Bài giảng Vật lí 7 - Bài 14: Phản xạ âm, tiếng vang

Nội dung text: Bài giảng Vật lí 7 - Bài 14: Phản xạ âm, tiếng vang

1. KIỂM TRA BÀI CŨ: - Âm cĩ thể truyền qua những mơi trường nào? Chân khơng cĩ truyền được âm hay khơng? - Vận tốc truyền âm trong các mơi trường như thế nào? Trả lời: - Âm cĩ thể truyền qua các mơi trường: rắn, lỏng, khí và khơng thể truyền qua chân khơng. - Vận tốc truyền âm trong chất rắn lớn hơn trong chất lỏng và trong chất lỏng lớn hơn trong chất khí.
2. Trong cơn dơng, khi cĩ tia chớp thường kèm theo tiếng sấm. Sau đĩ cịn nghe thấy tiếng ì ầm kéo dài, gọi là sấm rền. Tại sao lại cĩ tiếng sấm rền ?
3. Âm phản xạ là gì ? Âm trực tiếp - Âm dội lại khi gặp một mặt chắn là âm phản xạ. Âm phản xạ
4. -Tiếng vang là âm phản xạ nghe được cách âm trực tiếp ít nhất là 1/15 giây.
5. So sánh sự giống nhau và khác nhau giữa âm phản xạ và tiếng vang *Giống nhau: đều là âm phản xạ *Khác nhau: Tiếng vang là âm phản xạ nghe được chậm hơn âm truyền trực tiếp đến tai ít nhất là 1/15 giây.
6. C1. Em đã từng nghe được tiếng vang ở đâu ? Vì sao em nghe được tiếng vang đĩ ? C1: Tiếng vang từ giếng nước sâu, ở vùng cĩ núi, phịng rộng, Vì ta phân biệt được âm phát ra trực tiếp và âm phản xạ. C2. Tại sao trong phịng kín, ta thường nghe thấy âm to hơn so với khi ta nghe chính âm đĩ ở ngồi trờiC2: ?Vì ngồi trời ta chỉ nghe được âm phát ra, cịn trong phịng kín ta nghe được âm phát ra và âm phản xạ từ tường đến tai ta cùng một lúc nên nghe âm to hơn.
7. C3: Khi nĩi to trong phịng rất lớn thì nghe được tiếng vang. Nhưng nĩi to như vậy trong phịng nhỏ thì khơng nghe được tiếng vang. a.Trong phịng nào cĩ âm phản xạ? b.Tính khoảng cách ngắn nhất từ người nĩi đến bức tường để nghe được tiếng vang. Biết vận tốc âm trong khơng khí là 340m/s.
8. Tiếng sấm rền chính là âm phản xạ của tiếng sấm khi gặp các mặt chắn khác nhau như các đám mây, các ngơi nhà cao tầng, mặt đất dội lại đến tai ta sau các khoảng thời gian khác nhau.
9. Vật như thế nào thì phản xạ âm tốt, vật như thế nào thì phản xạ âm kém? - Những vật cứng cĩ bề mặt nhẵn thì phản xạ âm tốt (hấp thụ âm kém). - Những vật mềm, xốp cĩ bề mặt gồ ghề thì phản xạ âm kém.
10. C4: Trong những vật sau đây vật nào phản xạ âm tốt, vật nào phản xạ âm kém? miếng xốpxốp, mmặtặt gươnggương, áốo lenlen, mặtmặtđá đáhoa, hoa ghếghế đệmđệm mút,mút tấm kim loạiloại, caocao susu xốpxốp, ttườngường gạchgạch. Phản xạ âm tốt Phản xạ âm kém
11. C5: Trong nhiều phịng hịa nhạc, phịng chiếu bĩng, phịng ghi âm, người ta thường làm tường sần sùi và treo rèm nhung để làm giảm tiếng vang. Hãy giải thích tại sao? Trả lời: Tường sần sùi, rèm nhung là những vật phản xạ âm kém nên giảm tiếng vang, giúp âm nghe được rõ hơn.
12. C6: Khi muốn nghe rõ hơn người ta thường đặt bàn tay khum lại, sát vào vành tai (hình 14.3), đồng thời hướng tai về phía nguồn âm. Hãy giải thích tại sao? Trả lời: Mỗi khi khĩ nghe, người ta thường làm như vậy để hướng âm phản xạ từ tay đến tai ta giúp ta nghe được đồng thời âm phản xạ và âm trực tiếp nên âm nghe được rõ hơn.
13. C7. Siêu âm cĩ thể phát thành chùm tia hẹp và ít bị nước hấp thụ nên truyền đi xa trong nước. Vì thế người ta thường sử dụng phản xạ của siêu âm để xác định độ sâu của biển. Giả sử tàu phát ra siêu âm và thu được âm phản xạ của nĩ từ đáy biển sau 1 giây (hình 14.4). Tính gần đúng độ sâu của đáy biển , biết vận tốc truyền siêu âm trong nước là 1500m/s ?
14. C8. Hiện tượng phản xạ âm được sử dụng trong những trường hợp nào dưới đây ? a) Trồng cây xung quanh bệnh viện. b) Xác định độ sâu của biển. c) Làm đồ chơi “điện thoại dây”. d) Làm tường phủ da, nhung.
15. Hiện tượng phản xạ âm được sử dụng rất nhiều trong cuộc sống của chúng ta như: Trong hàng hải dùng để đo độ sâu của biển, dò độ sâu xác định khoảng cách giữa các tàu ngầm, phát hiện đàn cá Trong y học : Phép chuẩn đoán siêu âm giúp tìm hiểu các bộ phận bên trong cơ thể (thai nhi, nội tạng; ) Trong ngành Vật lí địa cầu, phản xạ âm được áp dụng để xác định cấu tạo bên trong của Trái Đất.
16. Ngoài công dụng đã nêu trên trong cuộc sống của chúng ta người ta còn sử dụng phản xạ âm để làm giảm tiếng ồn nữa đấy. Vậy để làm giảm tiếng ồn người ta làm như thế nào? Về nhà các em đọc và chuẩn bị trước bài 15 SGK “Chống ô nhiễm tiếng ồn”sẽ giúp ta hiểu vấn đề này thêm.
17. Vật cứng cĩ bề mặt Âm dội nhẵn lại khi gặp mặt Vật mềm chắn cĩ bề mặt xốp, gồ ghề Âm phản xạ cách âm trực tiếp ít nhất 1/15 giây
18. Cĩ thể em chưa biết Cá heo, dơi phát ra siêu âm và nhờ âm phản xạ để tìm thức ăn. Đặc biệt con dơi cịn cĩ thể sử dụng phản xạ của siêu âm để tránh chướng ngại vật khi bay. Vì vậy cĩ người nĩi rằng dơi “nhìn” được trong bĩng tối.