Bài giảng Ngữ văn 7 (Kết nối tri thức) - Tiết 2+3, Văn bản 1: Bầy chim chìa vôi

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 7 (Kết nối tri thức) - Tiết 2+3, Văn bản 1: Bầy chim chìa vôi

1. Mời các em xem video
2. Tiết 2,3: Văn bản 1: BẦY CHIM CHÌA VÔI (Nguyễn Quang Thiều)
3. Chìa vôi: loài chim nhỏ như chim sẻ, đuôi và cánh có vệt trắng thường sống gần các nguồn nước.
4. HƯỚNG DẪN ĐỌC: - Đọc to, rõ ràng, phân biệt lời của người kể chuyện với lời của nhân vật. + Người dẫn chuyện: Diễn cảm, nhẹ nhàng. + Nhân vật Mon: Hồn nhiên, lo lắng. + Nhân vật Mên: Hồn nhiên, tỏ vẻ người lớn hơn. - Quan sát 8 hộp chỉ dẫn màu vàng trang 11 -> 16.
5. HƯỚNG DẪN ĐỌC: - Đọc to, rõ ràng, phân biệt lời của người kể chuyện với lời của nhân vật. + Người dẫn chuyện: Diễn cảm, nhẹ nhàng. + Nhân vật Mon: Hồn nhiên, lo lắng. + Nhân vật Mên: Hồn nhiên, tỏ vẻ người lớn hơn. - Quan sát 8 hộp chỉ dẫn màu vàng trang 11 -> 16.
6. Các sự việc chính: 1. Mon-Mên tỉnh 2. Gần sáng->mưa 3. Quyết định trốn giấc ->trời đang vẫn không ngớt, hai mưa to, nước sông bố, chèo đò ra bãi anh em lo lắng. cát đi cứu tổ chim. dâng cao. 4. Không thực hiện 5. Chứng kiến 6. Cả hai anh em được đành quay vào những chú chim non cùng sung sướng, bờ. bay vào bờ an toàn. lặng lẽ khóc.
7. Tác giả: - Sinh năm 1957 - Quê: Hà Nội - Là một nhà nghệ thuật tài ba: Viết truyện, sáng tác thơ,vẽ tranh. Ông được trao tặng hơn 20 giải thưởng văn học trong nước và quốc tế. - Những tác phẩm viết cho thiếu nhi rất chân thực, gần gũi với cuộc sống đời thường; thể hiện được tâm hồn trẻ thơ nhạy cảm; trong sáng, tràn đầy niềm yêu thương vạn vật.
8. Tác phẩm tiêu biểu: (1998) (2000) (2001)
9. PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1 Nêu xuất xứ, thể loại, PTBĐ và xác định nhân vật chính, đề tài và ngôi kể của văn bản ‘‘Bầy chim chìa vôi ’’? Xuất xứ Thể loại PTBĐ Nhân vật Đề tài Ngôi kể chính
10. PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1 Xuất xứ Thể loại PTBĐ Nhân vật Đề tài Ngôi kể chính In trong cuốn Truyện Tự sự. miêu Mon và Mên Trẻ em Ngôi thứ 3 “Mùa hoa cải ngắn. tả và biểu bên sông” cảm. NXB Hội nhà văn 2012.
11. PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1 Xuất xứ Thể loại PTBĐ Nhân vật Đề tài Ngôi kể chính In trong Truyện Tự sự, Mon và Trẻ em Ngôi thứ 3 cuốn “Mùa ngắn. miêu tả và Mên hoa cải bên biểu cảm. sông” NXB Hội nhà văn 2012.
12. Dựa vào sự kiện được miêu tả: chiến tranh, trinh thám, phiêu lưu Đề tài Dựa vào nhân vật Dựa vào không ở vị trí trung tâm gian tái hiện: của truyện: trẻ miền núi, nông em, nông dân, thôn, thành thị người lính
13. PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1 Xuất xứ Thể loại Nhân vật Đề tài Ngôi kể chính In trong cuốn “Mùa hoa Truyện ngắn. Mon và Mên. Trẻ em NgôiNgôi thứthứ 33 cải bên sông” NXB Hội nhà văn 2012.
14. Bố cục: 3 phần - P1:Từ đầu -> “ - P2: Tiếp theo - - P3: Đoạn còn “mùa sinh nở > “ông Hảo mà lại: Cảm xúc của của chúng”: đi”: Quyết định hai anh em khi Cuộc đối thoại của Mên và đi cứu bầy chim chứng kiến bầy Mon về tổ chim chìa vôi của Mên chim chìa vôi chìa vôi. và Mon. bay lên.
15. Khoảng hai giờ sáng Mon tỉnh giấc(1). Nó xoay mình sang phía anh nó, thì thào gọi(2): - Anh Mên ơi, anh Mên!(3) - Gì đấy?(4) Mày không ngủ à?(5) -Thằng Mên hỏi lại, giọng nó ráo hoảnh như đã thức dậy từ lâu lắm rồi.(6) Em hãy chỉ ra đâu là lời người kể chuyện, đâu là lời nhân vật trong đoạn văn trên? Lời người kể chuyện Lời nhân vật - Câu 3,4,5 - Câu 1,2,6 + Câu 3: Lời nhân vật Mon. + Câu 4, 5: Lời nhân vật Mên.
16. Khoảng hai giờ sáng Mon tỉnh giấc(1). Nó xoay mình sang phía anh nó, thì thào gọi(2): - Anh Mên ơi, anh Mên!(3) - GìGìđấy? đấy?(4 Mày) Mày khôngkhông ngủngủ à?à?(5) -Thằng Mên hỏi lại, giọng nó ráo hoảnh như đã thức dậy từ lâu lắm rồi.(6)
17. Thời gian: Khung cảnh: - Mưa vẫn to. - Khoảng hai giờ sáng. - Nước sông dâng cao, xiên xiết chảy. Điều gì khiến hai anh em Mên, Mon lo lắng khi 3 thấy mưa to và nước đang dâng cao ngoài bãi sông? Chi tiết nào thể hiện rõ nhất điều đó?
18. PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2 (Liệt kê những lời nói của Mon và Mên trong cuộc trò chuyện ở phần 2) Lời của Mon Lời của Mên
19. LLời của Mon LLời của Mên - Anh Mên ơi, anh Mên! - Gì đấy? Mày không ngủ à? -AnhAnh bảobảo mưa có to không? - Lại chẳng to. Thế mày không nghe thấy gì à? - Nhưng anhanh bảo nước sông lên - Bây giờ phải ngập đến cánh bãi có to không? dưới rồi. - Thế anhanhbảo bảo - Bảo cái gì mà bảo lắm thế. - Em bảo. Thế cái bãi cát giữa - Ừ nhỉ. Có lẽ sắp ngập mất bãi cát sông đã ngập chưa? rồi. - Em sợ những con chim chìa vôi - Tao cũng sợ. non bị chết đuối mất. - Chim thì bơi làm sao được. Mày - Thế anh bảobảo chúng nó có bơi làm chim chìa vôi cứ như vịt ấy. được không?
20. Chi tiết lặp lại trong lời nói của Mon: - Anh bảo mưa cómưa to cókhông? to không? - Nhưng anh bảo nước sôngnước lên sông có tolên không? có to không? - Thế anh bảo - Thế cái bãi cát giữa sông đã ngập chưa ? - Thế anh bảo chúng chúngnó có bơinó cóđược bơi không được ?không ?
21. LLời của Mon LLời của Mên - Anh Mên ơi, anh Mên! - Gì đấy? Mày không ngủ à? -AnhAnh bảobảo mưa có to không? - Lại chẳng to. Thế mày không nghe thấy gì à? - Nhưng anhanh bảo nước sông lên - Bây giờ phải ngập đến cánh bãi có to không? dưới rồi. - Thế anhanhbảo bảo - Bảo cái gì mà bảo lắm thế. - Em bảo. Thế cái bãi cát giữa - Ừ nhỉ. Có lẽ sắp ngập mất bãi cát sông đã ngập chưa? rồi. Em sợsợ nhữngnhững concon chimchim chìachìa vôivôi - TaoTao cũng cũng sợ. sợ. nonnon bịchếtchết đuốiđuối mấtmất. . - Chim thì bơi làm sao được. Mày - Thế anh bảobảo chúng nó có bơi làm chim chìa vôi cứ như vịt ấy. được không?
22. Tâm trạng của hai anh em Mon Mên - Anh bảo - Giọng thảng thốt - Em sợsợ. - Tao cũng sợsợ Lo lắng Lo sợ bầy chim chìa vôi sẽ bị chết đuối trước nguy cơ bãi cát giữa sông bị ngập.
23. 4 Trong cuộc trò chuyện này, Mon nói với Mên những chuyện gì? Chi tiết nào được lặp đi lặp lại nhiều lần? Từ đó giúp em hiểu gì về tâm trạng của nhân vật Mon?
24. Chỉ ra những lời nói của nhân vật Mon ở phần 2?
25. - Lời nói của Mon: + Anh ơi! + Anh đã nhìn thấy bao giờ chưa? + Tổ chim sẽ bị chìm mất. + Hay mình mang chúng nó vào bờ. + Em không biết. + Chiều qua bố kéo chũm được một con cá măng. + Cả một con cá bống .con cá bống. + Em thả vào dưới bến không? + Em không nhìn bụng nó không? + Cái hốc cắm sào đò ngập bủm rồi anh nhỉ? + Anh ơi + Tổ chim ngập mất anh ạ. + Vâng, cứ lấy đò của ông Hảo mà đi.
26. Trong cuộc trò chuyện này, + Ý định mang tổ chìa vôi vào bờ. Mon nói với + Chuyện bố kéo chũm Mên những + Nước sông dâng cao ngập cả cái hốc cắm sào đò chuyện gì? Chi tiết nào +Tổ chim có ngập không? được lặp đi lặp + Bầy chim non có chết không? lại nhiều lần? + Tìm cách nào để cứu chúng ? Từ đó giúp em hiểu gì về tâm Lo lắng, lo sợ bầy chim chìa vôi non ở trạng của nhân vật Mon? ngoài bãi sông gặp nguy hiểm.
27. Qua nội dung cuộc trò chuyện ấy, em nhận ra được những nét tính cách nào của nhân vật Mon ? Mon là cậu bé có tâm hồn trong sáng, nhân hậu, yêu thương loài vật.
28. 5 Nêu một số chi tiết miêu tả nhân vật Mên ở phần (3). Em hãy dựa vào các chi tiết đó để khái quát tính cách của nhân vật Mên.
29. Em hãy tóm tắt sự việc chính của phần 3?
30. Sự việc chính phần 3: + Bắt tay vào + Chạy ngược + Những con + Mon và thực hiện giải lên bờ sông chìa vôi non Mên đứng cứu chim chìa đối diện với đập cánh bay lặng, khóc lúc vôi non. dải cát và lên. nào không quan sát. hay.
31. Nhân vật Mên Chi tiết - Chứ còn sao. Lời nói - Phải kéo về bến chứ, không thì chết. - Ừ đúng rồi. Vẫn chưa ngập hết. Còn bằng cái mũ thôi Cử chỉ, hành động - Quấn cái dây buộc đò vào người nó và gò lưng kéo. - Ngồi thụp xuống. - Căng mắt nhìn ra mặt sông. Bình tĩnh, dũng cảm, sống có trách nhiệm biết suy Tính cách nghĩ và hành động dứt khoát, yêu thương loài vật.
32. THẢO LUẬN CẶP ĐÔI: (2 phút) Em hãy chỉ ra những nét tính cách riêng và chung của hai nhân vật Mên và Mon ? Tính cách Riêng Chung
33. THẢO LUẬN CẶP ĐÔI: (2 phút) Em hãy chỉ ra những nét tính cách riêng và chung của hai nhân vật Mên và Mon ? Tính cách Riêng Chung Mon: Mên: hồn nhiên, người lớn, Nhân hậu, nhân hậu. trách nhiệm. dũng cảm, yêu động vật.
34. Em Quacó nhậnnhững xét tìmgì vềhiểu nghệtrên, thuậtem xây dựng tính cáchnhận nhânthấy vậtchi củatiết Nguyễntrong Quangtruyện Thiều? có vai trò như thế nào? Làm cách nào để xác định tính cách của nhân vật?
35. BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM CỦNG CỐ Câu 1: Đâu là lời người kể chuyện trong đoạn văn sau: Khoảng hai giờ sáng Mon tỉnh giấc. Nó xoay mình sang phía anh nó, thì thào gọi: - Anh Mên ơi, anh Mên! - Gì đấy? Mày không ngủ à? – Thằng Mên hỏi lại, giọng nó ráo hoảnh như đã thức dậy từ lâu lắm rồi. A. Khoảng hai giờ sáng Mon tỉnh giấc. B. - Anh Mên ơi, anh Mên! C. - Gì đấy? D. Mày không ngủ à?
36. Câu 2: Điều gì khiến hai anh em Mên, Mon lo lắng khi thấy mưa to và nước đang dâng ngoài bãi sông? A. Bãi cát sắp ngập B. Sợ những con chim chìa vôi bị chết đuối. C. Lo lắng chim không bơi được. D. Tất cả những đáp án trên.
37. Câu 3: Để hình dung và nêu nhận xét về tính cách của một nhân vật, em cần dựa vào các chi tiết nào? A. Các chi tiết miêu tả suy nghĩ, cảm xúc, ngôn ngữ, hành động của nhân vật. B. Các chi tiết miêu tả thiên nhiên. C. Các chi tiết miêu tả suy nghĩ, cảm xúc của nhân vật. D. Các chi tiết miêu tả ngôn ngữ đối thoại của nhân vật.
38. Câu 4: Đáp án nào sau đây là đúng khi nói về tính cách nhân vật Mon? A. Nhút nhát, yếu đuối. B. Thích lo chuyện bao đồng. C. Nhân hậu, biết yêu thương, trân trọng sự sống. D. Quá nghịch ngợm khi trộm mất con cá bống của bố.
39. Câu 5: Đáp án nào sau đây là đúng nhất khi nói về tính cách nhân vật Mên? A. Không thích nghe Mon nói nhiều. B. Bình tĩnh, bảo vệ em và giữ được con đò trong tình huống đáng lo lắng. C. Vô cảm, không biết yêu thương động vật. D. Cục cằn, thô lỗ.
40. HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ - Chuẩn bị tiếp câu 6, 7 và phiếu nhiệm vụ: - Viết đoạn văn (khoảng 5-7 câu) kể lại sự việc bầy chim chìa vôi bay lên khỏi bãi sông bằng lời của một trong hai nhân vật Mon và Mên (ngôi kể thứ nhất).
41. XIN TRÂN TRỌNG CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH ĐÃ THAM DỰ TIẾT HỌC KÍNH CHÚC QUÝ THẦY CÔ SỨC KHỎE - HẠNH PHÚC VÀ CÔNG TÁC TỐT!