bảo vệ những giá trị của di sản thiên nhiên và di sản tinh thần mà cha ông đã dể lại B. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU. 1. Giáo viên - Máy chiếu power point, màn hình, máy tính, phiếu học tập, video, tranh ảnh về di sản văn hóa. - Giáo án, sách giáo khoa, sách giáo viên, sách bài tập Giáo dục công dân 7. 2. Học sinh - Sách giáo khoa, vở ghi, đồ dùng học tập, đọc bài trước. C. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC. 1. Ổn định tổ chức - Gv nắm sĩ số, quan sát tâm thế học sinh. THCS Ninh Xá 1 Năm học 2023-2024
2. KHBD GDCD 7 Nguyễn Thị Bích Hải 2. Kiểm tra bài cũ - Thế nào là giữ chữ tín? Ý nghĩa của việc giữ chữ tín ? E hãy lấy ví dụ về việc giữ chữ tín của bản thân? - HS trả lời - GV nhận xét, cho điểm 3. Bài mới Hoạt động của GV – HS Nội dung cần đạt Hoạt động 1: Khởi động GV cho HS chuẩn bị tiết mục văn nghệ bài hát “Khách đến chơi nhà” Dân ca Quan họ Bắc Ninh. 2 HS, 1 nam – 1 nữ mặc trang phục áo the khăn xếp và áo tứ thân mời trầu. (Lồng ghép bảo tồn di sản văn hóa trên quê hương Bắc Ninh) GV dẫn dắt : Vừa rồi cô trò chúng ta đã được thưởng thức những làn điệu dân ca Quan họ Bắc Ninh. Đây là một trong những di sản văn hóa được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại, là niềm tự hào của dân tộc Việt Nam nói chung và của nhân dân Bắc Ninh nói riêng. Vậy, để hiểu rõ hơn di sản văn hóa là gì? Gồm những loại di sản văn hóa nào? Cô trò chúng ta cùng nhau tìm hiểu bài học ngày hôm nay! Tiết 11 – Bài 5: BẢO TỒN DI SẢN VĂN HÓA (Tiết 1) GV: Chiếu tên bài, lý giải sự phân chia các tiết trong bài Theo PPCT, bài học này được học trong 3 tiết với 3 nội dung như sau: Tiết 1: Nêu được khái niệm thế nào là di sản văn hoá và một số loại di sản văn hoá của Việt Nam. Tiết 2: Ý nghĩa của di sản văn hóa đối với con người và xã hội. Tiết 3: Quy định cơ bản của pháp luật về quyền và nghĩa vụ của các tổ chức, cá nhân trong việc bảo vệ di sản văn hóa. Vậy tiết học đầu tiên này, sẽ hướng tới mục tiêu: Nêu được khái niệm di sản văn hoá và một số loại di sản văn hoá của Việt Nam. Bây giờ cô trò mình cùng bắt đầu bài học với phần I: khám phá THCS Ninh Xá 2 Năm học 2023-2024
3. KHBD GDCD 7 Nguyễn Thị Bích Hải Hoạt động 2: Khám phá I. Khám phá Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu khái niệm di sản văn 1. Khái niệm di sản văn hóa hóa và một số loại di sản văn hóa của Việt và một số loại di sản văn Nam. hóa của Việt Nam. * Khái niệm di sản văn hóa - Để tìm hiểu nội dung này cô và các em sẽ cùng phân tích, làm rõ 6 bức tranh: I. Khám phá GV yêu cầu HS đọc thông tin, quan sát tranh và trả 1. Khái niệm lời câu hỏi: Di sản văn hoá là những sản phẩm vật chất, tinh thần có giá trị lịch sử, văn hoá, khoa học, được lưu truyền từ thế hệ này qua thế hệ khác. Di sản văn hoá gồm di sản văn hoá vật thể (Thành nhà Hồ, Thánh địa Mỹ Sơn, Rừng ngập mặn Cần Giờ, ) và di sản văn hoá phí vật thể (Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương, Mộc bàn Triều Nguyễn, Nghệ thuật Đờn ca tài từ Nam Bộ, ) * Các di sản văn hóa ở Việt Nam: - Di sản văn hóa vật thể: + Quần thể di tích Cố đô Huế + Phố cổ Hội An + Hoàng thành Thăng Long + Di sản văn hóa phi vật thể: + Dân ca Quan họ THCS Ninh Xá 3 Năm học 2023-2024
4. KHBD GDCD 7 Nguyễn Thị Bích Hải + Ca trù + Hội Gióng + Hát xoan Phú Thọ a)Trong những bức ảnh trên, hình ảnh nào là di sản văn hóa? Hình ảnh nào không phải là di sản văn hóa? Hình ảnh nào là di sản văn hóa vật thể? Hình ảnh nào là di sản văn hóa phi vật thể? b)Câu hỏi dành cho HS khá, tốt Theo em, di sản văn hóa là gì? c) Kể thêm những di sản văn hóa khác ở Việt Nam mà em biết? - GV cho HS quan sát và suy nghĩ chuẩn bị câu hỏi - HS suy nghĩ, chia sẻ, thảo luận - GV quan sát, hỗ trợ, động viên, nhắc nhở THCS Ninh Xá 4 Năm học 2023-2024
5. KHBD GDCD 7 Nguyễn Thị Bích Hải - GV mới đại diện các nhóm trình bày - Các HS khác thảo luận về những chia sẻ của nhóm bạn, nhận xét đânhs giá. a) Bức ảnh 1: Hồ Gươm, Hà Nội - Đây là di sản văn hóa vật thể của Việt Nam. - Hồ Hoàn Kiếm, tức hồ Gươm - dấu tích của một khúc sông Nhị Hà xưa, là thắng cảnh nổi tiếng của Thủ đô. - Tên hồ gắn với truyền thuyết về Lê Lợi - Sau khi cuộc kháng chiến trường kỳ chống quân Minh giành thắng lợi, một hôm, vua Lê Thái Tổ chơi thuyền trên hồ, bỗng thấy một con rùa lớn nổi lên mặt nước đòi lại gươm báu. Ngài rút gươm trả và rùa thần ngậm lấy gươm lặn xuống nước. Từ đó, hồ có tên gọi là Hồ Gươm hay Hồ Hoàn Kiếm. Bức ảnh 2: Cầu Cần Thơ, thành phố Cần Thơ Đây không phải là di sản văn hóa. Bức ảnh 3: Nhã nhạc cung đình Huế, Huế - Đây là di sản văn hóa phi vật thể của Việt Nam. - Nhã nhạc là âm nhạc cung đình thời phong kiến, được trình diễn trong các dịp triều hội, tế lễ hoặc các sự kiện trọng đại (lễ đăng quang của nhà vua, tiếp đón sứ thần ). - Được phát triển từ thế kỷ XIII ở Việt Nam, đến thời nhà Nguyễn, nhã nhạc cung đình Huế phát triển rực rỡ và đạt đến trình độ hoàn chỉnh nhất. - Ngày 7/11/2003, nhã nhạc cung đình Huế được UNESCO công nhận là Kiệt tác truyền khẩu và Di THCS Ninh Xá 5 Năm học 2023-2024
6. KHBD GDCD 7 Nguyễn Thị Bích Hải sản văn hóa phi vật thể của nhân loại. - Theo đánh giá của UNESCO, trong các thể loại nhạc cổ truyền ở Việt Nam, nhã nhạc đạt tới tầm vóc quốc gia. Bức ảnh 4: Tháp Chăm, Ninh Thuận - Đây không phải là di sản văn hóa. - Tháp Chăm ở Ninh Thuận mới chỉ được công nhận là di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia đặc biệt. Bức ảnh 5: Vịnh Hạ Long, Quảng Ninh - Đây là di sản văn hóa vật thể của Việt Nam. - Vịnh Hạ Long là một di sản độc đáo bởi địa danh này chứa đựng những dấu tích quan trọng trong quá trình hình thành và phát triển lịch sử trái đất, là cái nôi cư trú của người Việt cổ, đồng thời là tác phẩm nghệ thuật tạo hình vĩ đại của thiên nhiên với sự hiện diện của hàng nghìn đảo đá muôn hình vạn trạng, với nhiều hang động kỳ thú quần tụ thành một thế giới vừa sinh động vừa huyền bí. - Bên cạnh đó, vịnh Hạ Long còn là nơi tập trung đa dạng sinh học cao với những hệ sinh thái điển hình cùng với hàng nghìn loài động thực vật vô cùng phong phú, đa dạng. Nơi đây còn gắn liền với những giá trị văn hóa – lịch sử hào hùng của dân tộc. Bức ảnh 6: Không gian văn hóa Cồng chiêng Tây Nguyên - Đây là di sản văn hóa phi vật thể của Việt Nam. Không gian văn hóa Cồng Chiêng Tây Nguyên trải rộng trên địa bàn năm tỉnh: Kon Tum, Gia Lai, Đắk THCS Ninh Xá 6 Năm học 2023-2024
7. KHBD GDCD 7 Nguyễn Thị Bích Hải Lắk, Đắk Nông và Lâm Đồng. - Không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên bao gồm các bộ phận cấu thành như: cồng chiêng, các bản nhạc tấu bằng cồng chiêng, những người chơi cồng chiêng, các lễ hội có sử dụng cồng chiêng, những địa điểm tổ chức các lễ hội đó - Cồng chiêng gắn bó mật thiết với cuộc sống của người dân Tây Nguyên, như một phần không thể thiếu trong suốt vòng đời mỗi con người và trong hầu như tất cả các sự kiện quan trọng của cộng đồng: từ lễ thổi tai cho trẻ sơ sinh, lễ cưới xin, lễ tiễn đưa người chết, lễ đâm trâu trong ngày bỏ mả cho đến lễ cúng máng nước, lễ mừng lúa mới, lễ đóng cửa kho, lễ mừng nhà Rông mới - Ngày 25/11/2005, Không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên đã chính thức được UNESCO công nhận là Kiệt tác truyền khẩu và Di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại. b) Di sản văn hoá là những sản phẩm vật chất, tinh thần có giá trị lịch sử, văn hoá, khoa học, được lưu truyền từ thế hệ này qua thế hệ khác. Di sản văn hoá gồm di sản văn hoá vật thể (Thành nhà Hồ, Thánh địa Mỹ Sơn, Rừng ngập mặn Cần Giờ, ) và di sản văn hoá phí vật thể (Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương, Mộc bàn Triều Nguyễn, Nghệ thuật Đờn ca tài từ Nam Bộ, ). c) Các di sản văn hóa ở Việt Nam: - Di sản văn hóa vật thể: + Quần thể di tích Cố đô Huế + Phố cổ Hội An + Hoàng thành Thăng Long - Di sản văn hóa phi vật thể: + Dân ca Quan họ THCS Ninh Xá 7 Năm học 2023-2024
8. KHBD GDCD 7 Nguyễn Thị Bích Hải + Ca trù + Hội Gióng + Hát xoan Phú Thọ - Gv chốt Hs ghi vở Hoạt động 3: Luyện tập II. Luyện tập - GV hướng dẫn học sinh làm thông qua các bài tập GV: Đưa bài tập lên máy chiếu Bài tập 1: a. Em hãy kể tên những DSVH của Việt Nam được UNESCO công nhận là DSVH thế giới? Bài tập 1: b. Em hãy kể tên một số DSVH hoặc DTLS trên thế giới mà e biết? a. Chùa Hương, Vịnh Hạ Long, Nhã nhạc cung đình Huế, Vườn Trò chơi: “TIẾP SỨC” quốc gia Phong Nha- Kẻ Bàng, - Cách chơi: Quan họ, ca trù, Hát xoan, trò chơi dân gian Kéo co, + GV mời mỗi nhóm 5 học sinh b. Kim Tự Tháp, Angkor Wat – + HS liệt kê đáp án trên bảng phụ CamPuchia, Vạn Lý trường + Lần lượt các bạn trong nhóm ghi đáp án của mình thành, Tháp Eiffel, trên bảng phụ đến khi hết lượt lại quay lại bạn đầu. Bài tập 2: * Giống nhau: - Đều là DSVH Bài tập 2: Nêu điểm giống nhau và khác nhau giữa - Đều có giá trị lịch sử, văn hóa, DSVH vật thể và DSVH phi vật thể: khoa học được truyền từ thế hệ - Gv tổ chức thảo luận nhóm này sang thế hệ khác. - Mỗi nhóm có 2 phút để suy nghĩ và viết câu trả lời * Khác nhau: ra bảng phụ. DSVH DSVH vật thể phi vật thể - Là sp vật - Là sp tinh THCS Ninh Xá 8 Năm học 2023-2024
9. KHBD GDCD 7 Nguyễn Thị Bích Hải - GV mở rộng: Giới thiệu cho HS về 7 kỳ quan thế chất thần giới. - Có hình - Không có dạng rõ hình dạng rang - Không - GV khái quát lại bài: - Có thể thể chạm chạm vào vào được Như vậy, qua 2 bài tập cùng nội dung bài học được mà chỉ có ngày hôm nay đã giúp các em biết được thế nào là thể cảm DSVH, và một số loại di sản văn hóa của Việt Nam. nhận - Gv chiếu bảng tổng kết nội dung bài học Các em ạ, DSVH tạo nên bản sắc riêng của mỗi cộng đồng, mỗi dân tộc là tiếng nói, chữ viết, lễ hội, kiến trúc, trang phục Các giá trị văn hóa này do các cộng đồng dân tộc thiểu số sáng tạo ra trong quá trình sinh tồn, phát triển, là những yếu tố làm nên giá trị đặc sắc của mỗi cộng đồng Cô mong rằng sau bài học này các em sẽ thêm yêu và tự hào hơn nữa về những DSVH của đất nước nói riêng và thế giới nói chung. Hoạt động 4: Vận dụng * Vận dụng: GV giao bài tập vận dụng yêu cầu HS thực hiện ở nhà. - Sưu tầm tranh ảnh, tư liệu có nội dung về DSVH ( Việt Nam và Thế giới) - Hãy viết 1 bài thuyết trình cho một HDV Du lịch giới thiệu cho khách nước ngoài về một DTVH của Việt Nam. * Hướng dẫn giao nhiệm vụ về nhà - Hoàn thiện dự án - Tìm hiểu tiếp nội dung phần khám phá (mục 2: Ý nghĩa của việc bảo vệ DSVH đối với con người và xã hội) THCS Ninh Xá 9 Năm học 2023-2024