Bài giảng Sinh học 7 - Tiết 16: Một số thân mềm khác. Đặc điểm chung và vai trò của ngành thân mềm

Nội dung text: Bài giảng Sinh học 7 - Tiết 16: Một số thân mềm khác. Đặc điểm chung và vai trò của ngành thân mềm

1. èc sªn Möïc Baïch tuoäc Soø OÁc vaën
2. 1)Hoaøn thaønh baûng ñieàn döôùi ñaây veà caùc ñaëc ñieåm ñaëc tröng cuûa moãi ñaïi dieän thaân meàm Ñaïi OÁcOÁc MöïcMöïc BaïchBaïch SoøSoø OÁcOÁc Ñaëc dieän seânseân tuoäctuoäc vaënvaën ñieåm MoâiMoâi tröôøngtröôøng soángsoáng LoáiLoái soángsoáng CaáuCaáu taïotaïo
3. Ñaïi OÁcOÁc seânseân MöïcMöïc BaïchBaïch SoøSoø OÁcOÁc vaënvaën Ñaëc dieän tuoäctuoäc ñieåm MoâiMoâi tröôøngtröôøng Ven Nöôùc soángsoáng Treân caïn Bieån Bieån bieån ngoït Di chuyeån LoáiLoái soángsoáng Bôi loäi Bôi loäi Vuøi mình Soáng ao, chaäm chaïp töï do töï do trong caùt ruoäng treân caïn -coù 1 voû xoaén -voû oác -8 tua ngaén -8 tua ngaén -caáu taïo -ñænh voû gioáng trai oác CaáuCaáu taïotaïo -2 tua daøi -mai löng -tua ñaàu tieâu giaûm soâng -naép voû -tua -giaùc baùm -coù 2 maûnh mieäng voû -tröùng phaùt -maét -thaân trieån thaønh -chaân -thaân con non trong -vaây bôi khoang aùo oác meï
4. CHỦ ĐỀ 6: NGÀNH THÂN MỀM( TIẾT 2). TIẾT 16: MỘT SỐ THÂN MỀM KHÁC. ĐẶC ĐIỂM CHUNG VÀ VAI TRÒ CỦA NGÀNH THÂN MỀM I. Một số đại diện: Ngành thân mềm rất đa dạng về: số loài(khoảng 70 nghìn loài) lại rất đa dạng phong phú ở vùng nhiệt đới; Về môi trường sống, lối sống, hình dạng, kích thước, 1. Ốc sên: có 1 mảnh vỏ xoắn ốc, có mắt, tua đầu, tua miệng, ; Sống ở cạn, ăn thực vật gây hại cho cây trồng. 2. Mực: Sống bơi lội tự do ở biển; Có mai đá vôi ẩn bên trong; Có mắt, tua ngắn, tua dài(có giác bám), vây, tuyến mực; Có giá trị thực phẩm. 3. Bạch tuộc: Sống bơi lội tự do ở biển; Có 8 tua, mai lưng tiêu giảm; Săn mồi tích cực; Có giá trị thực phẩm. 4. Sò: sống vùi lấp ở ven biển; Có 2 mảnh vỏ; Biển nước ta có vài chục loài, Sò huyết là đặc sản, có giá trị xuất khẩu. 5. Ốc vặn: sống ở nước ngọt; Có 1 vỏ xoắn ốc, Trứng phát triển thành con non trong khoang áo mẹ; Có giá trị thực phẩm.
5. Tìm caùc ñaïi dieän thaân meàm töông töï maø em gaëp ôû ñòa phöông. -Tu¬ng tù èc sªn: NhiÒu lo¹i sªn lín, bÐ g©y h¹i c©y trång. - Tu¬ng tù trai: HÕn, hµ - Tu¬ng tù èc vÆn: èc nhåi, èc bu¬u, èc suèi￿ Con Seân trần
6. II. Một số tập tính ở thân mềm: Do thần kinh và giác quan của thân mềm phát triển nên chúng có nhiều tập tính thích nghi với lối sống đảm bảo cho sự tồn tại của loài: 1. Tập tính đẻ trứng ở ốc sên: đào hốc sâu rồi chui xuống đẻ trứng vào đó(kẻ thù khó phát hiện). Ốc con ra đời sau vài tuần. 2. Tập tính ở mực: Rình mồi một chỗ trong rong rêu rồi dùng tua dài để bắt mồi, tua ngắn để đưa mồi vào miệng; Tự vệ tung hỏa mù bằng cách phun mực( từ túi mực để trốn chạy.
7. Đặc điểm chung: * Ngành thân mềm rất đa dạng và phong phú về: - số lượng loài rất lớn(khoảng 70 nghìn loài) - Về kích thước: Ốc nước ngọt (ốc gạo ) chỉ nặng khoảng vài chục gam nhưng loài bạch tuộc nặng tới 1 tấn. - Về môi trường: Chúng sống ở nước, ở cạn, ở biển sâu. - Về tập tính: vùi lấp (trai, sò ), bò chậm chạp (các loài ốc), di chuyển tốc độ nhanh (mực nang, mực ống). Hãy quan sá t hiǹ h vẽ sau: 2.Vo(hay mai) đa vôi ̉ ́ 5.Đầu 2 2 2 5 5 3 3 4 1 1 1 1. Chân 4 4. Khoang á o 33.Ố ng tiêu hóa A. TRAI C. MƯC̣ B. Ố C SÊN
8. III. Đặc điểm chung: Ngành thân mềm đa dạng về: Số loài(khoảng 70 nghìn loài), môi trường sống, lối sống, kích thước, hình dạng, Nhưng đều có các đặc điểm chung: - Cơ thể thân mềm không phân đốt; - Có vỏ đá vôi; - Có khoang áo phát triển; - Hệ tiêu hoá phân hoá; - Cơ quan di chuyển thường đơn giản.
9. IV. Vai trò: Hào Sò điệp Nghêu Mực Ốc tỏi Ốc giác Ốc hương Ốc móng tay Bạch tuộc Sò huyết
10. Bào ngư Mực Nghêu Sò huyết
11. Hóa thạch một số vỏ sò, vỏ ốc
12. Trai Sò
13. Ốc bươu vàng Ốc sên
14. Ốc gạo Ốc mút
15. Bảng 2. Ý nghĩa thực tiễn của ngành Thân mềm Tên đại diện thân mềm có stt Ý nghĩa thực tiễn ở địa phương 1 Làm thực phẩm cho người Mực, sò, hến, ốc 2 Làm thức ăn cho động vật Sò, hến, ốc và trứng, ấu khác trùng của chúng 3 Làm đồ trang sức Ngọc trai 4 Làm vật trang trí Vỏ ốc, vỏ trai, vỏ sò 5 Làm sạch môi trường nước Trai, sò, hầu 6 Có hại cho cây trồng ốc sên, ốc bươu vàng Làm vật chủ trung gian truyền 7 Ốc mút, ốc ao, ốc tai bệnh giun sán 8 Có giá trị xuất khẩu Mực, bào ngư 9 Có giá trị về mặt địa chất Hóa thạch một số vỏ ốc, vỏ sò
16. IV. Vai trò: 1. Lợi ích: + Làm thực phẩm cho con người: mực, trai, sò, ốc, bạch tuộc, + Làm thức ăn cho động vật khác: mực, trai, sò, ốc, + Làm đồ trang trí, trang sức: vỏ trai, ốc, ngọc trai. + Làm sạch môi trường nước: Trai, ốc, hến, + Giá trị xuất khẩu: mực, trai, sò, ốc, sò huyết, + Giá trị về mặt địa chất: vỏ thân mềm. 2. Tác hại: + Ăn hại cây trồng: ốc sên, sên trần, + Là vật trung gian truyền bệnh giun sán: ốc nước ngọt.