Bài giảng Lịch sử 7 Sách Chân trời sáng tạo - Bài 15: Công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước thời Lý (1009 -1225)

Nội dung text: Bài giảng Lịch sử 7 Sách Chân trời sáng tạo - Bài 15: Công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước thời Lý (1009 -1225)

1. Đoạn video dưới đây đề cập tới triều đại và nhân vật lịch sử nào? Nêu hiểu biết của em về các dữ kiện lịch sử đó?
2. 1. Chủ động tiến công để tự vệ *. Chủ trương của nhà Lý - Cử Lý Thường Kiệt làm tổng chỉ huy, tổ chức cuộc kháng chiến. - Đánh bại cuộc tấn công của Cham-pa. - Chủ trương của nhà Lý “tiến công trước để tự vệ”.
3. Nơi tập trung lực lượng của quân Tống 5000 quân
4. Lược đồ cuộc tấn công để tự vệ của nhà Lý 42 ngày
5. 1. Chủ động tiến công để tự vệ *. Chủ trương của nhà Lý - Cử Lý Thường Kiệt làm tổng chỉ huy, tổ chức cuộc kháng chiến. - Đánh bại cuộc tấn công của Cham-pa. - Chủ trương của nhà Lý “tiến công trước để tự vệ”. + Tháng 10-1075, hơn 10 vạn quân ta chia làm hai đạo dưới sự chỉ huy của Lý Thường Kiệt cùng Tông Đản tấn công vào đất Tống + Hạ thành Ung Châu, quân ta rút về nước.
6. Thảo luận ? Vì sao nói đây là cuộc tấn công để tự vệ chứ không phải là cuộc tấn công để xâm lược? ? Việc chủ động tiến công của nhà Lý có ý nghĩa như thế nào? Ý nghĩa - Làm cho quân Tống hoang mang bị động và thêm khó khăn trong việc chuẩn bị xâm lược nước ta và buộc phải kéo dài thời gian. - Quân dân ta tăng thêm lòng tự tin và thời gian chuẩn bị kháng chiến.
7. 2. Cuộc kháng chiến chống Tống giai đoạn thứ hai (năm 1077) a. Chuẩn bị kháng chiến (1076- 1077) ? Sau khi rút quân về nước, Lý Thường Kiệt đã làm gì để chuẩn bị cho cuộc kháng chiến?
8. Sự chuẩn bị của Lý Thường Kiệt 01 02 03 Hạ lệnh cho các Cử Lý Kế Xây dựng địa phương Nguyên chặn phòng chuẩn bị bố vùng biển tuyến Như phòng. Đông Kênh Nguyệt
9. Quảng Nguyên CHÂU UNG (Cao Bằng) Lệnh cho các địa CHÂUphương KHÂM chuẩn bị bố phòng. CHÂU LIÊM Lý Kế Nguyên Thăn Lý Kế g Nguyên Long chỉ huy CHÚ GIẢI: đạo thủy CHÚ GIẢI:Thăng Long binh đóng ở Đông QUÂN TỐNG TẤN CÔNG ĐẠI VIỆT Phòng tuyến Như Nguyệt Kênh PHÒNG TUYẾN NHƯ NGUYỆT QuânQUÂN Đại ĐẠI ViệtVIỆT BỐbố PHÒNGphòng, chặn giặc a. VÀ CHẶN ĐÁNH Lược ®å chuẩn bị bố phòng cña qu©n Đại Việt (1076 – 1077)
10. Lược đồ chuẩn bị bố phòng của nhà Lý (1076 – 1077) Hoàng Kim Mãn Thân Cảnh Phúc Vi Thủ An LÝ THƯỜNG KIỆT Lý Kế Nguyên
11. LƯỢC ĐỒ PHÒNG TUYẾN SÔNG NHƯ NGUYỆT HIỆP HÒA LẠNG GIANG VIỆT YÊN Đa Phúc BẮC GIANG Bến Ngọt Can Vang BẮC NINH VẠN XUÂN TỪ SƠN THĂNG LONG
12. Phòng tuyến dài khoảng 100km dọc theo sông từ Đa Phúc đến Phả Lại, đắp bằng đất cao, vững chắc, có nhiều lớp giậu tre dày đặc, dưới sông có những hố chông. Sông rộng, chông ngầm, giậu dày, lũy cao kết hợp với nhau tạo thành phòng tuyến rất vững chắc, lợi hại. (Tư liệu Sử 7 – NXB Giáo dục 2005) PHÒNG TUYẾN TRÊN SÔNG NHƯ NGUYỆT
13. Cảnh quân ta đóng cọc chuẩn bị phòng tuyến Như Nguyệt
14. 2. Cuộc kháng chiến chống Tống giai đoạn thứ hai (năm 1077) a. Chuẩn bị kháng chiến (1076- 1077) Việc xây dựng phòng tuyến Như Nguyệt dựa trên sự kết hợp giữa địa hình tự nhiên, bãi chướng ngại vật cùng với lực lượng thuỷ - bộ được bổ trí trọng điểm nên vừa có thể bảo vệ được toàn chiến tuyến, vừa nhanh chóng tập trung tổ chức phản công địch. Đây chính là sự độc đáo, sáng tạo trong cách tổ chức đánh giặc của Lý Thường Kiệt.
15. 2. Cuộc kháng chiến chống Tống giai đoạn thứ hai (năm 1077) a. Chuẩn bị kháng chiến (1076- 1077) b. Cuộc chiến đấu trên phòng tuyến sông Như Nguyệt.
16. - Căm tức, chuẩn bị ráo riết xâm lược Đại Việt 10 vạn bộ binh 1 vạn ngựa chiến 20 vạn dân phu
17. LƯỢC ĐỒ KHÁNG CHIẾN CHỐNG TỐNG (1076 - 1077) (Cao Bằng) Hoàng Kim Mãn (Lạng Sơn) Thân Cảnh Phúc Quảng Ninh Vi Thủ An LÝ THƯỜNG KIỆT Lý Kế Nguyên
18. LƯỢC ĐỒ TRẬN ĐÁNH TRÊN PHÒNG TUYẾN SÔNG NHƯ NGUYỆT HIỆP HÒA LẠNG GIANG Trận tuyến quân Tống VIỆT YÊN Quân Tống tiến đánh Đa Phúc Quách Quỳ Quân ta chặn đánh Triệu Tiết BẮC GIANGNhà Lý phòng thủ Phòng tuyến Như Nguyệt Bến Ngọt YÊN PHONG Can Vang BẮC NINH TỪ SƠN VẠN XUÂN THĂNG LONG
19. Tranh minh họa Lý Thường Kiệt và bài thơ thần “Nam quốc sơn hà”
20. SÔNG NÚI NƯỚC NAM “Sông núi nước Nam, vua Nam ở Rành rành định phận ở sách trời. Cớ sao lũ giặc sang xâm phạm, Chúng bay sẽ bị đánh tơi bời.” Bài thơ này được xem như là bản Tuyên ngôn độc lập đầu tiên của nước ta. Bài thơ đã khẳng định độc lập chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của người Việt ở phương Nam.
21. Quân nhà Lý phòng ngự Phòng tuyến Như Nguyệt HIỆP HÒA Quân ta tiến công Trận tuyến quânTống LẠNG GIANG Quân Tống rút chạy VIỆT YÊN Đa Phúc Quách Quỳ Triệu Tiết BẮC GIANG Bến Ngót YÊN PHONG Can Vang BẮC NINH TỪ SƠN VẠN XUÂN THĂNG LƯỢC ĐỒ TRẬN ĐÁNH TRÊN PHÒNG TUYẾN LONG SÔNG NHƯ NGUYỆT
22. 3. Tổ chức phản công và kết thúc chiến tranh. - Cuối năm 1076, quân Tống chuẩn bị tiến vào nước ta theo hai đường: thủy và bộ. - Tháng 1-1077, quân Tống tiến vào nước ta. - Nhà Lý đánh được nhiều trận nhỏ và cản bước tiến kẻ thù. - Quân của Lý Kế Nguyên ngăn chặn bước tiến của quân thủy - Cuối xuân 1077, nhà Lý cho quân vượt sông, bất ngờ tấn công vào đồn giặc. *. Kết quả: - Quân Tống thua to. - Lý Thường Kiệt giảng hòa kết thúc chiến tranh.
23. DÃY 1 Vì sao đang ở thế thắng mà Lý Thường Kiệt lại cử người đến thương lượng giảng hòa với giặc? DÃY 2 THẢO Nêu những nét độc đáo trong cách đánh giặc LUẬN của Lý Thường Kiệt? DÃY 3 Nêu nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của cuộc kháng chiến chống Tống lần thứ hai ?
24. DÃY 1 Để đảm bảo mối quan Để không làm hệ bang giao hoà hiếu tổn thương danh giữa 2 nước sau chiến dự của nước lớn tranh Để thể hiện tinh Để đảm bảo hoà bình thần nhân đạo lâu dài cho đất nước của dân tộc ta
25. DÃY 2 Châu Ung Chọn sông Châu Khâm Như Nguyệt Châu Liêm Đề nghị Ngâm bài “giảng hoà” “Thơ Thần”
26. DÃY 3 Toàn dân Nhà Lý đoàn kiên quyết kết Đánh bại kháng cuộc xâm chiến lược của nhà Tống Nguyên nhân Ý nghĩa thắng Lịch sử lợi Tài thao Nền độc lược của lập dân tộc LÝ Vai trò được THƯỜNG KIỆT của giữ vững quân đội
27. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP
28. Có 10 câu hỏi, mỗi câu hỏi khi trả lời đúng được 1 điểm, trả lời đúng đến câu nào thì được điểm tương ứng với câu hỏi đó. Trong quá trình trả lời, học sinh được sử dụng 2 quyền trợ giúp trong bất kì thời điểm nào: - Quyền hỏi ý kiến Tổ tư vấn (ba người bạn trong lớp, từ câu 6 trở đi, nếu cả 3 người trợ giúp đúng mỗi người đều được 8 điểm, 2 người đúng được 9 điểm, 1 người đúng được 10 điểm). - Quyền trợ giúp 50/50 (giáo viên chỉ ra 2 phương án sai).
29. Câu hỏi số 1: Nhà Tống đã làm gì giải quyết những khó khăn trong nước?  A. Đánh Đại Việt  B. Đánh hai nước Liêu – Hạ  C. Đánh Chăm-pa  D. Cải cách đất nước
30. Câu hỏi số 2: Đâu không là lý do khiến Lý Thường Kiệt chọn sông Như Nguyệt làm nơi xây dựng phòng tuyến đánh giặc?  A. Là con sông chặn ngang tất cả các ngả  B. lượng quân Tống sang xâm lược đường bộ từ Quảng Tây vào Thăng Long Việt Nam chủ yếu là bộ binh  C. Là một chiến hào tự nhiên khó để  D. Dựa trên truyền thống đánh giặc vượt qua trên sông của các triều đại trước
31. Câu hỏi số 3: Để chuẩn bị chiến tranh lâu dài với quân Tống, sau khi mở cuộc tấn công vào đất Tống Lý Thường Kiệt đã làm gì?  A. Tạm thời hòa hoãn với  B. đập tan cuộc chiến tranh quân Tống xâm lược của Cham-pa  C. xây dựng phòng tuyến  D. Đón địch, tiêu diệt lực trên sông Như Nguyệt. lượng của địch
32. Câu hỏi số 4: Ý nào không phản ánh đúng việc làm của nhà Lý trước âm mưu xâm lược của quân Tống?  A. Cử Lý Thường Kiệt làm  B. Triệu tập hội nghị Bình tổng chỉ huy cuộc kháng chiến Than  C. Đập tan phối hợp tấn công  D. Chủ động tiến hành các biện của quân Tống và Chăm-pa. pháp đối phó
33. Câu hỏi số 5: Tại sao Lý Thường Kiệt là chủ động giảng hòa?  A. LTK sợ mất lòng vua Tống  B. Đảm bảo quan hệ hòa hiếu, truyền thống nhân đạo của dân tộc  C. LTK muốn nhanh chóng kết  D. Để bảo toàn lực lượng thúc chiến tranh
34. Câu hỏi số 6: “Ngồi yên đợi giặc không bằng đem quân đánh trước để chặn thế mạnh của giặc”? Đó là câu nói của ai?  A. Lý Thường Kiệt  B. Trần Quốc Tuấn  C. Lý Công Uẩn  D. Trần Bình Trọng
35. Câu hỏi số 7: Để khích lệ tinh thần chiến đấu của quân sĩ, làm suy yếu ý chí của quân Tống Lý Thường Kiệt đã làm gì? A. Tập chung tiêu diệt nhanh  B. Ban thưởng cho quân lính quân Tống.  C. Sáng tác bài thơ thần “Nam D. Cả A, B, C. quốc sơn hà”.
36. Câu hỏi số 8: Tướng giặc chỉ huy cánh quân bộ xâm lược Đại Việt là ai?  A. Quách Quỳ  B. Ô Mã Nhi  C. Toa Đô  D. Hòa Mâu
37. Câu hỏi số 9 : Để đánh chiếm Đại Việt, nhà Tống đã thực hiện những biện pháp gì?  A. Xúi giục vua Cham –Pa B. Ngăn việc buôn bán, đi lại đánh lên từ phía nam. của nhân dân hai nước.  C. Dụ dỗ các tù trưởng  D. Cả A, B, C. người dân tộc ở biên giới.
38. Câu hỏi số 10: Mục đích chính của Lý Thường Kiệt trong cuộc tấn công sang đất Tống cuối năm 1075 là:  A. đánh vào cơ quan đầu  B. đánh vào khu vực đông não của quân Tống dân  C. đánh vào nơi tập trung  D. đòi lại phần đất đã mất do lương thực và khí giới . bị nhà Tống chiếm.
39. Kháng chiến chống Kháng chiến chống Tống của nhà Tống của nhà Lý Sự kiện Tiền Lê Quân Tống do Hầu Nhân Bảo chỉ huy tiến vào nước ta X Thực hiện chủ trương “Tiến công trước để tự vệ” X Lập phòng tuyến Như Nguyệt X Đóng cọc trên sông Bạch Đằng X Lê Hoàn trực tiếp tổ chức và lãnh đạo kháng chiến X Quân Tống do Quách Quỳ và Triệu Tiết chỉ huy X Lý Thường Kiệt được cử làm chỉ huy cho cuộc kháng chiến X Sau 42 ngày chiến đấu, thành Ung Châu bị hạ. X
40. Sinh thời, Lý Thường Kiệt có ba cống hiến lớn: Một là, không ngừng nêu cao tấm gương sáng ngời về tinh thần đoàn kết vì nghĩa cả, không ngừng nêu cao phẩm giá trung quân ái quốc tốt đẹp của bậc Đánh giá đại thần khi vận nước lâm nguy. công lao Hai là, góp phần đắc lực cung vua và triều đình của Lí trong sự nghiệp xây dựng đất nước. Thường Ba là, đập tan hoàn toàn mưu đồ xâm lăng nguy Kiệt với hiểm và xảo quyệt của quân Tống, bảo vệ vững chắc dân tộc? nền độc lập nước nhà. (Dẫn theo Danh tướng Việt Nam, Nguyễn Khắc Thuần, Tập I, tr. 41)
41. Tượng đài Lý Thường Kiệt Đền thờ Lý Thường Kiệt
42. Bia ký Bến đò Như Nguyệt Ngã ba Xà, nơi từng diễn ra trận quyết chiến chiến lược chống giặc Tống trên sông Như Nguyệt
43. TG Em hãy viết vào vở 00:0002:0001:5901:5801:5701:5601:5501:5401:5301:5201:5101:5001:4901:4801:4701:4601:4501:4401:4301:4201:4101:4001:3901:3801:3701:3601:3501:3401:3301:3201:3101:3001:2901:2801:2701:2601:2501:2401:2301:2201:2101:2001:1901:1801:1701:1601:1501:1401:1301:1201:1101:1001:0901:0801:0701:0601:0501:0401:0301:0201:0101:0000:5900:5800:5700:5600:5500:5400:5300:5200:5100:5000:4900:4800:4700:4600:4500:4400:4300:4200:4100:4000:3900:3800:3700:3600:3500:3400:3300:3200:3100:3000:2900:2800:2700:2600:2500:2400:2300:2200:2100:2000:1900:1800:1700:1600:1500:1400:1300:1200:1100:1000:0900:0800:0700:0600:0500:0400:0300:0200:01 2 phút • 3 điều mà em đã học được • 2 điều mà em thắc mắc • 1 điều mà em muốn biết thêm 1 2 3